Ελληνική θερμική βιομηχανία: Πρωταθλητής εξαγωγών με καλή σχέση ποιότητας-τιμής

Η ελληνική ηλιακή θερμική βιομηχανία είναι πρωταθλητής εξαγωγών: Η συνολική έκταση συλλεκτών που πωλείται σε πελάτες στο εξωτερικό τριπλασιάστηκε, από 200.000 m² σε 600.000 m², σε μόλις 10 χρόνια.

Έλληνες κατασκευαστές εκμεταλλεύτηκαν ευκαιρίες σε όλο τον κόσμο, ενώ η ζήτηση για ανταγωνιστικά και αξιόπιστα προϊόντα τους αυξήθηκε επίσης στο σπίτι.

Κατά τη διάρκεια του τελευταίου διαδικτυακού σεμιναρίου IEA SHC Solar Academy, που πραγματοποιήθηκε στις 24 Ιουνίου, η Δρ Βασιλική Δρόσου, επικεφαλής του τμήματος Solar Thermal στο Ελληνικό Κέντρο Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (CRES) και Διευθυντής του Solar Keymark Network, εξήγησε στους συμμετέχοντες ποιοι βασικοί παράγοντες συνέβαλαν σε αυτήν την επιτυχία. Μια καταγραφή της εκδήλωσης και οι παρουσιάσεις που δίνονται στο διαδικτυακό σεμινάριο είναι διαθέσιμες στο Διαδίκτυο.

Στην Ελλάδα, τα συστήματα θερμοσιφώνων κυριαρχούν στις ηλιακές θερμικές πωλήσεις, παρέχοντας το 80% έως 90% της ζήτησης ζεστού νερού μιας οικογένειας ετησίως, επειδή η χώρα της νοτιοανατολικής Ευρώπης είναι ευλογημένη με ηλιοφάνεια όλο το χρόνο, ακόμη και στην κρύα εποχή. «Ο καθένας από τους πελάτες μας γνωρίζει ότι διαθέτει σύστημα με καλή απόδοση, επειδή ενεργοποιεί την ηλεκτρική θερμάστρα πολύ λίγες φορές το χρόνο», δήλωσε η Δρ Δρόσου κατά τη διάρκεια κάθε παρουσίασης.

Συνήθως, αυτά τα συστήματα θερμοσιφώνων έχουν 2 m² έως 4 m² εμβαδού συλλέκτη και δεξαμενή αποθήκευσης που μπορεί να χωρέσει 150 έως 300 λίτρα. Τα περισσότερα από αυτά χρησιμοποιούν επίσης αντιψυκτικά υγρά. Κοστίζουν μόνο ένα μήνα εισοδήματος, γεγονός που τους καθιστά ένα εύκολα προσιτό οικιακό σύστημα ζεστού νερού και μπορεί να εγκατασταθεί σε λιγότερο από μια ημέρα.

Οι Έλληνες κατασκευαστές συλλεκτών επίπεδης πλάκας προμηθεύουν πάνω από το 95% της εθνικής αγοράς. Η ισχυρή επωνυμία σημαίνει ότι οι εισαγωγείς έχουν ελάχιστες πιθανότητες να παραδώσουν τα προϊόντα τους στους καταναλωτές.

Η Δρ Δρόσου ανέφερε μερικούς παράγοντες που βοήθησαν την ελληνική θερμική βιομηχανία να πετύχει με τα χρόνια:

• Καθιερωμένη αλυσίδα εφοδιασμού: Αρκετοί κατασκευαστές συλλεκτών και δεξαμενών δημιουργήθηκαν κατά τη διάρκεια ή μετά τις ενεργειακές κρίσεις στα μέσα της δεκαετίας του 1970. η εθνική ένωση θερμικής βιομηχανίας EBHE ιδρύθηκε ήδη από το 1979.
• Κυβερνητική υποστήριξη: Στη δεκαετία του 1980, η ελληνική κυβέρνηση ξεκίνησε εκστρατείες για την προώθηση των ηλιακών θερμικών συστημάτων και προσέφερε κίνητρα, όπως μειωμένο συντελεστή ΦΠΑ και δάνεια χαμηλού επιτοκίου, για την αύξηση της ζήτησης, η οποία είχε ως αποτέλεσμα μεγάλο αριθμό εγκαταστάσεων.
• Πρώιμη υιοθέτηση προτύπων και πιστοποίησης: Η ελληνική βιομηχανία πρωτοστάτησε στις προσπάθειες για τη δημιουργία και υποστήριξη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής CEN TC 312 σχετικά με τα ηλιακά θερμικά συστήματα και εξαρτήματα. Μέχρι στιγμής, η γραμματεία CEN TC που υποστηρίζεται από το EBHE ήταν πάντα επικεφαλής εμπειρογνωμόνων από την Ελλάδα. Εν τω μεταξύ, περισσότερα από 100 ελληνικά προϊόντα έχουν πιστοποιηθεί από το Solar Keymark. Αυτό αντιστοιχεί στο 10% περίπου όλων των ενεργών αδειών στη βάση δεδομένων προϊόντων Solar Keymark.
• Υψηλό ποσοστό ιδιοκτησίας κατοικίας : Συνολικά, το 75% των διαμερισμάτων και των κατοικιών στην Ελλάδα είναι ιδιόκτητα. Μια ελληνική οικογένεια επενδύει σε μεγάλο βαθμό στο δικό της διαμέρισμα, στοχεύοντας σε υψηλό βαθμό αυτονομίας. Αυτό περιλαμβάνει επίσης την προσθήκη γραμμών ζεστού νερού, τις οποίες διστάζουν να μοιραστούν με τους γείτονες.

