Ερντογάν προς ΕΕ: τα λεφτά «ντούκου και στο χέρι», αλλιώς συμφωνία γιοκ

Δεν περίμενε καν ο σύγχρονος σουλτάνος την επίσημη αποχώρηση του Αχμέτ Νταβούτογλου από τη πρωθυπουργία, ώστε να δείξει τα… δόντια του προς την Ε.Ε. για το προσφυγικό, και να αρχίσει τους ωμούς εκβιασμούς προς τους Ευρωπαίους, με σημείο αιχμής, βεβαίως, την ροή των κονδυλίων που περιλαμβάνονται στη διμερή συμφωνία.

Η διαχείριση του προσφυγικού και το dealΤουρκίας-ΕΕ στάθηκε ένα από τα σημεία που οδήγησε στα άκρα τις σχέσεις Ερντογάν-Νταβούτογλου, καθώς ο τελευταίος ήταν αυτός που διαπραγματεύτηκε προσωπικά και έκλεισε τη συμφωνία προς δυσαρέσκεια του πρώτου.  Ήταν δε, ένα από τα θέματα, για τα οποία διεθνείς πολιτικοί αναλυτές, περίμεναν με αγωνία να διαπιστώσουν αν θα παρατηρηθεί πλέον μεταστροφή της χώρας, με τον Ερντογάν να παίρνει ο ίδιος το θέμα… πάνω του.

Βεβαίως, ο Ερντογάν για την ώρα δεν μιλά περί ματαίωσης ή παρέκκλισης από τη συμφωνία, που είναι ιδιαίτερα σημαντική και για την Ελλάδα. Όμως, οι αιχμές που αφήνει είναι ιδιαίτερα απειλητικές. Και βέβαια κατέστησε απόλυτα σαφές ότι πρώτιστη προτεραιότητα του είναι τα λεφτά, η άμεση ροή των κονδυλίων των 3 δισ. ευρώ και το κυριότερο, ποιος θα ελέγχει τη ροή αυτή.

Η Άγκυρα, λοιπόν, στο μήνυμα που έστειλε απαιτεί τα… λεφτά «εδώ και τώρα», ενώ ο Ερντογάν ξεκαθάρισε ότι απαιτεί να έχει ο ίδιος τη διαχείριση τους, γεγονός στο οποίο οι Βρυξέλλες –και δικαιολογημένα- αντιστέκονται προκαλώντας την οργή του σουλτάνου, που κατήγγειλε την Ε.Ε. ότι… παίζει με την αξιοπρέπεια του τουρκικού έθνους.

Συγκεκριμένα, ο Ερντογάν ζητά οι Βρυξέλλες να του παραδώσουν το… ζεστό χρήμα στο χέρι, με σκοπό –υποτίθεται- να τα διαχειριστεί η τουρκική κυβέρνηση για να κατασκευάσει υποδομές, νέα σχολεία και νοσοκομεία για την εξυπηρέτηση των περίπου 3 εκατ. Σύριων προσφύγων που έχουν καταφύγει στο τουρκικό έδαφος.

Από την άλλη, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή επιμένει ότι τα κονδύλια θα πρέπει να φτάσουν και να δαπανηθούν στη Τουρκία, μέσω του ΟΗΕ και των επίσημων οργάνων του, καθώς και διεθνώς αναγνωρισμένων μη κυβερνητικών οργανισμών, έτσι ώστε να ξοδευτούν με βάσει τους αυστηρούς κανόνες που διέπουν τη διανομή ανθρωπιστικής βοήθειας. Και το επιχείρημα της, είναι ότι τα κονδύλια δεν συνιστούν χρηματοδότηση της Τουρκίας, αλλά χρηματοδότηση των προσφύγων.  

Σημειωτέον ότι μέχρι τώρα από το περίφημο πακέτο έχουν εγκριθεί μόνο 190 εκατ. ευρώ, ωστόσο η Κομισιόν έχει υποσχεθεί να αποδεσμεύσει συνολικά 1 δισεκατομμύριο μέχρι τα τέλη Ιουλίου. Ωστόσο, η ροή και δη, οι περιορισμοί που θέτει, δεν βρίσκουν σύμφωνο το προεδρικό παλάτι.

Το γιατί οι Ευρωπαίοι φοβούνται να παραδώσουν τα λεφτά στα χέρια του Ερντογάν δεν χρειάζεται πολλές εξηγήσεις. Ο φόβος μέρος των χρημάτων να «χαθούν» στη πορεία, να μοιραστούν σε ημέτερους, ή να χρησιμοποιηθούν για άλλους σκοπούς είναι εύλογος. Άλλωστε, αν ευσταθούν τα σενάρια που θέλουν τον Ερντογάν να μελετά σύντομα νέες βουλευτικές εκλογές, προκειμένου να αυξήσει τη δύναμη τουAKP, και να δρομολογήσει τα σχέδια του για την συνταγματική μεταρρύθμιση για το προεδρικό σύστημα, η ρευστότητα των κοινοτικών κονδυλίων μπορεί να φανεί εξαιρετικά χρήσιμη.

Από την άλλη πλευρά, οι τουρκικές αρχές προτάσσουν ότι είναι απαράδεκτο να διαχειρίζονται οι ίδιοι τη λειτουργία των προσφυγικών στρατοπέδων και να μην διαχειρίζονται και τα χρήματα. Η δε, προ ημερών δήλωση του αρμόδιου επιτρόπου για θέματα διεύρυνσης, του Αυστριακού Γιοχάνες Χαν, ότι οι διεθνείς οργανώσεις έχουν καλύτερη γνώση και εμπειρία στη διαχείριση τέτοιων υποδομών, μάλλον έκανε τον Ερντογάν ακόμη πιο… μπαρούτι.

Τι θα γίνει, λοιπόν, τελικά; Για την ώρα το θέμα βρίσκεται επισήμως υπό διαπραγμάτευση. Αν και δυστυχώς ο σουλτάνος έχει αποδειχτεί στο παρελθόν εξαιρετικά αποτελεσματικός στην (εκβιαστική) διπλωματία. Γνωρίζει δε, ότι οι Ευρωπαίοι για πολιτικούς λόγους «καίγονται» για τη διατήρηση της συμφωνίας και τον περιορισμό των προσφυγικών ροών, οπότε είναι αναμενόμενο ότι θα προσπαθήσει με διάφορα… τσαλίμια να το εκμεταλλευτεί στο έπακρο!