Ελληνοαιγυπτιακή συμφωνία: Σημαντική εξέλιξη στη «μάχη» των ΑΟΖ, αλλά με ερωτηματικά…
Ασθμαίνοντας και…μερικώς η ελληνική κυβέρνηση με σημαντική καθυστέρηση έσπευσε να υπογράψει τη συμφωνία για την ΑΟΖ μεταξύ της χώρας μας και της Αιγύπτου, ως «αντίβαρο» ουσιαστικά στο ούτως ή άλλως παράνομο τουρκολιβυκό σύμφωνο, προκειμένου να έχει στα χέρια της ένα επιπλέον ισχυρό διαπραγματευτικό χαρτί ενόψει της έναρξης του διαλόγου μεταξύ Αθήνας και Άγκυρας με εντολή Βερολίνου.
Οι πληροφορίες είναι αντικρουόμενες για το πόσο εξυπηρετεί τα εθνικά συμφέρουσα η συμφωνία αυτή, η οποία πάντως καθυστέρησε σημαντικά με ευθύνη της κυβέρνησης Μητσοτάκη, καθώς από τον Οκτώβριο του 2018 επί Αλέξη Τσίπρα Αθήνα-Λευκωσία και Κάιρο είχαν θέσεις τις βάσεις μιας εν δυνάμει ιστορικής συμφωνίας.
Σύμφωνα με ελληνικές διπλωματικές πηγές:
– Η συμφωνία αυτή εντάσσεται σε μια ευρύτερη στρατηγική διευθέτησης διμερών εκκρεμοτήτων, οικοδόμησης συμμαχιών με τρίτους με τρόπο που προωθεί τα εθνικά συμφέροντα, στη βάση του σεβασμού του Διεθνούς Δικαίου.
– Είναι μια ισορροπημένη συμφωνία. Είναι απολύτως σύμφωνη με το δίκαιο της θάλασσας όπως έχει εφαρμοσθεί σε πρακτική και σε νομολογία. Επιβεβαιώνεται πανηγυρικά η πάγια θέση μας ότι τα νησιά έχουν κυριαρχικά δικαιώματα υφαλοκρηπίδας και ΑΟΖ.
– Κατοχυρώνεται η επήρεια των νησιών μας σε θαλάσσιες ζώνες.
– Στις διαπραγματεύσεις για τη συμφωνία, βασικά κριτήρια αποτέλεσαν οι πρόνοιες του Δικαίου της Θάλασσας και κυρίως το δικαίωμα των νησιών σε θαλάσσιες ζώνες
– Το μήνυμα προς πάσα κατεύθυνση είναι πως η Ελλάδα δεν κάνει παράνομες συμφωνίες, ούτε εξαναγκάζει άλλες χώρες σε λεόντειες συμφωνίες. Διαπραγματεύεται και προβαίνει σε οριοθετήσεις με βάση το δίκαιο της θάλασσας και η ορθότητα της πολιτικής μας έναντι παράνομων ενεργειών, όπως το τουρκολιβυκό μνημόνιο, αποδεικνύεται από το ότι το Κάιρο οριοθέτησε με την Ελλάδα, παρά τις μάταιες προσπάθειες της Τουρκίας να πλειοδοτήσει προσφέροντας στην Αίγυπτο μεγαλύτερη ΑΟΖ.
«Από κάθε άποψη είναι μία μεγάλη εθνική επιτυχία που έρχεται μετά την συμφωνία με την Ιταλία και κλείνει μία περίοδο αδράνειας και δισταγμών στην εξωτερική πολιτική» αναφέρουν οι ίδιες πηγές, επισημαίνοντας:
– Η χώρα μας αυξάνει σημαντικά το κυριαρχικό της αποτύπωμα και κατοχυρώνει τα κυριαρχικά της δικαιώματα και τη δικαιοδοσία της
– Η χώρα υλοποιεί μια στρατηγική εθνικής ολοκλήρωσης κατοχυρώνοντας τον απόλυτο σεβασμό του διεθνούς δικαίου και της ειρηνικής επίλυσης των διαφορών στην ανατολική Μεσόγειο
– Η χώρα δημιουργεί στο πλαίσιο του διεθνούς δικαίου ένα κεκτημένο που δεν μπορεί να αμφισβητηθεί από κανέναν. Δρέπει τους καρπούς (στην πράξη και όχι στα λόγια) μιας πολιτικής αρχών που στηρίζεται στη συνεργασία και το Διεθνές Δίκαιο
– Είναι μία συμφωνία μεταξύ χωρών που δεν αμφισβητούν η μία τα δικαιώματα της άλλης, δεν εκβιάζουν, δεν απειλούν
– Επιβεβαιώνει την ακυρότητα του Τουρκο-Λιβυκού Μνημονίου και ενταφιάζει το τουρκολιβυκό σύμφωνο
– Η συμφωνία συνομολογήθηκε με το Κάιρο μετά από 13 γύρους διαπραγματεύσεων και 15 χρόνια μετά την έναρξη τους καθώς και 8 μήνες μετά τη συμφωνία Άγκυρας-Τρίπολης
