ΕΝ.Φ.Ι.Α.: 114.303 μικροί έχασαν τις απαλλαγές
* Συνολικά 220.150 φορολογούμενοι με χαμηλά εισοδήματα απώλεσαν τις εκπτώσεις 50%-100% επί του φόρου ακινήτων την τελευταία 5ετία
του Γιώργου Παλαιτσάκη
Πάνω από 114.000 χαμηλόμισθοι, χαμηλοσυνταξιούχοι, άνεργοι, ανάπηροι, τρίτεκνοι και πολύτεκνοι με χαμηλά εισοδήματα έχασαν φέτος τις απαλλαγές από τον Ενιαίο Φόρο Ιδιοκτησίας Ακινήτων (ΕΝ.Φ.Ι.Α.), τις οποίες ελάμβαναν τα προηγούμενα χρόνια. Οι φορολογούμενοι αυτοί προστίθενται σε χιλιάδες άλλους οικονομικά αδύναμους πολίτες οι οποίοι τα τελευταία 5 χρόνια έχουν χάσει τη μερική ή ολική απαλλαγή από τον ΕΝ.Φ.Ι.Α., αν και κανονικά την δικαιούνταν. Συνολικά, από το 2018 έως το 2023, οι φορολογούμενοι που έχασαν τις απαλλαγές από τον ΕΝ.Φ.Ι.Α. ανήλθαν σε περίπου 220.000.
Σύμφωνα με στοιχεία της Α.Α.Δ.Ε. τα οποία παρουσιάζει σήμερα το 1voice.gr και προέρχονται από τους τόμους των φοροαπαλλαγών που έχουν κατατεθεί στη Βουλή μαζί με τους κρατικούς προϋπολογισμού των τελευταίων 6 ετών, το πλήθος των φορολογουμένων που έλαβαν απαλλαγή από το 50% του ΕΝ.Φ.Ι.Α. λόγω χαμηλών εισοδημάτων περιορίστηκε φέτος σε 1.136.540 από 1.246.203 το 2022, δηλαδή μειώθηκε κατά 109.663 φυσικά πρόσωπα, ενώ το πλήθος των πολυτέκνων και αναπήρων φορολογουμένων που έλαβαν πλήρη απαλλαγή από τον συγκεκριμένο φόρο λόγω χαμηλών εισοδημάτων μειώθηκε φέτος κατά 4.640 φυσικά πρόσωπα, από 62.175 το 2022 σε 57.535 το 2023. Συνολικά, δηλαδή, οι φορολογούμενοι με χαμηλά εισοδήματα που έχασαν φέτος τις απαλλαγές από τον ΕΝ.Φ.Ι.Α. ανήλθαν σε 114.303.
Επιπλέον, βάσει των στοιχείων από τους τόμους των φοροαπαλλαγών, από το 2018 μέχρι φέτος ο αριθμός των μερικώς ή ολικώς απαλλαγέντων από τον ΕΝ.Φ.Ι.Α. έχει περιοριστεί σημαντικά, κατά 220.150 φυσικά πρόσωπα, δεδομένου ότι το 2018 ανερχόταν σε 1.414.225, ενώ φέτος έφθασε συνολικά στο 1.194.075.
Ο λόγος που όλοι αυτοί οι πολίτες έχουν χάσει τις απαλλαγές από τον ΕΝ.Φ.Ι.Α. και καλούνται να πληρώσουν ολόκληρο το ποσό του φόρου που αναλογεί στην ακίνητη περιουσία τους είναι ότι το συνολικό ετήσιο φορολογητέο οικογενειακό εισόδημα το οποίο ελήφθη υπόψη για τη χορήγηση μερικής ή ολικής απαλλαγής από τον ΕΝ.Φ.Ι.Α. υπολογίστηκε από τις αρμόδιες υπηρεσίες της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων (Α.Α.Δ.Ε.) με έναν στρεβλό και άδικο τρόπο, που είχε ως συνέπεια να διαμορφωθεί σε ύψος μεγαλύτερο από το ισχύον κατά περίπτωση εισοδηματικό όριο. Έτσι, πολλοί φορολογούμενοι με χαμηλά εισοδήματα που δικαιούνταν κανονικά να απαλλαγούν από τον ΕΝ.Φ.Ι.Α. καλούνται και φέτος να πληρώσουν τον φόρο αυτό στο ακέραιο.
