Επιστρεπτέα Προκαταβολή: Παγίδα για χιλιάδες επιχειρήσεις

Επέλεξαν να λάβουν την ενίσχυση μέσω του Κανονισμού de minimis κι όχι μέσω του Προσωρινού Πλαισίου της Ε.Ε. για τον Covid-19 με αποτέλεσμα να χάσουν άλλες χρηματοδοτικές ενισχύσεις υπαγόμενες στον Κανονισμό de minimis!

Αντιμέτωπες με την απόρριψη της έγκρισης και της χρηματοδότησης επενδυτικών σχεδίων τους βρίσκονται χιλιάδες μικρομεσαίες επιχειρήσεις εξαιτίας της επιλογής τους να αιτηθούν τα ποσά της «επιστρεπτέας προκαταβολής» μέσω του καθεστώτος του Κανονισμού της Ε.Ε. 1407/2013 για τις ενισχύσεις ήσσονος σημασίας (de minimis). Η επιλογή αυτή είχε ως συνέπεια να περιορίσουν σημαντικά ή να εξαντλήσουν πλήρως το όριο των ενισχύσεων που μπορούσαν να λάβουν μέσω του Κανονισμού αυτού και να απορρίπτονται τώρα οι αιτήσεις ένταξης επενδυτικών τους σχεδίων σε άλλες κοινοτικές χρηματοδοτήσεις υπαγόμενες στον συγκεκριμένο Κανονισμό.

Οι επιχειρήσεις αυτές έπεσαν ουσιαστικά σε μια παγίδα που κρυβόταν στις αιτήσεις για την είσπραξη της «επιστρεπτέας προκαταβολής» 1 έως 6. Η παγίδα αυτή συνίσταται στο γεγονός ότι κατά την υποβολή της αίτησης για την είσπραξη της «επιστρεπτέας προκαταβολής» υπήρχε επιλογή λήψης της ενίσχυσης αυτής μέσω του Κανονισμού de minimis. Όμως κάθε μία από τις επιχειρήσεις αυτές δεν γνώριζε ότι η είσπραξη της «επιστρεπτέας προκαταβολής» μέσω του συγκεκριμένου Κανονισμού προσμετράται στο ανώτατο όριο συνολικής χρηματοδοτικής ενίσχυσης που μπορεί να λάβει μέσω του Κανονισμού αυτού μειώνοντας ισόποσα το περιθώριο λήψης κι άλλων χρηματοδοτήσεων από άλλα προγράμματα ενισχύσεων της Ε.Ε. χορηγούμενα στο πλαίσιο του ίδιου Κανονισμού. Το τραγικό της όλης υπόθεσης είναι ότι οι επιχειρήσεις αυτές δεν αντιλήφθηκαν ότι  υπήρχε εναλλακτικό καθεστώτος χρηματοδότησής τους με την «επιστρεπτέα προκαταβολή», στο οποίο αν υπάγονταν δεν θα είχαν εξαντλήσει τα περιθώρια ενίσχυσής τους μέσω προγραμμάτων του Κανονισμού de minimis.

Σύμφωνα, ειδικότερα, με το υπουργείο Ανάπτυξης και Επενδύσεων, οι επιχειρήσεις αυτές θα έπρεπε να είχαν ζητήσει να λάβουν τα ποσά της «επιστρεπτέας προκαταβολής» μέσω του Προσωρινού Πλαισίου για τον Covid-19 της Ε.Ε. (Κανονισμός 1863/19.03.2020 Ανακοίνωσης της Ε.Ε.). Στην περίπτωση αυτή, θα ελάμβαναν κανονικά τα ποσά της «επιστρεπτέας προκαταβολής» και ταυτόχρονα θα είχαν διατηρήσει άθικτα τα διαθέσιμα περιθώρια ενίσχυσής τους και από άλλα χρηματοδοτικά εργαλεία, όπως αυτά που έχουν βγάλει οι κατά τόπους Περιφέρειες, τα οποία εντάσσονται στο καθεστώς των ενισχύσεων ήσσονος σημασίας ή de minimis.

Το σοβαρό αυτό πρόβλημα, το οποίο οφείλεται στην παραπάνω παγίδα μη ορθής ενημέρωσης, στην οποία έπεσαν οι επιχειρήσεις, αποκαλύφθηκε λίγες εβδομάδες αφότου ο βουλευτής Αρκαδίας του Κινήματος Αλλαγής (ΚΙΝ.ΑΛ.) Οδυσσέας Κωνσταντινόπουλος κατέθεσε στη Βουλή την υπ’ αριθμόν 4306/18-2-2021 ερώτηση κοινοβουλευτικού ελέγχου, στην οποία ανέφερε ότι:

