Ευρώπη… το μεγαλείο σου!

Η επίδειξη σεβασμού στις δημοκρατικές αρχές συνεχίζεται με αμείωτο ρυθμό στη σημερινή νεοφιλελεύθερη Ευρώπη. Αν και το γεγονός πως το νέο κρούσμα ήρθε από την Ισπανία δεν στερείται ειρωνείας, δεδομένου ότι οι Ισπανοί λογίζονταν ανάμεσα στα… καλά και υπάκουα παιδιά της Ευρώπης.

Βεβαίως, ο δεξιός Μαριάνο Ραχόι εξακολουθεί να προσμετράται στα… καλά και αγαπημένα παιδιά της Ευρώπης, αν αναλογιστούμε ότι η σιωπή των Βρυξελλών, των ευρωπαϊκών θεσμών, των περισσότερων κυβερνήσεων ήταν εκκωφαντική μπροστά στα χθεσινά πρωτοφανή επεισόδια στη Βαρκελώνη. Οι Καταλανοί ξυλοκοπήθηκαν ανελέητα προκειμένου να παρεμποδιστούν να ασκήσουν το δικαίωμα τους να αποφασίσουν για το μέλλον τους. Τα διεθνή Μέσα (χάρη στη σύγχρονη τεχνολογία και τα smartphones) γέμισαν βίντεο και φωτογραφίες ντροπής, που κανείς δεν μπορούσε να αμφισβητήσει. Ο απλός κόσμος διεθνώς πλημμύρισε τα social media με επικριτικά και καυστικά σχόλια. Όμως, στο προκλητικό «δεν θέλαμε, αναγκαστήκαμε (… να τους σαπίσουμε στο ξύλο)», με το οποίο απάντησε ο Ραχόι στις εικόνες της ωμής αστυνομικής βίας, η απάντηση της Ευρώπης ήταν χλιαρή, αν όχι μηδενική.

Που ήταν ο κύριος Γιούνκερ και ο κύριος Τουσκ, να καταδικάσουν τη βία, ως θεματοφύλακες των δημοκρατικών θεσμών και των δικαιωμάτων (όλων;) των Ευρωπαίων πολιτών;

Και δεν έχει καν σημασία το τελικό αποτέλεσμα της κάλπης. Άλλωστε, ήδη αργά χθες το βράδυ ο ηγέτης της Καταλονίας, Κάρλες Πουιγκντεμόντ, υποστήριξε ότι μετά τις εξελίξεις και τα βίαια γεγονότα, η επαρχία κέρδισε από μόνη της το δικαίωμα να κηρύξει μονομερώς την ανεξαρτησία της, επιβεβαιώνοντας τις εκτιμήσεις ότι η διαμάχη δεν θα καταλαγιάσει ούτε εύκολα ούτε γρήγορα.

Οι Καταλανοί δεν θα ξεχάσουν αυτό που έζησαν χθες και που παραπέμπει στις μαύρες εποχές της δικτατορίας του Φράνκο, στην οποία άλλωστε εντοπίζονται και οι ρίζες του σημερινού κυβερνώντος Λαϊκού Κόμματος. Βεβαίως, οι συγκρούσεις δεν ήταν γενικευμένες, αλλά γι’αυτό υπήρχε πολύ καλός λόγος. Η Μαδρίτη φοβούμενη ότι οι ντόπιοι αστυνομικοί, της καταλανικής αστυνομίας, θα αγνοούσαν τις εντολές της να κάνουν τα αδύνατα δυνατά για να εμποδίσουν την ψηφοφορία ή θα δίσταζαν να ξυλοφορτώσουν τους συμπατριώτες τους, τοποθέτησαν τους περισσότερους ντόπιους στην περιφέρεια, όπου πράγματι τα πράγματα κύλησαν σχετικά ήρεμα. Για τα… καλά και… δύσκολα, ήτοι δηλαδή τα κεντρικά τμήματα της Βαρκελώνης και τα πολυπληθέστερα κέντρα των αυτονομιστών, οι αρχές άφησαν τις ενισχύσεις που είχαν αποσταλεί από την υπόλοιπη Ισπανία.

Περίπου 8.000 αστυνομικοί μετακινήθηκαν προσωρινά από όλη τη χώρα για να περιφρουρήσουν το κυβερνητικό μπλόκο στην κάλπη. Τρία πλοία κατέφτασαν στη πόλη και αγκυροβόλησαν στο λιμάνι, φέρνοντας από θαλάσσης το μεγαλύτερο μέρος των ενισχύσεων. Αστυνομικοί, «ξένοι» αν όχι εχθρικοί προς τους ντόπιους, που δεν γνώριζαν και δεν καταλάβαιναν την καταλανική γλώσσα, θυμίζοντας τις εποχές που οι Ευρωπαίοι μονάρχες στρατολογούσαν ξένους μισθοφόρους για να κάνουν την… βρώμικη δουλειά στους πολέμους τους.

