ΕΚΤ: Αυτή θα δείξει τον δρόμο στους οίκους

Σε ένα πράγμα συμφωνούν για την Ελλάδα Société Générale και Citigroup. Οι αποφάσεις της για τα ελληνικά ομόλογα θα καθορίσουν  την στάση των οίκων αξιολόγησης έναντι αυτών. Σε όλα τα άλλα διαφωνούν.  

Για παράδειγμα δεν συμφωνούν σχετικά με το αποτέλεσμα της νέας αξιολόγησής της Fitch για την Ελλάδα η οποία θα ανακοινωθεί σήμερα αργά το βράδυ, καθώς η πρώτη εκτιμά πως δεν θα υπάρξει καμία αλλαγή σε rating και προοπτικές ενώ η αμερικάνικη τράπεζα βλέπει την αναβάθμιση των προοπτικών σε θετικές, ωστόσο έχουν κοινή “γραμμή” σε ένα σημείο: Στο ότι οι όποιες αποφάσεις της ΕΚΤ σχετικά με την επιλεξιμότητα των ελληνικών ομολόγων είναι και αυτές που θα καθορίσουν τη στάση που θα έχουν οι οίκοι αξιολόγησης. Με λίγα λόγια, οι περαιτέρω αναβαθμίσεις της Ελλάδας από τους οίκους εξαρτώνται από το εάν θα συνεχιστεί, και πώς, η στήριξη της ΕΚΤ.

Πιο αναλυτικά, όπως σημειώνει σε σημερινή έκθεση η Société Générale, αναμένει ότι η βαθμολογία της Ελλάδας από την Fitch θα παραμείνει σήμερα αμετάβλητη στο ΒΒ με σταθερές προοπτικές. Η χώρα βαθμολογείται αυτήν τη στιγμή με βαθμολογία Baa3 / σταθερές προοπτικές, BB / θετικές προοπτικές και BB / σταθερές προοπτικές από τους οίκους Moody’s, S&P και Fitch αντίστοιχα. Η S&P αναβάθμισε το rating τον Απρίλιο από BB- / σταθερές προοπτικές σε BB / θετικές προοπτικές, για να αντικατοπτρίσει τη βελτίωση της “οικονομικής και δημοσιονομικής απόδοσης καθώς υποχωρούν οι αρνητικές επιπτώσεις της πανδημίας COVID-19” και την αναμενόμενη περαιτέρω πρόοδο που συνδέεται με τις κυβερνητικές πολιτικές και τη χρήση των κεφαλαίων του Ταμείου Ανάκαμψης.

Η χρήση των κεφαλαίων του Ταμείου Ανάκαμψης σίγουρα θα είναι καθοριστική για την πορεία της Ελλάδας προς την επενδυτική βαθμίδα. Μεσοπρόθεσμα, όπως σημειώνει η SocGen, οι τρεις κύριες προκλήσεις για το rating είναι τα υψηλά επίπεδα δημόσιου χρέους, τα αυξημένα επίπεδα NPLs και οι πιθανές μακροχρόνιες συνέπειες της πανδημίας. Ωστόσο, τα κονδύλια της ΕΕ θα βοηθήσουν την Ελλάδα να εφαρμόσει μεταρρυθμίσεις και επενδύσεις για τη στήριξη της ανάπτυξης. Η Ελλάδα θα λάβει τουλάχιστον 4 δισ. ευρώ προχρηματοδότησης από το RRF το 2021 και θα λάβει συνολικά 17,8 δισ. ευρώ σε επιχορηγήσεις και 12,7 δισ. ευρώ σε δάνεια για την περίοδο 2021-2026. Η Τράπεζα της Ελλάδος εκτιμά ότι η χρήση των κεφαλαίων της Ε.Ε θα αυξήσει το πραγματικό ΑΕΠ κατά περίπου 7% έως το τέλος της περιόδου εκταμίευσης, το 2026.