«Πολλές μικρομεσαίες επιχειρήσεις αντιμετωπίζουν σοβαρά προβλήματα στην εξεύρεση της αναγκαίας χρηματοδότησής ή στην ένταξή τους σε ένα από χρηματοδοτικά εργαλεία που έχουν βγάλει οι κατά τόπους Περιφέρειες για το λόγο ότι ένα μεγάλο μέρος του de minimis έχει καλυφθεί από τις επιστρεπτέες προκαταβολές.  Έτσι λοιπόν εμφανίζεται το οξύμωρο σχήμα, μετά την εξαγγελία των μέτρων για την ενίσχυση των επιχειρήσεων λόγω της πανδημίας του COVID-19, οι δυσκολίες ένταξής τους και οι αποκλεισμοί να αυξάνονται λόγω του τρόπου εφαρμογής και υπολογισμού της επιστρεπτέας προκαταβολής στο de minimis. Όπως δε αναφέρουν οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις, αντί οι επιστρεπτέες προκαταβολές να μην υπολογίζονται καθόλου λόγω του ότι πρόκειται για έκτακτα μέτρα, στο de minimis υπολογίζεται και το τμήμα της επιστρεπτέας που θα επιστρέψουν οι επιχειρήσεις. Δηλαδή αντί να λαμβάνεται πρόνοια, ώστε τα μέτρα που εξαγγέλλονται να υποστηρίζουν τις επιχειρήσεις που σκέφτονται να επενδύσουν στο μέλλον (μιας και τα προγράμματα που εγκρίνονται τώρα έχουν 2 χρόνια περίοδο υλοποίησης), οι επενδύσεις που έχουν προγραμματίσει απεντάσσονται ανατρέποντας τον σχεδιασμό επιβίωσης των επιχειρήσεων λόγω de minimis αφού το καλύπτουν με τις επιστρεπτέες».

Ο κ. Κωνσταντινόπουλος – μη γνωρίζοντας (όπως και οι επιχειρήσεις) ότι υπήρχε δυνατότητα λήψης της «επιστρεπτέας προκαταβολής» χωρίς αυτή να προσμετρηθεί στις ενισχύσεις του καθεστώτος de minimis – ρωτούσε το αρμόδιο υπουργείο Ανάπτυξης και Επενδύσεων «με ποια άμεσα μέτρα θα ξεπεραστεί το πρόβλημα της πρόσβασης των επιχειρήσεων στην εργαλειοθήκη των χρηματοδοτικών μέτρων που λαμβάνονται εξ αιτίας της λανθασμένης προσμέτρησης της επιστρεπτέας προκαταβολής στο de minimis».

Το αρμόδιο υπουργείο Ανάπτυξης και Επενδύσεων κατέθεσε στις 2 Μαρτίου 2021 στη Βουλή απαντητικό έγγραφο, υπογεγραμμένο από τον Γενικό Γραμματέα Δημοσίων Επενδύσων και ΕΣΠΑ Δημήτρη Σκάλκου, στο οποίο διευκρινίζονται τα εξής:

«Οι δράσεις ενίσχυσης επιχειρήσεων με την μορφή της επιστρεπτέας προκαταβολής δίνουν την δυνατότητα επιλογής από τις αιτούσες επιχειρήσεις είτε του Προσωρινού Πλαισίου για τον Covid-19 της Ε.Ε. (C(2020) 1863/19.03.2020 Ανακοίνωσης της Ε.Ε.) είτε του Καν. Ε.Ε. 1407/2013 για τις ενισχύσεις ήσσονος σημασίας (de minimis).

Όποια επιχείρηση επιλέξει να λάβει την επιστρεπτέα προκαταβολή με το Προσωρινό Πλαίσιο τότε σε οποιοδήποτε επενδυτικό σχέδιο θελήσει να ενταχθεί με καθεστώς ενίσχυσης de minimis, αυτό είναι δυνατόν καθόσον για τον υπολογισμό του ανώτατου ορίου de minimis (200.000€) δεν προσμετρώνται οι ενισχύσεις τις οποίες η επιχείρηση έχει λάβει με το Προσωρινό Πλαίσιο.

Όταν μία επιχείρηση επιλέξει να λάβει την επιστρεπτέα προκαταβολή με τον καν. ΕΕ 1407/2013 (de minimis) τότε αυτή θα πρέπει να προσμετρηθεί για τον υπολογισμό του ανώτατου ορίου σε επενδυτικό σχέδιο με καθεστώς ενίσχυσης de minimis που θα συμμετάσχει η ίδια επιχείρηση όπως προβλέπεται από τις διατάξεις των άρθρων 3, 4 και 5 του Καν. ΕΕ 1407/2013.

Επομένως μία επιχείρηση για να μην αντιμετωπίζει πρόβλημα «σώρευσης» ενισχύσεων de minimis θα πρέπει να επιλέγει να λαμβάνει ενίσχυση από την Επιστρεπτέα Προκαταβολή μέσω του Προσωρινού Πλαισίου όπως έχει δικαίωμα».