Γ. Παπαηλιού: Η δικαιοσύνη στην Ελλάδα βρίσκεται σε κρίση
Ο βουλευτής Αρκαδίας του ΣΥΡΙΖΑ, Γιώργος Παπαηλιού, τοποθετήθηκε στην Επιτροπή Δημόσιας Διοίκησης-Δημόσιας Τάξης και Δικαιοσύνης και στην Ολομέλεια της Βουλής για το νομοσχέδιο του Υπουργείου Δικαιοσύνης για την επιλογή, κατάρτιση και επιμόρφωση των δικαστικών υπαλλήλων στην Εθνική Σχολή Δικαστικών Λειτουργών.
Αναλυτικά η ομιλία του:
“Οι δικαστικοί υπάλληλοι τυγχάνουν ιδιαίτερης συνταγματικής αντιμετώπισης, λόγω της αποστολής τους ως παραγόντων της Δικαιοσύνης. Εξ αυτού του λόγου περιβάλλονται με εγγυήσεις ως προς τη μισθολογική και την υπηρεσιακή κατάστασή τους. Παρά ταύτα, τα διατιθέμενα μέσα, οι αντίστοιχοι πόροι, η γενικότερη ατμόσφαιρα και συμπεριφορά από πλευράς πολιτείας, αλλά και η καθημερινότητα των δικαστηρίων δεν ανταποκρίνονται στην προβλεπόμενη από το Σύνταγμα αντιμετώπιση. Σε αυτό το πλαίσιο, οι δικαστικοί υπάλληλοι κυρίως λόγω της υποστελέχωσης των δικαστηρίων, είναι επιφορτισμένοι με αρμοδιότητες και με έργα τα οποία πολλές φορές «μεταφέρουν» και στο σπίτι τους, με αποτέλεσμα να τίθεται ζήτημα ορθής λειτουργίας της δικαιοσύνης. Εν τέλει, το πρόβλημα των δικαστικών υπαλλήλων, το πρόβλημα της υποστελέχωσης των δικαστηρίων, έχει αρνητικές συνέπειες στην απονομή της δικαιοσύνης.
Η διαδικασία με την οποία το υπό συζήτηση νομοσχέδιο κατατέθηκε στη Βουλή δείχνει από κυβερνητικής πλευράς αυταρχισμό και έλλειψη σεβασμού προς τις θεσμικές διαδικασίες και εν τέλει δημοκρατικής συνείδησης. Και αυτό, διότι δεν είναι δυνατόν να έχει συσταθεί νομοπαρασκευαστική επιτροπή, η οποία μάλιστα να έχει καταθέσει σχετικό πόρισμα και η κυβέρνηση να καταθέτει ένα νομοσχέδιο που αφίσταται του περιεχομένου του συγκεκριμένου πορίσματος.
Το νομοσχέδιο αγνοεί τη ζώσα πραγματικότητα των δικαστηρίων, μη δίδοντας λύσεις στα διαρκώς επιδεινούμενα, συνεχώς πολλαπλασιαζόμενα χρόνια προβλήματα των δικαστικών υπαλλήλων, που εν τέλει είναι προβλήματα της δικαιοσύνης.
Δεν δίδει λύσεις στο πρόβλημα των κενών οργανικών θέσεων και στην εν γένει υποστελέχωση των δικαστηρίων : Το 30 % των οργανικών θέσεων παραμένουν κενές και με το ρυθμό προσλήψεων που εκ των πραγμάτων θα αναπτύσσεται στην Εθνική Σχολή Δικαστικών Λειτουργών, τα κενά δεν πρόκειται να καλυφθούν ούτε την επόμενη δεκαετία, δεδομένου μάλιστα του ετήσιου αριθμού αποχωρήσεων λόγω συνταξιοδότησης.