Ωστόσο, όπως τονίζει η γαλλική τράπεζα, η στάση της ΕΚΤ σχετικά με την επιλεξιμότητα των ελληνικών ομολόγων στα προγράμματα και τις πράξεις της ΕΚΤ είναι ένας πολύ σημαντικός παράγοντας για την πορεία του rating της Ελλάδας. Το κόστος χρηματοδότησης της Ελλάδας είναι σχετικά χαμηλό, βοηθούμενο από τη στήριξη που παρέχεται από τις αγορές ελληνικών ομολόγων από την ΕΚΤ στο πλαίσιο του προγράμματος PEPP. Η ΕΚΤ είχε αγοράσει 25,6 δισ. ευρώ ελληνικά ομόλογα έως τα τέλη Μαΐου, περίπου το ένα τρίτο των ομολόγων σε κυκλοφορία του Ελληνικού Δημοσίου. Αυτή η πηγή ευελιξίας χρηματοδότησης θα διατηρήσει το κόστος χρηματοδότησης της Ελλάδας σε ιστορικά χαμηλά επίπεδα έως ότου λήξει το PEPP τον Μάρτιο του 2022. Στη συνέχεια, τα ελληνικά ομόλογα δεν θα είναι επίσημα επιλέξιμα για αγορές από την ΕΚΤ και η ΕΚΤ θα πρέπει να αποφασίσει εάν θα επιτρέψει κάποια ευελιξία σε ό,τι αφορά την Ελλάδα. Το αποτέλεσμα, όπως τονίζει η γαλλική τράπεζα, θα επηρεάσει τόσο το κόστος χρηματοδότησης όσο και τις αξιολογήσεις της Ελλάδας από τους οίκος.

Όπως καταλήγει η SocGen, η Fitch σήμερα δεν θα προχωρήσει σε κάποια αλλαγή. Εκτιμά ότι θα περιμένει να δει πόσο αποτελεσματικά χρησιμοποιεί η Ελλάδα τα κεφάλαια του Ταμείου Ανάκαμψης καθώς και μια μεγαλύτερη σαφήνεια σχετικά με τις αγορές ελληνικών ομολόγων από την ΕΚΤ.

Η απάντηση της Citi

Από την πλευρά της η Citi τονίζει πως το “κλειδί” για τις όποιες αναβαθμίσεις της Ελλάδας κρύβεται στη στάση που θα τηρήσει η ΕΚΤ. Όπως επισημαίνει, είναι πολύ πιθανό σήμερα η Ελλάδα να έχει καλά νέα από την Fitch με αναβάθμιση των προοπτικών σε θετικές από σταθερές. Οι βασικοί αρνητικοί παράγοντες για την αξιολόγηση του οίκου, σημειώνει η Citi, είναι τα υψηλότερα τραπεζικά NPLs από τον μέσο όρο της ΕΕ και η υψηλή επιβάρυνση του χρέους.

Στους θετικούς παράγοντες ο οίκος τοποθετεί τον χαμηλότερο από τον αναμενόμενο αντίκτυπο της πανδημίας στο ΑΕΠ (με την πτώση να είναι σε μεγάλο βαθμό σύμφωνη με την υπόλοιπη ΕΕ), το χαμηλό κόστος δανεισμού το οποίο διατηρεί το ελληνικό δημόσιο χρέος βιώσιμο, και την πολύ ισχυρή στήριξη που θα δεχτεί η Ελλάδα από το Ταμείο Ανάκαμψης, με την αποτελεσματική απορρόφησή των πόρων να θεωρείται  ωστόσο κρίσιμη.

Με δεδομένα τα παραπάνω αλλά και την πορεία της ελληνικής οικονομίας, η αμερικανική τράπεζα καταλήγει ότι υπάρχει πιθανότητα η Fitch να ακολουθήσει την S&P και να αναβαθμίσει τις προοπτικές της Ελλάδας σε θετικές. Όπως πάντως τονίζει, το κόστος δανεισμού της Ελλάδας σε μεγάλο βαθμό εξαρτάται από την επιλεξιμότητα των ελληνικών ομολόγων στην ΕΚΤ μετά τη λήξη του PEPP. Σε συνέντευξή της η Κριστίν Λαγκάρντ, όταν ρωτήθηκε εάν θα διατηρηθεί η ευελιξία στις αγορές των ελληνικών ομολόγων μετά το PEPP, είπε ότι δεν έχει συζητηθεί ακόμη. Η Citi συμφωνεί με την SocGen και πιστεύει ότι οποιαδήποτε περαιτέρω υπεραπόδοση των ελληνικών ομολόγων καθώς και οι βραχυπρόθεσμες αναβαθμίσεις της αξιολόγησης της Ελλάδας, θα εξαρτηθούν από τη στάση της ΕΚΤ και οι οίκοι θα περιμένουν να υπάρξει σαφήνεια σε αυτό το μέτωπο.