Συγκεκριμένα, κατά την διαδικασία υπολογισμού και εκκαθάρισης του ΕΝ.Φ.Ι.Α. του 2023, για να διαπιστωθεί εάν οι φορολογούμενοι πληρούν τα εισοδηματικά κριτήρια ώστε να λάβουν τις απαλλαγές, ακολουθήθηκε η εξής διαδικασία προσδιορισμού του ετησίου φορολογητέου εισοδήματος: Συμπεριελήφθησαν στο συνολικό ετήσιο οικογενειακό εισόδημα κάθε φορολογούμενου, το οποίο λαμβάνεται υπόψη για να διαπιστωθεί εάν αυτός είναι δικαιούχος μερικής ή ολικής απαλλαγής από τον ΕΝ.Φ.Ι.Α., ακόμη και εισοδήματα τα οποία είναι έκτακτα και μη επαναλαμβανόμενα όπως οι αποζημιώσεις απολύσεων, καθώς επίσης και ποσά κοινωνικών παροχών, όπως είναι τα επιδόματα τέκνων, οι μισθοί, οι συντάξεις και η πάγια αντιμισθία ολικά τυφλών και κινητικά αναπήρων σε ποσοστό άνω του 80% κ.λπ. τα οποία χορηγούνται σε οικονομικά ευπαθείς ομάδες του πληθυσμού, δεν φορολογούνται και καταβάλλονται για την κάλυψη των υπέρογκων απαιτούμενων εξόδων για είδη πρώτης ανάγκης, Στο συνολικό ετήσιο οικογενειακό εισόδημα κάθε φορολογούμενου που ελήφθη υπόψη για να διαπιστωθεί εάν δικαιούται ή όχι την απαλλαγή από τον ΕΝ.Φ.Ι.Α. συνυπολογίστηκαν επίσης τα επιδόματα ανεργίας καθώς και η διατροφή που δίδεται στη σύζυγο λόγω διαζυγίου καθώς και πλήθος άλλων ποσών και παροχών ειδικού σκοπού που φοροαπαλλάσσονται ή δεν υπόκεινται στους γενικούς κανόνες φορολογίας εισοδήματος.
Όλα αυτά τα ποσά προστέθηκαν στα λοιπά – δηλωθέντα – εισοδήματα των φορολογουμένων τα οποία υπόκεινται κανονικά σε φόρο ή φορολογούνται αυτοτελώς, δηλαδή στους μισθούς, τις συντάξεις, τα ενοίκια, τα κέρδη από επιχειρήσεις, τους τόκους καταθέσεων κ.λπ. Στη συνέχεια, σε πάρα πολλές περιπτώσεις, προστέθηκε στο άθροισμα που προέκυψε και τυχόν επιπλέον διαφορά εισοδήματος λόγω υψηλών τεκμηρίων διαβίωσης. Έτσι, σε πολλές περιπτώσεις φτωχών οικογενειών τα συνολικά ποσά «καθαρού ετήσιου οικογενειακού εισοδήματος» φούσκωσαν υπέρμετρα, σε εξωπραγματικά επίπεδα, και ξεπέρασαν τα σχετικά χαμηλά όρια ετησίου οικογενειακού εισοδήματος που έχουν τεθεί ως προϋποθέσεις για τη χορήγηση των απαλλαγών από τον ΕΝ.Φ.Ι.Α. σε κοινωνικά ευπαθείς ομάδες του πληθυσμού της χώρας.
Το τελικό αποτέλεσμα ήταν να κληθούν να πληρώσουν ολόκληρο το ποσό του ΕΝ.Φ.Ι.Α. χιλιάδες Έλληνες πολίτες με χαμηλά πραγματικά εισοδήματα.
Η μέθοδος, με την οποία συναθροίστηκαν όλα τα παραπάνω ποσά προκειμένου να «φουσκώσουν» τεχνητά τα ετήσια οικογενειακά εισοδήματα εκατοντάδων χιλιάδων φτωχών νοικοκυριών και να υπερβούν τα προβλεπόμενα ανώτατα όρια για τη χορήγηση των απαλλαγών από τον ΕΝ.Φ.Ι.Α. καθορίστηκε με την υπ’ αριθμόν Α1057/28-4-2023 απόφαση του Διοικητή της Α.Α.Δ.Ε. Γ. Πιτσιλή. Σύμφωνα με την απόφαση εκείνη, στο συνολικό ετήσιο φορολογητέο εισόδημα κάθε φορολογούμενου, το οποίο λαμβάνεται υπόψη για να κριθεί εάν δικαιούται ή όχι μερικής ή ολικής απαλλαγής από τον ΕΝ.Φ.Ι.Α. συμπεριελήφθησαν και τα ακόλουθα ποσά εισοδημάτων του έτους 2021, που είτε απαλλάχθηκαν πλήρως από το φόρο εισοδήματος είτε φορολογήθηκαν αυτοτελώς κατά την καταβολή τους:
1) Η διατροφή συζύγου και τέκνων.
2) Τα επιδόματα ανεργίας.
3) Οι συντάξεις των αναπήρων πολέμου ή των θυμάτων πολέμου ή των αναπήρων που υπέστησαν βλάβη κατά την εκτέλεση της υπηρεσίας τους.
4) Οι μισθοί, οι συντάξεις και η πάγια αντιμισθία που χορηγούνται σε αναπήρους με ποσοστό αναπηρίας τουλάχιστον 80%.
5) Τα επιδόματα αναγνωρισμένων πολιτικών προσφύγων.
