Ελληνικά ομόλογα: Μέσα στην κρίση, είναι η λύση

Ελκυστικά θεωρούνται τα ελληνικά ομόλογα, παρά το γεγονός ότι η Ελλάδα συνεχίζει να έχει το υψηλότερο χρέος ανάμεσα στις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Μετά τη διαγραφή χρέους ύψους περίπου 75 δισ. μέσω του PSI το 2012 και ύστερα από δύο μνημόνια, ήρθε η συμφωνία για τα μεσοπρόθεσμα μέτρα του χρέους το καλοκαίρι του 2018 η οποία εξασφάλισε τρία πράγματα.

Τη βιωσιμότητα του χρέους μέχρι και το 2032, ρυθμίζοντας τις ανάγκες ετήσιας χρηματοδότησης κάτω από το 15% του ΑΕΠ που είναι από τις χαμηλότερες σε όλο τον κόσμο. Επίσης, με τις ρυθμίσεις του χρέους που βρίσκεται στα χέρια της ΕΕ η ωρίμανση του χρέους επεκτάθηκε τότε στα 25 χρόνια.

Ένα πρώτο κεφάλαιο ύψος 15,7 δισ. ευρώ από το υπόλοιπο του δανείου των 86 δισ. ευρώ που πήρε η χώρα από το ESM. Το ποσό αυτό θα ήταν το “μαξιλάρι” για όσο καιρό χρειαζόταν η Ελλάδα να επανέλθει στις αγορές ως κανονικός εκδότης ομολόγων.

Τη δέσμευση ότι αν η Ελλάδα έμπαινε σε κρίση, χωρίς δική της υπαιτιότητα, οι εταίροι της θα σχεδίαζαν και νέα μέτρα για την ελάφρυνση του χρέους της.

Σε αντιστάθμισμα των παροχών αυτών η Ελλάδα μπήκε σε ένα ειδικό καθεστώς 4 ετών, την ενισχυμένη εποπτεία, μέσω της οποίας στην ουσία επεκτάθηκε η επιτήρηση των μνημονίων, η οποία ολοκληρώθηκε επιτυχώς το περασμένο καλοκαίρι.

Από εκεί και πέρα, η μπάλα πέρασε στο γήπεδο της Ελλάδας. Από τα μέσα του 2019 μέχρι και το τέλος του 2022 ολοκλήρωσε 16 αξιολογήσεις στο πλαίσιο της ενισχυμένης εποπτείας και έλαβε συνολικά 5,5 δισ. ευρώ από τα κέρδη των ομολόγων και γλύτωσε 5,2 δισ. ευρώ σε τόκους χρέους. Τα δύο αυτά ποσά περιλαμβάνονταν στα μεσοπρόθεσμα μέτρα ελάφρυνσης του χρέους και αποδεσμεύονταν σταδιακά, ανάλογα με την πορεία υλοποίησης συγκεκριμένων μέτρων, τα οποία είχε αναλάβει με το τέλος του τρίτου μνημονίου.

Πιο σημαντική ήταν όμως η δουλειά που έγινε στην οικονομία και τη διαχείριση του χρέους. Η Ελλάδα ανέκαμψε σχεδόν απολύτως το 2021 από την ύφεση κατά 9% που είχε το 2020 από την κρίση του κορονοϊού. Πέρσι πέτυχε ανάπτυξη κοντά στο 6% και φέτος αναμένεται να ξεπεράσει το 2,5% με τις σημερινές εκτιμήσεις. Το χρέος αναμένεται να μειωθεί κατά 49% του ΑΕΠ στο 157% στο τέλος του έτους από 206% του ΑΕΠ το 2020.Το πρωτογενές έλλειμμα από 7,5% του ΑΕΠ το 2020 θα γίνει πλεόνασμα πάνω από 1% του ΑΕΠ στο τέλος του 2023.

Σημείο καμπής για τα ελληνικά ομόλογα, ήταν η αποδοχή τους κατ’ εξαίρεση στο έκτακτο πρόγραμμα αγοράς ομολόγων της ΕΚΤ λόγω της πανδημίας (PEPP) το οποίο συγκέντρωσε περίπου 38 δισ. ελληνικών ομολόγων από τα 66 δισ. ευρώ που δανείστηκε η Ελλάδα από τις αγορές από το 2019 μέχρι και τον περασμένο Ιανουάριο. Το γεγονός αυτό δημιούργησε μια τεχνητή έλλειψη για τα ελληνικά ομόλογα, τα οποία σε συνδυασμό και με τις επιδόσεις της οικονομίας συμπίεσαν δραστικά τις αποδόσεις. Τόσο ώστε η Ελλάδα για πρώτη φορά στη νεότερη ιστορία της το καλοκαίρι του 2021 να δανειστεί με 10ετές ομόλογο με επιτόκιο 0,8% και να εκδώσει νωρίτερα πενταετές ομόλογο με μηδενικό κουπόνι.

Με τα χρήματα που δανείστηκε με χαμηλό επιτόκιο από τις αγορές, η Ελλάδα αποπλήρωσε πρόωρα το υπόλοιπο των 8,8 δισ. ευρώ από τα δάνεια του ΔΝΤ και 3,25 δισ. ευρώ από το διμερές δάνειο με την Ευρωζώνη (GLF) γλυτώνοντας μαζί με άλλες επιμέρους διαχειριστικές πράξεις 350 εκατ. ευρώ σε τόκους εξυπηρέτησης του χρέους.

Ισχυρότερο το “story” των ελληνικών ομολόγων
Με την μετάβαση στην εποχή του ακριβού χρήματος από την ΕΚΤ, σε μια προσπάθεια τιθάσευσης του πληθωρισμού, τα ελληνικά ομόλογα. όσο και αν ακούγεται παράλογο, ενίσχυσαν το … “story” τους.

Προσφέρουν πια μια από τις καλύτερες αποδόσεις της Ευρωζώνης (περίπου 4,2%) η οποία κοστίζει στο δημόσιο περίπου 2,5% λόγο του over hedging του χρέους. Ανταποκρίνονται σε ένα χρέος υψηλό μεν αλλά με πιστοποιημένη βιωσιμότητα τουλάχιστον για τα επόμενα 10 χρόνια, το οποίο έχει μέση διάρκεια αποπληρωμής 20-21 χρόνια και ένα ταμειακό απόθεμα πάνω από 35 δισ. ευρώ.

Επιπλέον, η ρευστότητα τους παραμένει εξαιρετικά χαμηλή (περίπου 30 – 35 βρίσκονται στις αγορές) ενώ η Ελλάδα παρά τα πισωγυρίσματα των τελευταίων κρίσεων θα πάρει σύντομα την επενδυτική βαθμίδα οπότε οι αποδόσεις θα μειωθούν.