Εξάλλου δεν υφίσταται πρόβλεψη που να οδηγεί σε βελτίωση των συνθηκών εργασίας των δικαστικών υπαλλήλων, οι οποίες είναι τραγικές και εν τέλει στη βελτίωση της απονομής της δικαιοσύνης. Η χώρα μας έχει καταδικαστεί πολλές φορές από το ΕΔΔΑ, λόγω των αργών ρυθμών της (της απονομής της δικαιοσύνη)ς, που οδηγούν σε αρνησιδικία. Είναι προφανές, ότι τα βήματα που έχουν γίνει μέχρι σήμερα προς τη βελτίωση αυτής της κατάστασης δεν επαρκούν.
Η δικαιοσύνη βρίσκεται σε κρίση, και για άλλους λόγους βέβαια, και η σύγκριση με άλλες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης είναι αρνητική για τη χώρα μας : Αυτή (η χώρα μας) ως προς τις εκκρεμείς υποθέσεις, βρίσκεται στην τρίτη θέση και ως προς τη δυνατότητα on-line πρόσβασης στις δικαστικές αποφάσεις στην τελευταία θέση, εκτός του ότι οι κτηριακές υποδομές των δικαστηρίων είναι τριτοκοσμικές. Παρά τις επικρατούσες συνθήκες, οι ρυθμίσεις του νομοσχεδίου δεν δίδουν λύσεις.
Επιπλέον δεν αντιμετωπίζεται η υποαμοιβόμενη εργασία των δικαστικών υπαλλήλων. Οι μισθοί τους μειώθηκαν δραματικά το 2011, με το πρώτο μνημόνιο, όταν καταργήθηκε το επίδομα ειδικών συνθηκών. Ούτε τώρα προβλέπεται η αντιστροφή την πραγμάτων, παρότι υπάρχει ο δημοσιονομικός χώρος, προκειμένου να γίνουν αυξήσεις μισθών.
Εκτός αυτών, η διαδικασία που προβλέπεται για τις προσλήψεις των δικαστικών υπαλλήλων είναι πολύπλοκή και συνακόλουθα δύσκολη, γεγονός που θα οδηγήσει σε αμφισβήτηση την αξιοκρατία και τη διαφάνεια. Παρακάμπτεται το ΑΣΕΠ (για τις προσλήψεις) και η Εθνική Σχολή Δημόσιας Διοίκησης-Αυτοδιοίκησης (για την επιμόρφωσή τους). Βάσει όλων αυτών, προτείνεται (και από την ομοσπονδία δικαστικών υπαλλήλων):
-η προκήρυξη διαγωνισμού με την ενεργοποίηση του άρθρου 11 του Ν.4798/2021, για άμεσες προσλήψεις, ο προγραμματισμός των προσλήψεων σε βάθος τριετίας, με στόχο την κάλυψη όλων των οργανικών κενών στις δικαστικές υπηρεσίες,
-η επαναθεσμοθέτηση του επιδόματος ειδικών συνθηκών, που είχε καθιερωθεί στη λογική ότι οι δικαστικοί υπάλληλοι βιώνουν παρόμοιες συνθήκες εργασίας με αυτές των δικαστικών λειτουργών.
-η έγκριση σε μόνιμη βάση είκοσι (20) ωρών μηνιαίως για υπερωριακή απασχόληση για όλους τους δικαστικούς υπαλλήλους, ως ελάχιστης έμπρακτης αναγνώρισης από την πολιτεία, του επιτελούμενου από αυτούς έργου.
Και μετά την ψήφιση του νομοσχεδίου, η δικαιοσύνη θα παραμείνει σε κρίση. Ούτε η ποιότητά της θα βελτιωθεί, ούτε η ταχύτητα απονομής της θα ενισχυθεί.
Και βέβαια η αντίθεση του ΣΥΡΙΖΑ-Προοδευτικής Συμμαχίας προς το νομοσχέδιο δεν συνιστά «αντίρρηση για την αντίρρηση», όπως είπε ο κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος της ΝΔ, αλλά στηρίζεται σε ισχυρά επιχειρήματα που συνοδεύονται και από συγκεκριμένες προτάσεις.