6) Ποσοστό 65% των επιδομάτων επικίνδυνης εργασίας και της από 11.10.2018 καταβαλλόμενης πτητικής αποζημίωσης στους πιλότους πολιτικής αεροπορίας και της Υπηρεσίας Πολιτικής Αεροπορίας.
7) Το ελάχιστο εγγυημένο εισόδημα.
8) Το ασφάλισμα ομαδικών ασφαλιστηρίων συνταξιοδοτικών συμβολαίων ημεδαπής προέλευσης.
9) Οι «πράσινες» και συνδεδεμένες αγροτικές ενισχύσεις μέχρι 12.000 ευρώ αθροιζόμενες.
10) Οι λοιπές εισοδηματικές αγροτικές ενισχύσεις
11) Η αγροτική επιδότηση πρόωρης συνταξιοδότησης
12) Οι αμοιβές που καταβάλλονται από την Παγκόσμια Ένωση Αναπήρων Καλλιτεχνών σε φορολογικούς κάτοικους Ελλάδος.
13) Οι μισθοί, οι συντάξεις και η πάγια αντιμισθία των ολικά τυφλών ή κινητικά αναπήρων 80% και άνω.
14) Η αποζημίωση λόγω διακοπής εργασιακής σχέσης
15) Το επίδομα παιδιού του άρθρου 214 του ν. 4512/2018, το οποίο καταβάλλεται από τον Οργανισμό Προνοιακών Επιδομάτων και Κοινωνικής Αλληλεγγύης (Ο.Π.Ε.Κ.Α.).
16) Το επίδομα εκπαίδευσης και επαγγελματικής κατάρτισης ανέργων.
17) Το Αντιστάθμισμα Νησιωτικού Κόστους (Α.ΝΗ.ΚΟ.) του ν. 4551/2018.
18) Το επίδομα ανεργίας του ΟΑΕΔ, του ΓΕΝΕ και του ΕΤΑΠ-ΜΜΕ που εισπράχθηκε μέσα στο προηγούμενο φορολογικό έτος.
Ποιοι δικαιούνται μερικής ή όλικής απαλλαγής από τον ΕΝ.Φ.Ι.Α.
Σημειώνεται ότι σύμφωνα με τις παραγράφους 1 και 2 του άρθρου 7 του νόμου 4223/2013 για την επιβολή του ΕΝ.Φ.Ι.Α.:
1) Δικαιούχος απαλλαγής από το 50% του ΕΝ.Φ.Ι.Α. είναι κάθε φορολογούμενος που πληροί τις εξής προϋποθέσεις:
α) Το «συνολικό ετήσιο καθαρό οικογενειακό εισόδημα» που αναγράφεται στη φορολογική δήλωση η οποία υποβλήθηκε τελευταία πριν την εκκαθάριση του ΕΝ.Φ.Ι.Α. δεν έχει υπερβεί τις 9.000 ευρώ, προσαυξημένο κατά 1.000 ευρώ για τον ή την σύζυγο και για κάθε εξαρτώμενο μέλος της οικογένειας.
β) Το σύνολο της επιφάνειας των κτισμάτων τα οποία κατέχει ο φορολογούμενος και τα λοιπά μέλη της οικογένειάς του δεν υπερβαίνει τα 150 τετραγωνικά μέτρα.
γ) Η συνολική αντικειμενική αξία των κτισμάτων και των εντός σχεδίων πόλεων οικοπέδων που κατέχει ο φορολογούμενος ή η οικογένειά του δεν υπερβαίνει τα 85.000 ευρώ αν πρόκειται για άγαμο, τα 150.000 ευρώ αν πρόκειται για εγγάμο χωρίς παιδιά και τα 200.000 ευρώ αν πρόκειται για έγγαμο με ένα ή δύο εξαρτώμενα τέκνα.
2) Στις οικογένειες που είναι τρίτεκνες ή πολύτεκνες ή περιλαμβάνουν ανάπηρα άτομα κατά ποσοστά 80% και άνω χορηγείται πλήρης απαλλαγή από τον ΕΝ.Φ.Ι.Α. υπό τις ακόλουθες προϋποθέσεις:
α) Το «συνολικό ετήσιο καθαρό οικογενειακό εισόδημα» που αναγράφεται στη φορολογική δήλωση η οποία υποβλήθηκε τελευταία πριν την εκκαθάριση του ΕΝ.Φ.Ι.Α, δεν έχει υπερβεί τις 12.000 ευρώ, προσαυξημένο κατά 1.000 ευρώ για τον ή την σύζυγο και κάθε εξαρτώμενο μέλος και
β) Το σύνολο της επιφάνειας των κτισμάτων στα οποία κατέχουν δικαιώματα πλήρους ή ψιλής κυριότητας ή επικαρπίας ο υπόχρεος υποβολής δήλωσης φορολογίας εισοδήματος, η σύζυγος και τα εξαρτώμενα τέκνα της οικογένειάς του δεν υπερβαίνει τα 150 τετραγωνικά μέτρα.