Όχι, βεβαίως, πως ο κύριος Ραχόι βρήκε τίποτε μεμπτό σε όσα συνέβησαν. Ούτε απολογήθηκε, ούτε έδειξε ίχνος μεταμέλειας για την χθεσινή μαύρη ημέρα για την σύγχρονη ισπανική δημοκρατία. Περιορίστηκε μόνο να ρίξει την ευθύνη στους αυτονομιστές και να δηλώσει λίαν ικανοποιημένος που, κατά τη γνώμη του, δημοψήφισμα δεν έγινε. Όμως, αυτό δεν λύνει το πρόβλημα, ούτε βέβαια θα βοηθήσει να κλείσει η τεράστια πληγή που δημιούργησε, το μίσος που πυροδότησε από μια περιοχή που θέλει να κρατήσει ως κομμάτι της Ισπανίας και ως παραγωγικό κομμάτι της οικονομίας της.

Διότι ένα σεβαστό κομμάτι της καταλανικής κοινής γνώμης που προσήλθε χθες να ψηφίσει, δεν είχε απαραιτήτως πρόθεση να ψηφίσει υπέρ της ανεξαρτησίας, ούτε ήταν ενεργό κομμάτι των αυτονομιστών. Εξαγριώθηκε, όμως και συσπειρώθηκε απέναντι στην απόφαση της Μαδρίτης να του απαγορεύσει με το… έτσι θέλω, να ψηφίσει και να καταθέσει με δημοκρατικό τρόπο την άποψη του.

Εδώ και ημέρες, η μάχη δεν ήταν ανάμεσα στο «ναι» και το «όχι» στην ανεξαρτησία της Καταλονίας, αλλά ανάμεσα στο «ναι» και το «όχι» του δικαιώματος της Καταλονίας να στήσει κάλπες και να διεξάγει το δημοψήφισμα. Και αυτό ήταν το τεράστιο επικοινωνιακό αλλά και πολιτικό λάθος του Ραχόι. Με δεδομένο ότι το σύνολο των δημοσκοπήσεων έδειχνε ότι οι περισσότεροι Καταλανοί θα έλεγαν «όχι» στην ανεξαρτησία, φοβούμενοι τις οικονομικές επιπλοκές και πιθανή έξοδο από την Ε.Ε., αν είχε εστιάσει στα επιχειρήματα αυτά και είχε αφήσει τη διαδικασία να ξεδιπλωθεί, τότε όχι μόνο θα κέρδιζε το δημοψήφισμα, αλλά θα έθαβε για χρόνια το αυτονομιστικό κίνημα. Όπως, δηλαδή, έκαναν και οι Βρετανοί με το δημοψήφισμα στη Σκοτία. Αντ’αυτού οδήγησε τα πράγματα στα άκρα και έφτασε Μαδρίτη και Βαρκελώνη στα όρια εμφυλίου.

Η ευθύνη, πάντως, αν όχι μέχρι τώρα, σίγουρα από σήμερα, βαραίνει και τις υπόλοιπες πολιτικές δυνάμεις της Μαδρίτης, από τους Σοσιαλιστές μέχρι τους Podemos. Οι δυνάμεις της ισπανικής αντιπολίτευσης βρίσκονταν μέχρι τώρα σε δύσκολη θέση και παρέμεναν σχετικά αποστασιοποιημένες από τη διαμάχη, καθώς διαφωνούσαν μεν με την ακραία στάση του Ραχόι, αλλά προφανώς δεν ήθελαν την ανεξαρτητοποίηση της Καταλονίας. Όμως, μετά τα χθεσινά γεγονότα και τις ευθύνες της κυβέρνησης, η σιωπή τους, η απραξία τους, θα είναι και δική τους ευθύνη. Διότι, μην ξεχνάμε, ότι η κυβέρνηση Ραχόι είναι κυβέρνηση μειοψηφίας. Δεν διαθέτει κοινοβουλευτική πλειοψηφία. Άρα μπορεί να πέσει, ανά πάσα στιγμή, με μια πρόταση μομφής, αν όλες οι δυνάμεις της κεντροαριστεράς και της αριστεράς αποφασίσουν να τον ρίξουν από την εξουσία και να οδηγήσουν τη χώρα σε νέες εκλογές. Αν, βέβαια, το θέλουν. Αν το τολμήσουν!