Φόβος για τον ενεργειακό εθνικισμό-Οι Βρυξέλλες προτρέπουν για κοινές αγορές φυσικού αερίου

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προωθεί τα σχέδια για κοινή ευρωπαϊκή προμήθεια φυσικού αερίου, σχολιάζει δημοσίευμα της Handelsblatt.

Με μια ενιαία έννοια αγορών, η Ευρώπη θα αυξήσει τη διαπραγματευτική της ισχύ, δήλωσε η επικεφαλής της Επιτροπής Ursula von der Leyen στη σύνοδο κορυφής της ΕΕ στις Βρυξέλλες την Παρασκευή. Αντίστοιχα με την παραγγελία εμβολίων στην πανδημία Corona, η Επιτροπή προτείνει μια ενιαία ευρωπαϊκή παρουσία στις αγορές ενέργειας.

Το υπόβαθρο για αυτό είναι η ανησυχία ότι τα κράτη της ΕΕ αρπάζουν σπάνιους πόρους το ένα από το άλλο υπό το φόβο της συμφόρησης του εφοδιασμού. Εκτός από το φυσικό αέριο, πρόκειται επίσης για ειδικά πλοία με τα οποία μπορούν να δημιουργηθούν χωρητικότητες αποβίβασης σε σύντομο χρονικό διάστημα. “Αντί να υπερθεματίζουμε ο ένας τον άλλον και να ανεβάζουμε τις τιμές, θα πρέπει να βάλουμε πλάτη”, προειδοποίησε η φον ντερ Λάιεν.

Για το σκοπό αυτό, ο επικεφαλής της Επιτροπής επιθυμεί να δημιουργήσει μια “ενεργειακή πλατφόρμα της ΕΕ” μέσω της οποίας θα διαπραγματεύονται συμβάσεις προμήθειας υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG) και αερίου από αγωγούς. “Συγκεντρώνουμε τη ζήτησή μας και απευθυνόμαστε σε διεθνείς εταίρους”, περιέγραψε η φον ντερ Λάιεν την αντίληψή της. “Παράλληλα, χρησιμοποιούμε εγκαταστάσεις αποθήκευσης σε ορισμένα κράτη μέλη προς όφελος όλων”.

Η ρωσική επιθετικότητα κατά της Ουκρανίας έχει οδηγήσει την ενεργειακή πολιτική της Ευρώπης σε υπερδιέγερση. Για χρόνια, οι Βρυξέλλες συζητούσαν την προβληματική εξάρτηση από τη Ρωσία και ζητούσαν “διαφοροποίηση” των πηγών εφοδιασμού, αλλά ελάχιστα έχουν γίνει.

Ειδικά η Γερμανία εμπιστεύτηκε τυφλά την “ενεργειακή εταιρική σχέση” με τη Μόσχα που είχε αναπτυχθεί επί δεκαετίες. Τώρα η αιματηρή εισβολή κατέστρεψε την ψευδαίσθηση ότι η Ρωσία είναι ένας αξιόπιστος προμηθευτής πρώτων υλών.

Η γερμανική κυβέρνηση προσπαθεί πυρετωδώς να αντικαταστήσει το ρωσικό φυσικό αέριο. Ένα άτομο συγκεκριμένα καταβάλλει μεγάλη προσπάθεια: ο υπουργός Οικονομίας Robert Habeck. Τις τελευταίες εβδομάδες, ο πράσινος πολιτικός βρέθηκε στις ΗΠΑ, τη Νορβηγία και το Κατάρ για να εξασφαλίσει πρόσθετες προμήθειες φυσικού αερίου για τη γερμανική ενεργειακή βιομηχανία.

Το Ομοσπονδιακό Υπουργείο Οικονομίας προχώρησε ακόμη και στην αγορά φυσικού αερίου από το ίδιο και την αποθήκευσή του σε εγκαταστάσεις αποθήκευσης. Επιπλέον, το Βερολίνο έχει εξασφαλίσει πρόσβαση σε τρεις πλωτούς τερματικούς σταθμούς υγροποιημένου φυσικού αερίου.

Ωστόσο, αυτό θέτει ουσιαστικά τη Γερμανία σε ανταγωνισμό με χώρες όπως η Ιταλία, οι οποίες επίσης θέλουν να απαλλαγούν από τις εισαγωγές ενέργειας από τη Ρωσία. Στις Βρυξέλλες, υπάρχει αυξανόμενη ανησυχία ότι τα κράτη μέλη θα πέσουν σε έναν ενεργειακό εθνικισμό που τελικά θα βλάψει όλους τους Ευρωπαίους.