– Πλέον, πέραν της έμπρακτης επιβεβαίωσης της ακυρότητας του παράνομου τουρκολιβυκού μνημονίου, κατοχυρώνουμε τα νόμιμα δικαιώματά μας, σε συμφωνία με μια γειτονική χώρα. Ενισχύεται ακόμη περισσότερο η διπλωματική μας θέση, αναδεικνύοντας με απόλυτη σαφήνεια ότι οι τουρκικές αξιώσεις είναι απολύτως παράνομες και ανεδαφικές
– Η Λιβύη πλέον βρίσκεται μεταξύ δύο απολύτως νόμιμων οριοθετήσεων (Ελλάδα-Ιταλία και Ελλάδα-Αίγυπτος). Η κυβέρνηση της Λιβύης δεν έχει καμμία απολύτως νόμιμη βάση να απορρίπτει την συζήτηση με την Ελλάδα για να ολοκληρωθεί με νόμιμο τρόπο η οριοθετηση μεταξύ μας ΑΟΖ στην περιοχή νοτίως της Κρήτης. Η οριοθέτηση αυτή είναι η μόνη νόμιμη και εξυπηρετεί το συμφέρον αμφοτέρων των χωρών μας
– Επιβεβαιώθηκε ότι η τήρηση του δικαίου της θάλασσας αποτελεί ικανή και αναγκαία συνθήκη για την οριοθέτηση θαλασσίων ζωνών των χωρών στην περιοχή
– Αντιμετωπίζεται αποτελεσματικά η παράνομη απόπειρα της Τουρκίας να οριοθετήσει ΑΟΖ απευθείας με την Αίγυπτο παραβιάζοντας τα κυριαρχικά δικαιώματα των ελληνικών νησιών σε θαλάσσιες ζώνες
– Η παρούσα οριοθέτηση είναι τμηματική, δηλαδή αποτελεί τμήμα συνολικής μεταγενέστερης οριοθέτησης μεταξύ των δύο χωρών
«Ευχόμαστε η Τουρκία και η Λιβύη αντιληφθούν και να εναρμονιστούν με αυτή την πραγματικότητα ώστε να καταστεί δυνατή η διευθέτηση όλων των συναφών εκκρεμοτήτων» τονίζουν, υπογραμμίζοντας τέλος ότι εμβαθύνθηκαν και ενισχύθηκαν έτι περαιτέρω οι σχέσεις με τη μεγαλύτερη αραβική χώρα του κόσμου, την Αίγυπτο.
Να σημειωθεί ότι διπλωματικοί αναλυτές αντιμετωπίζουν με δυσπιστία την εξέλιξη αυτή, καθώς η οριοθέτηση όχι μόνο είναι μερική, αλλά πιθανότατα θα προβλέπει μειωμένη επήρεια για τα νησιά Ρόδος, Κάρπαθος, Κάσος και Κρήτη!
Πιο συγκεκριμένα, λένε ότι η συμφωνία προβλέπει αντί για τη μέση γραμμή (50% για τις δύο πλευρές) 55% για την Αίγυπτο και 45% για την Ελλάδα. Η αρχική απαίτηση του Καΐρου ήταν η αναλογία να είναι 60% προς 40% και το 55% προς 45% είναι η ελληνική αντιπρόταση. Σημειώνουν επίσης ότι η προς υπογραφή οριοθέτηση δεν περιλαμβάνει όχι μόνο το Καστελλόριζο, αλλά ούτε και ολόκληρη την Ρόδο!
Ενώ σύμφωνα με άλλες προσεγγίσεις η διαχωριστική γραμμή χαράχθηκε με βάση την αναλογικότητα και όχι την επήρεια και συνεπώς επιβεβαιώθηκε η ελληνική άποψη ότι τα νησιά έχουν δικαιώματα και επήρεια υφαλοκρηπίδας και ΑΟΖ
Κοτζιάς: Λύση ήταν επέκταση Αιγιαλίτιδας Κρήτης
Την ίδια ώρα ο πρώην υπουργός Εξωτερικών Νίκος Κοτζιάς με διαδοχικές αναρτήσεις του στο twitter δεν έκρυβε τον προβληματισμό του, γράφοντας:
– «Το χειρότερο που θα κάνει η κυβέρνηση, είναι στο όνομα των παραχωρήσεων σε Τουρκία, να υποχωρήσει σε απαιτήσεις τρίτων στο νότο, όπως ήδη έκανε με Ιταλία-ΑΟΖ στο Ιόνιο. Αντί να επεκτείνει αιγιαλίτιδα ζώνη στην ΝΑ Κρήτη ώστε κοπεί σε μέση, χωρίς παραχωρήσεις, ΑΟΖ Τουρκίας- Λιβύης»
– «Λένε,»τι να κάνουμε, εδώ που φτάσαμε». Δεν φτάσαμε, μας έφτασε η κυβέρνηση. Και στη συμφωνία με Ιταλία και με Αίγυπτο, πήραν τη διαπραγμάτευση εκεί που σταμάτησε, άρνηση σε αυθαίρετες απαιτήσεις άλλης πλευράς, και τις αποδέχτηκαν όλες. Ενώ η λύση ήταν επέκταση Αιγιαλίτιδας Κρήτης».
– «Όταν υποχωρεί κανείς χωρίς αρχές απέναντι σε φιλικές χώρες, δεν λύνει προβλήματα, αλλά ανοίγει όρεξη Τουρκίας. Και τι να περιμένει κανείς μετά από όσα βλέπουμε ότι θα κάνει κυβέρνηση απέναντι στις τουρκικές πιέσεις;».
(Άτυπος χάρτης της συμφωνίας. Με μπλε χρώμα, η γραμμή οριοθέτησης της ΑΟΖ Ελλάδας – Αιγύπτου)
