Ευρώπη… να τον χαίρεσαι!

Η ευθύνη του Μαριάνο Ραχόι στον εκτροχιασμό της κρίσης στην Καταλονία είναι τεράστια. Και δεν το λέμε μόνο εμείς, το παραδέχονται οι περισσότεροι διεθνείς αναλυτές, αναφερόμενοι στους κάκιστους χειρισμούς του Ισπανού πρωθυπουργού που στάθηκαν… βούτυρο στο ψωμί των αυτονομιστών.

Μεγάλο κομμάτι της καταλανικής κοινωνίας εξακολουθεί να μην θέλει την απόσχιση, όμως απαιτεί από τη Μαδρίτη το σεβασμό που της αρμόζει και ουσιαστικά επιδιώκει να ξαναμπούν στο τραπέζι οι συνταγματικές αλλαγές που πάγωσε προ ετών ο Ραχόι –και που είχε διαπραγματευτεί η προηγούμενη ισπανική κυβέρνηση- και οι οποίες θα έδιναν ακόμη μεγαλύτερη αυτονομία στις επαρχίες. Η αιφνίδια υποχώρηση του Καταλανού ηγέτη, Κάρλες Πουτζεμόν, το βράδυ της Τρίτης, μεταφράστηκε από πολλούς αναλυτές ως δρομολόγηση ενός τέτοιου σεναρίου, μαζί βέβαια με τις εντονότατες φήμες για διεθνή (ευρωπαϊκή;) διαιτησία, που έπεισε την Βαρκελώνη να προσπαθήσει να χαμηλώσει τους τόνους και να κάνει μισό βήμα πίσω.  

Και εκεί που όλοι περίμεναν εκτόνωση της κατάστασης και εκκίνηση του πολυπόθητου διαλόγου, που στην πραγματικότητα όλη η Ευρώπη επιθυμεί για να αποφύγει τυχόν… ατύχημα, ο Ισπανός πρωθυπουργός το έκανε και πάλι το θαύμα του. Εμφανίστηκε ακόμη πιο επιθετικός, ανεξήγητα εριστικός, καταθέτοντας ένα πενθήμερο τελεσίγραφο, που κανένας λογικός νους δεν μπορεί να θεωρήσει ότι θα βοηθήσει την κατάσταση και θα καταλαγιάσει τα πάθη.

Γιατί; Σαφής απάντηση δεν υπάρχει, όμως πιθανές εξηγήσεις δεν λείπουν. Μπορεί να θεωρεί ότι είναι ούτως ή άλλως σε θέση ισχύος και ότι οι Καταλανοί θα υποχρεωθούν τελικά να… σκύψουν το κεφάλι, με αποτέλεσμα το θάνατο του αποσχιστικού κινήματος. Ειδικά με δεδομένη την έξωθεν πολιτική και οικονομική πίεση που άρχισε να ασκείται προς τους Καταλανούς. Μπορεί, ωστόσο, να έχει απλά εκνευριστεί διότι η φημολογούμενη διεθνής διαιτησία τον σπρώχνει σε ένα διάλογο που δεν επιθυμούσε ποτέ. Το είχε, άλλωστε, ξεκαθαρίσει, από την πρώτη στιγμή, ότι δεν είναι διατεθειμένος να κάτσει στο ίδιο τραπέζι, επί ίσοις όροις, με την καταλανική ηγεσία, όσο η τελευταία δεν άρει κάθε συζήτηση για απόσχιση. Και βέβαια γνωρίζει ότι από τη στιγμή που θα προσέλθει σε διαπραγματεύσεις, μια συμβιβαστική λύση απαιτεί παραχωρήσεις και δώρα από τη Μαδρίτη, που είναι εμφανές ότι είναι υπερβολικά εγωιστής και αλαζόνας για να προσφέρει.

Με το τελεσίγραφο και την πιθανή σκλήρυνση της στάσης της Βαρκελώνης, που πιθανότατα θα ανεβάσει… στροφές, καθώς θα θεωρήσει ότι η δική της διάθεση για συμβιβασμό αγνοήθηκε επιδεικτικά και προκλητικά από τον Ραχόι, ο Ισπανός πρωθυπουργός εμμέσως πλην σαφώς μποϊκοτάρει τις διαπραγματεύσεις. Ξέρει ότι είναι εξαιρετικά δύσκολο για τον Πουτζεμόν να αποκηρύξει το δημοψήφισμα που με τόσο κόπο και αγώνα διοργάνωσε. Οπότε φαίνεται, μάλλον, να ψάχνει αφορμή για να ενεργοποιήσει το περίφημο άρθρο 155 του Συντάγματος (κάτι που δεν έχει γίνει ποτέ ξανά στην ιστορία της σύγχρονης Ισπανίας) που καταργεί το αυτοδύναμο της Καταλονίας. Θα είναι σαν να κηρύξει τη χώρα σε κατάσταση εκτάκτου ανάγκης και να επιβάλει στρατιωτικό νόμο στην Καταλονία, μέχρι να…  συναιτιστεί.

Βέβαια, το ρίσκο μιας τέτοιας τακτικής είναι εύλογο. Αναλόγως αμφίβολη είναι η επιτυχία της. Θα συναιτιστούν, πράγματι, οι Καταλανοί; Θα υποχωρήσουν ή θα κηρύξουν αντάρτικο; Κατά πόσο η κρίση θα εκτονωθεί γρήγορα και κυρίως αναίμακτα; Και βέβαια, πως θα αντιδράσουν οι Ευρωπαίοι; Θα συνεχίσουν να  επιτρέπουν στον… καλό τους φίλο να κρατά την κατάσταση στο «κόκκινο» και να οδηγεί την Ισπανία σε εμφύλιο; Ή θα αποφασίσουν, επιτέλους, να παρέμβουν και να τον… μαζέψουν πριν διαλύσει την Ισπανία και απειλήσει την όποια πρόοδο έχει κάνει η Ευρώπη για να βγει από την οικονομική κρίση;