ΕΚΤ: Οι συνέπειες της αύξησης των επιτοκίων για την Ελλάδα

Μεγάλες θα είναι οι συνέπειες για την ελληνική οικονομία, εξαιτίας της επερχόμενης αύξησης των επιτοκίων από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα. Η ΕΚΤ δήλωσε ότι σκοπεύει να αυξήσει το επιτόκιο καταθέσεων κατά ένα τέταρτο της ποσοστιαίας μονάδας στο μείον 0,25% στις 21 Ιουλίου, ενώ θα ακολουθήσει μεγαλύτερη αύξηση τον Σεπτέμβριο.

Το παραπάνω θα έχει ως επακόλουθο να αυξηθούν οι δόσεις όσων έχουν δάνειο με κυμαινόμενο επιτόκιο. Η αλλαγή στα επιτόκια αναμένεται να φέρει τα πάνω – κάτω στους οικογενειακούς προϋπολογισμούς. Κι ακόμη δεν έχει αποφασιστεί από την ΕΚΤ πόσο θα αυξηθούν τα επιτόκια μέχρι το τέλος της χρονιάς.

Όμως, τα δάνεια είναι σίγουρο ότι θα γίνουν ακριβότερα και τα νοικοκυριά θα πρέπει να βάλουν βαθιά το χέρι στην τσέπη.

Επιβάρυνση στο δημόσιο χρέος

Από εκεί και πέρα,  ένα από τα βασικότερα συμπεράσματα της Έκθεσης Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, η οποία, αναφερόμενη στο ελληνικό δημόσιο χρέος, σημειώνει ότι αυτό παρουσιάζει τη μεγαλύτερη ευαισθησία στην αύξηση των επιτοκίων σε σχέση με τις υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες, όσον αφορά το κόστος εξυπηρέτησής του και τη μεγέθυνσή του.

Η ΕΚΤ αναφέρει ότι ο πληθωρισμός αυξάνει το κόστος δανεισμού, ενώ από την άλλη μειώνει την πραγματική αξία του χρέους. Αυτό ισχύει τόσο για το δημόσιο χρέος όσο και για τα χρέη νοικοκυριών και επιχειρήσεων.

Παράλληλα, το δημοσιονομικό έλλειμμα εισήλθε στην κόκκινη περιοχή, καθώς μετατοπίζεται υψηλότερα για το 2022 σε σχέση με τις προηγούμενες προβλέψεις. Αυτό παρατηρείται και σε άλλες , όπως Μάλτα, Γαλλία και Ιταλία.

Χρηματοδοτικές ανάγκες

Η αύξηση των επιτοκίων έχει σημαντική επίπτωση στις χρηματοδοτικές ανάγκες των υπερχρεωμένων χωρών της Ευρωζώνης. Σύμφωνα με τα δύο σενάρια που έχει τρέξει η ΕΚΤ, η μεγαλύτερη επίπτωση, σχεδόν κατά 5 ποσοστιαίες μονάδες ως προς το ΑΕΠ, προκύπτει από αύξηση των επιτοκίων κατά 100 μονάδες βάσης και μείωση του ρυθμού ανάπτυξης κατά 1 ποσοστιαία μονάδα για τρία χρόνια.

Κίνδυνοι για επιχειρήσεις

Οι υψηλότεροι κίνδυνοι για τις επιχειρήσεις εντοπίζονται σε χώρες με αυξανόμενο δημόσιο χρέος, υψηλό ποσοστό κόκκινων δανείων και υψηλή διασύνδεση μεταξύ τραπεζών και δημοσίου χρέους.

Παρ’ όλα αυτά, η ΕΚΤ αναφέρει ότι ο δείκτης κινδύνου (Z-score) παραμένει χαμηλότερος σε σχέση με την περίοδο πριν από την πανδημία. Ωστόσο, στο γράφημα που παραθέτει η έκθεση, η Ελλάδα εμφανίζεται με το υψηλότερο ποσοστό δημοσίου χρέους σε σχέση με το ΑΕΠ, υψηλό ποσοστό ευάλωτων επιχειρήσεων και το μεγαλύτερο ποσοστό κόκκινων δανείων.

Όμως ο τελικός κίνδυνος επηρεάζεται και από άλλους παράγοντες, όπως η έκθεση στο δημόσιο χρέος και σε ευάλωτους κλάδους της οικονομίας.

Οι τράπεζες

Η Ελλάδα εμφανίζεται περισσότερο εξαρτημένη στις εισαγωγές από τη Ρωσία σε σχέση με τον μέσο όρο της Ε.Ε., ενώ η εξάρτηση από τις εξαγωγές είναι πολύ μικρή. Το ποσοστό εισαγωγών της Ελλάδος από τη Ρωσία, σε σχέση με το εμπορικό ισοζύγιο, υπολογίζεται γύρω στο 5%, όταν στην Ε.Ε. είναι γύρω στο 4%.

Οι ελληνικές τράπεζες αντιμετωπίζουν μικρότερο κίνδυνο επιτοκίου σε σχέση με τις υπόλοιπες ευρωπαϊκές, καθώς τα νέα δάνεια με σταθερά επιτόκια αποτελούν το 40% των νέων χορηγήσεων από το 2009 μέχρι το 2021, όταν, για παράδειγμα, το αντίστοιχο ποσοστό στην Ε.Ε. είναι στο 80%.