Ο Habeck προκάλεσε ιδιαίτερες υποψίες με την αγορά του. “Αν οι Γερμανοί το κάνουν μόνοι τους, θέτουν σε κίνδυνο την ευρωπαϊκή αλληλεγγύη”, κατήγγειλε πρόσφατα ένας διπλωμάτης της ΕΕ στην Handelsblatt. Ήδη γίνονται συγκρίσεις με την πρώτη φάση της κρίσης της Corona, όταν οι Ευρωπαίοι πάλευαν για προστατευτικό ρουχισμό, μάσκες και ανεμιστήρες.

Η Επιτροπή της ΕΕ θέλει να αντιμετωπίσει το αντανακλαστικό των κυβερνήσεων να σκέφτονται πρώτα μόνο τις εθνικές ανάγκες με την πρότασή της για μια πλατφόρμα προμηθειών. Οι λεπτομέρειες, ωστόσο, είναι ακόμη ανοικτές. Το σχέδιο προβλέπει τη συγκρότηση μιας “ειδικής ομάδας εργασίας” στην οποία θα μπορούν να έχουν λόγο οι προμηθευτές και τα κράτη μέλη.

Για την ειδική ομάδα εργασίας, πρόκειται επίσης να διασφαλιστεί η βέλτιστη χρήση των υφιστάμενων υποδομών φυσικού αερίου. Η μεταφορά υγροποιημένου φυσικού αερίου με βυτιοφόρο απαιτεί ειδικούς τερματικούς σταθμούς εκφόρτωσης. Στην Ισπανία, για παράδειγμα, υπάρχουν πολλοί κατάλληλοι λιμένες, αλλά το δίκτυο φυσικού αερίου δεν είναι επαρκώς συνδεδεμένο με τα άλλα δίκτυα της ΕΕ.

Στο τέλος της συνόδου κορυφής των Βρυξελλών, ο Γερμανός καγκελάριος Όλαφ Σολτς (SPD) επιβεβαίωσε ότι η ΕΕ εργάζεται για την επέκταση των υποδομών “ώστε να μεταφερθούν οι ποσότητες εκεί που χρειάζονται”. Η Γερμανία ειδικότερα έχει ακόμη αρκετή δουλειά να κάνει από αυτή την άποψη.

Μέχρι στιγμής, η Ομοσπονδιακή Δημοκρατία δεν διαθέτει ούτε έναν λιμενικό τερματικό σταθμό όπου θα μπορούσε να εκφορτωθεί ΥΦΑ. Γεγονός που πρόκειται να αντισταθμιστεί το συντομότερο δυνατό από τα ειδικά πλοία, αλλά που σε άλλες χώρες της ΕΕ αυξάνει την ενόχληση για τις γερμανικές αγορές φυσικού αερίου: η Γερμανία εφοδιάζεται με αποθέματα στην παγκόσμια αγορά, αλλά προς το παρόν βασίζεται στις λιμενικές εγκαταστάσεις των γειτόνων της, λένε.

Η καγκελάριος, από την άλλη πλευρά, τόνισε ότι η σύνοδος κορυφής της ΕΕ έστειλε ένα “μήνυμα ενότητας”. Ο Σολτς απέφυγε να υποστηρίξει απερίφραστα τα σχέδια του επικεφαλής της Επιτροπής. Θα μπορούσε να φανταστεί “εθελοντική συνεργασία” στην προμήθεια φυσικού αερίου, είπε. Σε αυτό συμφώνησαν τα κράτη μέλη της ΕΕ στη δήλωση της συνόδου κορυφής. Ο Scholz επεσήμανε ότι η οργάνωση μιας κοινής πλατφόρμας αγορών δεν θα ήταν “πολύ εύκολη”, διότι οι συναλλαγές φυσικού αερίου είναι κυρίως υπόθεση των φορέων του ιδιωτικού τομέα.

Εν τω μεταξύ, ο Habeck προσπάθησε να αντικρούσει την κατηγορία του “ενεργειακού εθνικισμού”. Υπάρχει “μεγάλη συμφωνία” στη δυτική κοινότητα των κρατών σχετικά με τον στόχο της ανεξαρτητοποίησης από τις ρωσικές ενεργειακές προμήθειες, προκειμένου να “σταματήσει ο Ρώσος πρόεδρος Πούτιν”, δήλωσε την Παρασκευή ο υπουργός Οικονομίας.