Γ. Πιτσιλής: «Φορτώνει» στους εφοριακούς τη διαφθορά

Γράφει η Συνεργασία Ανεξάρτητων Σχημάτων Εφοριακών*
Με τις διατάξεις των παραγράφων 1 και 2 του άρθρου 9 του ν.5104/2024 (Κ.Φ.Δ.) ορίζεται ότι «1. Ο Διοικητής δύναται να εκδίδει ερμηνευτικές εγκυκλίους, καθώς και οδηγίες για την εφαρμογή της φορολογικής νομοθεσίας. […] 2. Οι ερμηνευτικές εγκύκλιοι είναι δεσμευτικές για τη Φορολογική Διοίκηση, έως ότου ανακληθούν ρητά ή έως ότου τροποποιηθεί η νομοθεσία την οποία ερμηνεύουν […]».

Παράλληλα, όμως, με την παράγραφο 1 του άρθρου 103 του Συντάγματος ορίζεται ότι «1. Oι δημόσιοι υπάλληλοι είναι εκτελεστές της θέλησης του Kράτους και υπηρετούν το Λαό οφείλουνπίστη στο Σύνταγμα και αφοσίωση στην Πατρίδα». Δηλαδή, οι υπάλληλοι της Α.Α.Δ.Ε. αφενός είναι εκτελεστές του νόμου και των εντολών της Διοίκησης και, αφετέρου, οφείλουν μέσα από τον κοινωνικό τους ρόλο (ως κομμάτι του μηχανισμού συγκέντρωσης των κρατικών εσόδων και αναδιανομής του εισοδήματος) να προστατεύουν τα θεμελιώδη ατομικά και κοινωνικά δικαιώματα, όπως αυτά ορίζονται στο Δεύτερο Μέρος και ειδικότερα στα άρθρα 4 έως 25 του Συντάγματος.

Παρόλο που δεν έχει πραγματοποιηθεί η εκδίκαση της υπόθεσης, τα γεγονότα στη Δ.Ο.Υ. Χαλκίδας και το κατηγορητήριο που αντιμετωπίζουν οι συλληφθέντες, ως κύκλωμα διαφθοράς με κατηγορίες για εγκληματική οργάνωση, δωροληψία, παράβαση καθήκοντος, εκβίαση, δωροδοκία και όπλα και με ρίζες κάθετα στην ιεραρχία αυτής της Υπηρεσιακής Μονάδας, πλήττουν σοβαρά την εικόνα της Ανεξάρτητης Αρχής και του ίδιου του Διοικητή, απογυμνώνουν τις διαδικασίες εσωτερικού ελέγχου και θέτουν σοβαρά ερωτήματα για το διάτρητο σύστημα τοποθέτησης προϊσταμένων στις Υπηρεσίες μας, δηλαδή για διαδικασίες και συστήματα που ο ίδιος εφαρμόζει.

Η αντίδραση του κ. Διοικητή στα ανωτέρω δυσάρεστα γεγονότα ήταν (α) αρχικά, να
«κεντρικοποιήσει» τις λειτουργίες της Δ.Ο.Υ. Χαλκίδας με την με αρ. πρωτ. Δ ΟΡΓ Α 1068195 ΕΞ 2024/04.06.2024 απόφασή του και (β) στη συνέχεια, να δημιουργήσει «αυτοτελή τοπικά τμήματα» ανά λειτουργία των συνδεδεμένων Κέντρων Ελέγχου, Βεβαίωσης-Είσπραξης και Κεφαλαίου (βλ. ΕΛΚΕ, ΚΕΒΕΙΣ, ΚΕΦΟΚ) με τις με αρ. πρωτ. Δ ΟΡΓ Α 1066869 ΕΞ2024/11.06.2024 και ΔΟΡΓ Α 1063104 ΕΞ 2024/12.06.2024 αποφάσεις.

Η χρονική συσχέτιση των πεπραγμένων (βλ. σκάνδαλο διαφθοράς – αναδιοργάνωση λειτουργιών – κεντρικοποίηση/υποβάθμιση των λειτουργιών της Δ.Ο.Υ. Χαλκίδας) «χαρακτηρίζουν» συλλήβδην όλους τους εργαζόμενους αυτής ως ενόχους και διεφθαρμένους δημοσίους υπαλλήλους, «ξεπλένοντας» έτσι τις υφιστάμενες ευθύνες που φέρει η Διοίκηση της Α.Α.Δ.Ε. Όχι μόνο τις διοικητικές ευθύνες, λόγω της τοποθέτησης αυτών των υπαλλήλων σε θέσεις ευθύνης μέσω ενός προβληματικού συστήματος τοποθετήσεων προϊσταμένων, αλλά ενδεχόμενες αστικές ευθύνες, λόγω του γεγονότος ότι αγνοήθηκαν επαναλαμβανόμενες οχλήσεις των υπαλλήλων της Α.Α.Δ.Ε. που έχουν έννομο συμφέρον και προειδοποίησαν για τις αδυναμίες της διαδικασίας επιλογής τους, όπως επίσης ενδεχόμενες ποινικές ευθύνες, λόγω της ανεύθυνης διακύβευσης του δημοσίου συμφέροντος και της πιθανής πρόκλησης ζημίας στο Ελληνικό Δημόσιο, κατ’ εξακολούθηση.

Αν τα ανωτέρω δυσάρεστα γεγονότα δρουν ως «επιταχυντής εξελίξεων», όπως επισήμανε ο κ. Διοικητής σε πρόσφατη συνάντηση με την Ομοσπονδία μας (Π.Ο.Ε.-Δ.Ο.Υ.), ώστε να οδηγηθεί η Α.Α.Δ.Ε. ένα βήμα πιο κοντά «στο τέλος της διαδρομής», δηλαδή σε έναν Οργανισμό με πλήρως «κεντρικοποιημένες» λειτουργίες, τότε είναι αδύνατο να αντιληφθεί ότι διοικεί έναν Δημόσιο Οργανισμό, στον οποίο τα Θεσμικά Όργανα δεν λειτουργούν και οι Κανόνες Διαφάνειας δεν εφαρμόζονται.

Αυτονόητο είναι πως, οι εργαζόμενοι σε καμιά περίπτωση δεν θα πρέπει να σηκώσουν στην πλάτη τους το βάρος του προβλήματος, καθώς δεν είναι δυνατόν να περνάει ούτε ως σκέψη, ότι αυτοί μπορούν να υποκαταστήσουν κατά οποιονδήποτε τρόπο είτε τα Θεσμικά Όργανα είτε τους Κανόνες Διαφάνειας είτε και τα δύο. Το περιστατικό (πιθανής) διαφθοράς στη Δ.Ο.Υ. Χαλκίδας και κυρίως η αντίδραση του κου Διοικητή αποτελούν τη σταγόνα που ξεχείλισε το ποτήρι!

Α. Η «δημόσια εικόνα» του κ. Διοικητή και η «αναγεννημένη» Α.Α.Δ.Ε.

Οι εργαζόμενοι αισθάνονται ότι όλες οι ενέργειες του κ. Διοικητή αποσκοπούν στη διαχείριση της εικόνας του και στον αποπροσανατολισμό τόσο των υπαλλήλων όσο και της κοινής γνώμης από τα κρίσιμα και ουσιαστικά προβλήματα που βιώνει ο κλάδος των εφοριακών (βλ. προβλήματα ευθύνης, οικονομικά, ελλείψεις προσωπικού, συνεχώς αυξημένη «στοχοθεσία», συκοφάντηση των υπαλλήλων κ.α.), τα οποία έχουν ενταθεί ειδικά τα τελευταία επτά (7) έτη και απειλούν πλέον ευθέως τη «βιωσιμότητα» του επαγγέλματός μας.

Α.1. Βιαστικές και μη ορθά σχεδιασμένες οργανωτικές αλλαγές σε έναν Οργανισμό με κομβικό κοινωνικό ρόλο (μηχανισμός αναδιανομής εισοδήματος):

Η περίπτωση των οργανωτικών αλλαγών της Δ.Ο.Υ. Χαλκίδας δεν ήταν μία συντεταγμένη και καλά σχεδιασμένη μετεξέλιξη της δομής των υπηρεσιών. Πολλώ δε μάλλον όταν δεν υπάρχει μια θεσμοθετημένη διαδικασία αξιοποίησης της εμπειρίας των στελεχών της Α.Α.Δ.Ε. για τον σχεδιασμό τέτοιου είδους δομών.

Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η τελευταία απόφαση ενσωμάτωσης των λειτουργιών της Δ.Ο.Υ. Χαλκίδας στο 3ο ΕΛΚΕ Αττικής (με έδρα στο Χαλάνδρι), όπου τόσο οι υπηρεσιακοί παράγοντες όσο και οι εργαζόμενοι δεν ενημερώθηκαν και αιφνιδιάστηκαν. Από τα μηνύματα που λαμβάνουμε από τους εργαζόμενους σε όλα τα επίπεδα των εν λόγω Υπηρεσιακών Μονάδων διαπιστώνεται ότι όλοι αντιλαμβάνονται πως ο Διοικητής ενήργησε κοντόφθαλμα ή έχοντας κατά νου ότι διοικεί την ατομική επιχείρησή του, αγνοώντας τη δυνατότητα υλοποίησης των αποφάσεών του και απαιτώντας οι εργαζόμενοι να υποστούν αδιαμαρτύρητα τις επιπτώσεις της αναποτελεσματικής λειτουργίας των εν λόγω Υπηρεσιακών Μονάδων εξαιτίας των επιλογών του. Αυτός ακριβώς είναι και ο μοναδικός λόγος που την με αρ. πρωτ. Δ ΟΡΓ Α 1068195 ΕΞ 2024/04.06.2024 απόφασή του ακολούθησαν μέσα σε μία βδομάδα οι με αρ. πρωτ. Δ ΟΡΓ Α 1066869 ΕΞ 2024/11.06.2024 και Δ ΟΡΓ Α 1063104 ΕΞ 2024/12.06.2024 αποφάσεις καθώς η αρχική απόφαση κρίθηκε εκ των υστέρων εντελώς ανεφάρμοστη!

Γενικότερα, ως προς τον σχεδιασμό και το σύστημα λήψης αποφάσεων της ραχοκοκαλιάς της Δημόσιας Διοίκησης, η Διοίκηση της ΑΑΔΕ ευαγγελίζεται έναν οργανισμό βέλτιστων πρακτικών και παρουσιάζει τους εργαζόμενους στην Κανονιστική της αξιολόγησης ως συμβούλους της Διοίκησης. Όμως, στην πράξη, σε αντίθεση και με την εικόνα που είχε μέχρι πρόσφατα ακόμη και το Συμβούλιο Διοίκησης του Οργανισμού, οι εργαζόμενοι δεν ενημερώνονται για αλλαγές που επηρεάζουν καθοριστικά το εργασιακό τους περιβάλλον, αλλά αιφνιδιάζονται σε μόνιμη βάση, όπως ακριβώς έγινε και με τους εργαζομένους της Δ.Ο.Υ. Χαλκίδας.

Παράλληλα, δεν υπάρχει καμία θεσμική διαδικασία αξιοποίησης προτάσεων των έμπειρων στελεχών του Οργανισμού, με αποτέλεσμα οι όποιες προτάσεις αυτών να μην απαντώνται και να μένουν στο συρτάρι, ακόμη και αν αυτό είναι αποδεδειγμένα κατά του δημοσίου συμφέροντος. Σημειωτέον, δε, ότι σε άλλες ανεπτυγμένες χώρες οι βαθιές καινοτομίες βασίζονται σε διαδικασίες που αναπτύσσονται με βάση την επιθυμία των διοικουμένων και των πολιτών και όχι απλώς ως αποφάσεις ενός ανδρός.

Α.2. Εξαιρετικά υψηλά ποσοστά κενών οργανικών θέσεων σε κρίσιμες για τη διασφάλιση των Δημοσίων Εσόδων υπηρεσιακές μονάδες:

Τα υφιστάμενα Ελεγκτικά Κέντρα στην Αττική και στη Θεσσαλονίκη κάθε άλλο παρά
«πρότυπες» υπηρεσίες μπορούν να θεωρηθούν, καθώς αυτά λειτουργούν με ουσιαστικά οργανικά κενά που θέτουν σε κίνδυνο τον Επιχειρησιακό Σχεδιασμό της Α.Α.Δ.Ε. και οι εκεί συνάδελφοι καλούνται με σχεδόν 40% υποστελέχωση στις οργανικές θέσεις (βλ. επί παραδείγματι στο Κέντρο Ελέγχου Μεγάλων Επιχειρήσεων – ΚΕΜΕΕΠ) να ανταποκριθούν σε ένα εξαιρετικά αυστηρό θεσμικό πλαίσιο και σε μια διαχρονικά αυξανόμενη ποσοτικά (και όχι ποιοτικά) στοχοθεσία. Αντίστοιχη είναι η εικόνα στη συντριπτική πλειοψηφία των Υπηρεσιακών Μονάδων της Α.Α.Δ.Ε.!!!

Α.3. Εξαιρετικά «τοξικό» νομικό πλαίσιο για τη διενέργεια φορολογικών ελέγχων και διαχρονικά αυξανόμενη (ποσοτικά, όχι ποιοτικά) στοχοθεσία:

Οι αποδεκατισμένες Υπηρεσιακές Μονάδες, τόσο λόγω των πολλαπλών κενών στις οργανικές θέσεις όσο και εξαιτίας του ασταμάτητου «ράβε-ξήλωνε» του κρατικού μηχανισμού εσόδων (βλ. λειτουργίες βεβαίωσης, είσπραξης, ελέγχου και δικαστικού), καλούνται να ανταποκριθούν σε ένα εξαιρετικά αυστηρό νομικό πλαίσιο.

Για παράδειγμα, στο μεγαλύτερο ελεγκτικό κέντρο της χώρας, το Κέντρο Ελέγχου Μεγάλων Επιχειρήσεων (ΚΕΜΕΕΠ), που όπως αναφέρθηκε λειτουργεί με σχεδόν 40% κενές οργανικές θέσεις, οι εργαζόμενοι καλούνται να ανταποκριθούν σε ένα αυστηρότατο θεσμικό πλαίσιο τριών ταυτόχρονων παραγραφών [5ετία, 3ετία λόγω My Data και 12μηνη προθεσμία κατ’ άρθρο 28 του ν.5104/2024 (νέος ΚΦΔ)] και Επιχειρησιακής Στοχοθεσίας που προβλέπει τη διενέργεια τουλάχιστον 500 ελέγχων. Σημειώνεται ότι, με βάση τους Επιχειρησιακούς Σχεδιασμούς 2023 και 2024, η Επιχειρησιακή Στοχοθεσία παρουσιάζεται αυξημένη σε ποσοστό 11%.

Με τα δεδομένα ως έχουν, ο κάθε ελεγκτής βεβαίωσης καλείται να ελέγξει τουλάχιστον έξι (6) επιχειρήσεις με ακαθάριστα έσοδα άνω των 10.000.000,00 ευρώ (βλ. τράπεζες, ασφαλιστικές, βιομηχανίες, μεγάλες εμπορικές εταιρείες, στοιχηματικές κ.λπ.). Σύμφωνα με την ΠΟΛ 1073/2018 του Διοικητή της ΑΑΔΕ έχει διευκρινιστεί, ότι η εντολή ελέγχου κοινοποιείται στονφορολογούμενο πριν την έναρξη του φορολογικού ελέγχου και σε κάθε περίπτωση εντός πέντε εργασίμων ημερών από την έκδοσή της. Κατ’ επέκταση, εάν εκδοθούν π.χ. την 01.01.2025 οι ως άνω έξι (6) εντολές φορολογικού ελέγχου (και ακόμη χειρότερα, εάν αυτές έρχονται εκ μεταφοράς από το τρέχον έτος) θα πρέπει να ολοκληρωθούν εντός δώδεκα (12) μηνών (ή και λιγότερο).

Εκ των πραγμάτων, οι πραγματικά διαθέσιμοι μήνες για την ολοκλήρωση των φορολογικών ελέγχων σε κάθε ημερολογιακό έτος είναι λιγότεροι, καθώς οι μήνες Αύγουστος, Νοέμβριος και Δεκέμβριος είναι ελεγκτικά αδρανείς. Επομένως, ο κ. Διοικητής ζητάει ο κάθε ελεγκτής να καθιερώνει ως ανώτερο πλαφόν τους 2 μήνες (ήκαι λιγότερο, στην περίπτωση που έρχονται και εντολές ελέγχου εκ μεταφοράς από το προηγούμενο έτος) για να «πατάξει τη φοροδιαφυγή», όπως αναφέρει. Το ανωτέρω πλαίσιο, εκ των πραγμάτων, καθιερώνει το «ΑΝΕΛΕΓΚΤΟ» των μεγάλων επιχειρήσεων, καθώς είναι αδύνατο να γίνει ουσιαστικός και εις βάθος έλεγχος σε τόσο μικρό χρονικό διάστημα και σε τόσο μεγάλους οργανισμούς με πολλές και σύνθετες συναλλαγές.

Για να μην επεκταθούμε και σε θέματα που άπτονται του ελέγχου των διασυνοριακών ενδοομιλικών συναλλαγών και του γεγονότος ότι μέχρι και τη σύνταξη του παρόντος ΔΕΝ έχειη Α.Α.Δ.Ε. άδεια χρήσης βάσεων δεδομένων για τον έλεγχο των φακέλων τεκμηρίωσης και οι συνάδελφοι θα κληθούν να επιτύχουν την Επιχειρησιακή Στοχοθεσία δωδεκαμήνου σε μόλις τρεις (3) διαθέσιμους μήνες!

Μιλώντας, δε, για τις Δ.Ο.Υ. στην Περιφέρεια και τα ΕΛ.ΚΕ. η κατάσταση είναι ακόμα χειρότερη καθώς είναι κοινή πρακτική να υπάρχουν ελεγκτές που πολλές φορές είναι «φορτωμένοι» με πάνω από 60 ενεργές εντολές ελέγχου, όγκος που θα απαιτούσε τη δουλειά μίας τριετίας χωρίς να «φορτώνονται» νέες εντολές για να μπορέσουν να τις ολοκληρώσουν.

Η ανάπτυξη ενός τόσο «τοξικού» περιβάλλοντος για το δημόσιο συμφέρον ενθαρρύνει αφενός την εμφάνιση νέων εστιών διαφθοράς και αφετέρου τους γρήγορους και πρόχειρους ελέγχους, κάτι που εξυπηρετεί την «μεγάλη φοροδιαφυγή». Με απλά λόγια, όσο μειώνεται ο χρόνος της παραγραφής τόσο ευνοείται η πολυσύνθετη «επιστημονική» φοροδιαφυγή, που η αποκάλυψή της απαιτεί πολύπλευρη και χρονοβόρα έρευνα και ικανότητα σύνθεσης από τον ελεγκτή. Η εξάρθρωση αυτής σταματάει τη δράση ισχυρών κυκλωμάτων και δημιουργεί φορολογική συμμόρφωση στην κοινωνία, αποτρέποντας τη δημιουργία νέων.

Μιας και ο κ. Διοικητής συμμετέχει συχνά σε συνέδρια με θέμα «Τα δικαιώματα των φορολογουμένων», λογικά θα γνωρίζει ότι τόσο ασφυκτικές προθεσμίες σε έναν υπερφορτωμένο στα όρια της εξουθένωσης ελεγκτικό μηχανισμό, που βρίσκεται σε στάδιο παρατεταμένης ριζικής οργανωτικής αναδιάρθρωσης, έρχονται σε σύγκρουση με το πνεύμα του νομοθέτη που επιδιώκει τη φορολογική δικαιοσύνη και ασφάλεια δικαίου. Εξυπακούεται ότι αυτά, ήτοι η φορολογική δικαιοσύνη και η ασφάλεια δικαίου, δεν αφορούν μόνο τους φορολογούμενους που μπορούν να τα διεκδικήσουν σε ένα δικαστήριο, αλλά κυρίως αυτούς που δεν έχουν την οικονομική δυνατότητα να το πράξουν.

