ΕΚΤ: Ενστάσεις για τον νέο νόμο Κατσέλη – Ποιοι είναι οι κίνδυνοι

Ενστάσεις για το σχέδιο νόμου για την προστασία της κύριας κατοικίας, στο οποίο συμφώνησαν κυβέρνηση και τράπεζες και θα αντικαταστήσει το νέο νόμο Κατσέλη, διατυπώνει η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, προειδοποιώντας για κινδύνους από την εφαρμογή του.

Σύμφωνα με την ΕΚΤ, το σχέδιο νόμου φέρει σημαντικά κενά και παραλήψεις, ενώ ενδέχεται να έχει αρνητικές επιπτώσεις στον τραπεζικό τομέα, στην χρηματοπιστωτική σταθερότητα, στην ελληνική οικονομία και ελλοχεύουν ηθικοί κίνδυνοι για τον αντίκτυπο που θα έχει στη νοοτροπία των πληρωμών, επιτρέποντας, ενδεχομένως, στα πιστωτικά ιδρύματα να αυστηροποιήσουν αδικαιολόγητα τους όρους δανειοδότησης κάτι που θα μπορούσε να αποβεί εις βάρος των δανειοληπτών, ακόμη και αυτών που είναι συνεπείς στις υποχρεώσεις τους.

Στο πλαίσιο αυτό, η ΕΚΤ συστήνει στην αιτούσα αρχή να διαβουλευτεί ουσιαστικά και έγκαιρα με όλους τους ενδιαφερόμενους φορείς, συμπεριλαμβανομένης της Τράπεζας της Ελλάδος, υπό την ιδιότητά της ως της εθνικής αρχής μακροτροληπτικής εποπτείας, διότι οι διαβουλεύσεις μπορούν να αποσαφηνίσουν πτυχές του σχεδίου νόμου που δεν είναι άμεσα εμφανείς.

Αναλυτικά, όπως μεταδίδει το ΑΠΕ-ΜΠΕ, η ΕΚΤ υποστηρίζει ότι το σχέδιο νόμου που της απέστειλε η κυβέρνηση στις 22 Φεβρουαρίου, δεν συνοδεύεται από εκτίμηση επιπτώσεων σε επίπεδο χρηματοπιστωτικό ή οικονομικό. Εκτιμά ακόμη, ότι το σχέδιο νόμου μπορεί να έχει αρνητικές επιπτώσεις στα πιστωτικά ιδρύματα, ιδίως όσον αφορά την κεφαλαιακή επάρκεια, τις ανάγκες σχηματισμού προβλέψεων και την ποιότητα των στοιχείων του ενεργητικού τους, καθώς αυτά ενδέχεται να υποχρεωθούν σε προσαρμογές των όρων αποτίμησης των δανειακών τους χαρτοφυλακίων. Κάτι τέτοιο – σύμφωνα πάντα με την ΕΚΤ – θα μπορούσε να έχει σημαντικό αντίκτυπο στα επίπεδα προβλέψεων και στο κεφάλαιο των πιστωτικών ιδρυμάτων λόγω της αβεβαιότητας που το σχέδιο νόμου εισάγει ενδεικτικά, σε ό,τι αφορά τον αριθμό των προσώπων που εν τέλει θα υποβάλουν αίτηση υπαγωγής στις διατάξεις του, το ποσό της οφειλής που θα συμπεριληφθεί, το ύψος των περικοπών (haircuts) που θα εφαρμοστούν και την αποτίμηση που η εισαγωγή του ενδέχεται να καταστήσει αναγκαία για εποπτικούς και λογιστικούς σκοπούς.

Οι κίνδυνοι

Η λειτουργία του νέου πλαισίου παράλληλα με το παλαιό (νόμος Κατσέλη) κρύβει σύμφωνα με την ΕΚΤ κινδύνους, καθώς, πρώτον, υπάρχει κίνδυνος περαιτέρω καθυστέρησης στην εκδίκαση των υποθέσεων που εκκρεμούν σε σχέση με τα υπερχρεωμένα νοικοκυριά και δημιουργίας πρόσθετης συμφόρησης στα δικαστήρια. Η συσσώρευση των δικαστικών υποθέσεων, σε συνδυασμό με την αναστολή της αναγκαστικής εκτέλεσης, επηρεάζει τη δυνατότητα των τραπεζών να εισπράττουν τις δανειακές τους απαιτήσεις και, κατ’ επέκταση, να χορηγούν δάνεια.

Δεύτερον, υπάρχει κίνδυνος υποτροπής στην αθέτηση υποχρεώσεων από πλευράς οφειλετών που έχουν ήδη υπαχθεί σε διαδικασία ρύθμισης και διαγραφής των οφειλών τους, βάσει του νόμου για την προστασία των υπερχρεωμένων νοικοκυριών. Τρίτον, υπάρχει κίνδυνος οι οφειλέτες να υπαχθούν δύο φορές στην εν λόγω διαδικασία.

Τέλος ο νέος νόμος δεν ορίζει τη μέθοδο αποτίμησης σχετικών περιουσιακών στοιχείων για σκοπούς διακρίβωσης της μη επιλεξιμότητας, και δεν προβλέπει τον τρόπο προσδιορισμού της «εμπορικής» αξίας της ακίνητης περιουσίας στις διατάξεις του όπου χρησιμοποιείται ο συγκεκριμένος όρος.