Σημαντικές εξαγωγικές αγορές σε όλες τις ηπείρους

Τα δεδομένα του Διεθνούς Κέντρου Εμπορίου που καταγράφονται με τον κωδικό HS 841919 δείχνουν ότι οι Έλληνες κατασκευαστές διαθέτουν ένα ευρύ δίκτυο διανομής σε όλο τον κόσμο (δείτε τον παρακάτω χάρτη).

Ο κωδικός HS χρησιμοποιείται για μη ηλεκτρικούς στιγμιαίους θερμοσίφωνες και θερμοσίφωνες αποθήκευσης, με εξαίρεση τους στιγμιαίους θερμοσίφωνες αερίου και τους λέβητες κεντρικής θέρμανσης. Ως εκ τούτου, τα περισσότερα ελληνικά ηλιακά θερμικά προϊόντα εξήχθησαν με αυτόν τον κωδικό.

Ο χάρτης προσδιορίζει την Ιταλία (21%) ως τη βασική εξαγωγική αγορά του 2019, ακολουθούμενη από τη Γαλλία, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και τη Γαλλική Γουιάνα (14% το καθένα). Η τρίτη κατηγορία χωρών αποτελείται από το Μαρόκο (7%) και την Αλβανία (6%), την Πορτογαλία (5%), τη Χιλή και την Αίγυπτο (3%), καθώς και τη Σαουδική Αραβία, την Κένυα και την Ισπανία (2%). Μόνο το 1% πήγε στην Τυνησία και τις Ηνωμένες Πολιτείες.

Αύξηση της ζήτησης μετά την ύφεση

Η παρουσίαση της Δρ Δρόσου ώθησε έναν συμμετέχοντα στο σεμινάριο να ρωτήσει: «Πώς αναπτύχθηκε η εθνική αγορά ηλιακής θερμότητας ακόμη και κατά τη διάρκεια της ύφεσης;» Απάντησε λέγοντας ότι η ύφεση αύξησε τον ανταγωνισμό μεταξύ των κατασκευαστών. Δεν μειώνει μόνο τις τιμές λιανικής αλλά επίσης ανέβασε τις τιμές της ενέργειας.

Οι νέοι φόροι οδήγησαν σε αύξηση 120% στο κόστος του πετρελαίου θέρμανσης μεταξύ 2010 και 2018 και η ενέργεια έγινε πιο ακριβή επειδή η κυβέρνηση εισήγαγε τέλη ανανεώσιμης ενέργειας και άνθρακα. Μόνο το φυσικό αέριο παρέμεινε σχεδόν προσιτό, αλλά το εθνικό δίκτυο προμηθεύει λιγότερα από τα μισά από όλα τα ελληνικά νοικοκυριά.

Η Δρ Δρόσου ανέφερε επίσης ότι κάποια κυβερνητική υποστήριξη και νέα επιχειρηματικά μοντέλα ώθησαν τη ζήτηση κατά τη διάρκεια της ύφεσης:

• Το 2010, οι Κανονισμοί Ενεργειακής Απόδοσης κατέστησαν υποχρεωτικό να χρησιμοποιούνται τα ηλιακά συστήματα για την κάλυψη τουλάχιστον του 60% της ζήτησης ζεστού νερού από όλα τα νέα κτίρια.
• Μια φωτοβολταϊκή γεννήτρια στην οροφή επιτρέπεται μόνο εάν υπάρχει ήδη σύστημα ηλιακού θερμοσίφωνα.
• Από το 2010, οι οικογένειες με πολύ χαμηλό εισόδημα έχουν τη δυνατότητα να ζητήσουν ένα κίνητρο 70% για τον ηλιακό θερμοσίφωνα τους από τα προγράμματα εξοικονόμησης ενέργειας στο σπίτι I και II.
• Αφού οι διαδικτυακοί προμηθευτές και οι μεγάλες αλυσίδες ηλεκτρικών και οικιακών συσκευών εισήλθαν στην αγορά, έγινε ακόμη πιο εύκολο για τους πελάτες να αγοράσουν συστήματα θερμοσιφώνων.