Β. Απογυμνωμένες διαδικασίες εσωτερικού ελέγχου

Οι ελεγκτές που στελεχώνουν τις εν λόγω Υπηρεσίες δεν επαρκούν για να διενεργήσουν άμεσα τους πρόσθετους ελέγχους που περιγράφονται στις πρόσφατες εξαγγελίες για επανελέγχους σε υποθέσεις της Δ.Ο.Υ. Χαλκίδας «σε βάθος και σε εύρος». Επομένως, για να μην μεταφραστούν ως «βιαστικές και ανεφάρμοστες αποφάσεις για τη διαχείριση της εικόνας του κ. Διοικητή», ο ίδιος οφείλει να δείξει το ανάλογο σθένος, λαμβάνοντας σημαντικές αποφάσεις θωρακίζοντάς τες θεσμικά και στελεχώνοντάς τες με περισσότερους υπαλλήλους.

Περαιτέρω, ο κ. Διοικητής ζήτησε από την ομοσπονδία μας στο πρόσφατο παρελθόν και στο πλαίσιο της εξαγγελίας του για την καταπολέμηση της διαφθοράς εντός της Α.Α.Δ.Ε. γραπτή ατζέντα με προτεινόμενα μέτρα αντιμετώπισής της. Προς τον σκοπό αυτό η Συνεργασία Ανεξάρτητων Σχημάτων (Σ.Α.Σ.) κατέθεσε μεταξύ άλλων και τις παρακάτω προτάσεις:

1. Αλλαγή στον τρόπο χρέωσης των εντολών φορολογικού ελέγχου: Η κατανομή των υποθέσεων μεταξύ των τμημάτων ελέγχου (ή/και των ελεγκτών) θα πρέπει να βασίζεταισε «σύστημα τυχαίας κατανομής», ώστε να εξασφαλίζεται όσο το δυνατόν ισοβαρής κατανομή του φόρτου εργασίας και να αποτρέπονται φαινόμενα δημιουργίας «κυκλωμάτων διαφθοράς». Σημειώνεται ότι το συγκεκριμένο σύστημα χρέωσης εντολών εφαρμόζεται ήδη από ανεξάρτητες ευρωπαϊκές αρχές, όπως για παράδειγμα η Ευρωπαϊκή Εισαγγελία (βλ. Κανονισμός ΕΕ 2017/1939 του Συμβουλίου της 12.10.2017).

2. Βελτίωση των ελεγκτικών διαδικασιών του ΠΟΘΕΝ ΕΣΧΕΣ. Η ΑΑΔΕ για παράδειγμα έχει τη δυνατότητα να ζητάει πληροφορίες από τρίτους (παρόχους υπηρεσιών), καθώς μέσα στις αρμοδιότητές της είναι και ο έλεγχος συναλλαγών που οδηγούν σε έσοδα από παράνομες δραστηριότητες και ο εντοπισμός των διαδικασιών νομιμοποίησης αυτών. Στο πλαίσιο αυτό και σε συνδυασμό με τις αρμοδιότητες των Υπηρεσιών Εσωτερικού Ελέγχου προτείνεται να ζητούνται πληροφορίες ανά ΑΦΜ / Αρ. Ταυτότητας / Ονοματεπώνυμο και να ελέγχονται με τα στοιχεία υπαλλήλων σε καίριες θέσεις (βλ. Γενικοί Διευθυντές, Διευθυντές, Προϊστάμενοι, Ελεγκτές κ.τλ.) εάν τηρούν λογαριασμούς με μεγάλη διακίνηση ποσών σε π.χ. Revolut ή Paypal και κρυπτονομίσματα ή αντίστοιχα ψηφιακά πορτοφόλια και να αναζητείται η προέλευση των εν λόγω ποσών.

3. Ενίσχυση του Σ.Δ.Ο.Ε. και ανάπτυξη διαλειτουργικότητας των συστημάτων του με αυτά της Α.Α.Δ.Ε.: Το Σ.Δ.Ο.Ε. είναι μια ελεγκτική υπηρεσία του Υπουργείου Οικονομικών και εκτός Α.Α.Δ.Ε., οι υπάλληλοι του οποίου ανήκουν στην ίδια Ομοσπονδία με τους υπαλλήλους αυτής. