Ένα αρχαίο θέατρο στις Αχαρνές
Γράφει ο Πάνος Σκουρολιάκος
Ένα θέατρο από τα βάθη του χρόνου και μόλις λίγο κάτω από την επιφάνεια της μενιδιάτικης γης, αποκαλύπτεται στο Μενίδι, τις ιστορικές Αχαρνές! Η χαρά και η συγκίνηση, δεν αφορά μόνον τη συντεχνία του θεάτρου, στην οποία έχω την τιμή να ανήκω, αλλά και όλους τους Έλληνες, όλη την ανθρωπότητα, που κληρονόμησε το πνεύμα και τις κατακτήσεις του αρχαίου ελληνικού πολιτισμού.
Η αποκάλυψη αυτού του θεάτρου, έγινε τον Φεβρουάριο του 2007. Ο χρόνος, όμως, για την προώθηση μιας τέτοιας υπόθεσης είναι πάντα μακρύς. Επιτέλους ήρθε η ώρα, που υπουργείο Πολιτισμού και Δήμος Αχαρνών κινούν τις διαδικασίες, ώστε να οργανωθεί η αποκατάσταση και η ανάδειξη του θεάτρου.
Αυτή τη στιγμή, ένα μικρό μόνο μέρος έχει αποκαλυφθεί. Ήρθε στο φως τυχαία, κατά τη θεμελίωση μιας οικοδομής. Έχει, ήδη, αποκαλυφθεί μια ολόκληρη κερκίδα, πλάτους 5 μέτρων δυτικά και 22 μέτρων ανατολικά, με 10 σειρές καθισμάτων σε ημικυκλική διάταξη. Πολλά συμπεράσματα εξάγουν οι αρχαιολόγοι από αυτή την αποκάλυψη. Κατ’ αρχάς ταυτοποίησαν το κέντρο της αρχαίας πόλης. Είναι διαχρονικά στο ίδιο σημείο, κατατάσσοντας τις Αχαρνές μεταξύ των ελαχίστων πόλεων, που κατοικούνται επί χιλιάδες έτη αδιαλείπτως!
Υπήρχαν, ήδη από παλιότερα, πληροφορίες για την ύπαρξη του θεάτρου από δύο επιγραφές του β’ μισού του τέταρτου αιώνα π.Χ. Ο Αριστοφάνης, γράφει την κοσμαγάπητη κωμωδία του «Αχαρνείς» το 475 π. Χ. Παίχθηκε στα Λήναια και πήρε το πρώτο βραβείο. Αποκλείεται να ανέβηκε ξανά, ως επιτυχία έχουσα σχέση με την πόλη, στο υπό ανάδειξη θέατρο; Είναι σίγουρο πως οι αρχαίοι κάτοικοι των Αχαρνών, θα αναγνώρισαν σε αυτό το έργο τους εαυτούς τους και θα είδαν δραματοποιημένα, τα σημαντικά προβλήματα του καιρού τους.
Στους «Αχαρνείς» ο Αριστοφάνης παρουσιάζει έναν χορό γέρων Αχαρνέων, που επιτίθεται στον Αθηναίο Δικαιόπολη, ο οποίος, κουρασμένος από τον πολυετή πόλεμο με τους Πελοποννησίους, ζητά να κλείσει ιδιωτική ειρήνη. Η πυκνοκατοικημένη πόλη των Αχαρνών, είχε καταστραφεί από την πρώτη πελοποννησιακή εισβολή και οι κάτοικοί της, ήταν αποφασισμένοι να συνεχίσουν τον πόλεμο αντιποίνων έως την τελική νίκη. Κάτω από τα λόγια του κωμικού συγγραφέα, υπάρχουν πολλά, που αφορούσαν την επικαιρότητα και τα οποία αποκωδικοποιούσαν οι θεατές εκείνης της εποχής. Στοιχεία, που δεν μπορούν να «διαβαστούν» από τον σύγχρονο θεατή.
Έχει ενδιαφέρον, όμως, να δει κανείς σε αυτή την κωμωδία και το πώς παρελαύνουν οι γείτονες του ευρύτερου χώρου, με τους οποίους γειτνιάζει η περιοχή των Αχαρνών: Βοιωτοί, Μεγαρείς, Αθηναίοι. Ακόμη, στο ίδιο έργο σημειώνεται και η στρατηγική θέση της πόλης των Αχαρνών. Σε κάποιο σημείο της εξέλιξης της κωμωδίας έρχεται απεσταλμένος από τον στρατηγό Λάμαχο, που φέρνει διαταγή από το συμβούλιο των στρατηγών, πως πρέπει να φυλαχθούν τα χιονισμένα περάσματα της Πάρνηθας ώστε να αποτραπεί ενδεχόμενη επιδρομή των Βοιωτών.
Στην εποχή της οικονομικής στενότητας την οποία βιώνουμε, ανάγκη ζωής είναι η προβολή και η διατήρηση των εθνικών μας θησαυρών, όπως είναι ένα αρχαίο θέατρο σε μια περιοχή με τόσο μεγάλη ιστορία. Απαιτούνται χρήματα για μελέτες, για αντισταθμιστικά οφέλη, που πρέπει να δοθούν στους κατοίκους και ακόμα ένας σχεδιασμός, που θα συνοδεύσει το εγχείρημα σε αρκετό βάθος χρόνου. Θυμάμαι την περίπτωση του αρχαίου θεάτρου στο κέντρο της Λάρισας. Το 1983 είχε αποκαλυφθεί ένα πολύ μικρό μέρος, στον πιο κεντρικό εμπορικό δρόμο της πόλης. Πάνω του χτισμένα καταστήματα, εργαστήρια, σπίτια, αποθήκες. Απαλλοτριώθηκαν σιγά, σιγά, έγινε έργο υπεύθυνο και αυτή τη στιγμή, ολόκληρο το θέατρο έχει αναδειχθεί, έτοιμο να δεχθεί στην ορχήστρα και στις κερκίδες του, θεατρίνους και θεατρόφιλους.
Είθε ο Διόνυσος, ο θεός του θεάτρου, να λειτουργήσει ξανά σε έναν παλιό ναό του, μετά την αποκάλυψή του, στις Αχαρνές του εικοστού πρώτου αιώνα. Είθε το αρχαίο θέατρο των Αχαρνών να έρθει στο φως και να αποκατασταθεί στην πραγματική διάστασή του, το συντομότερο δυνατό!
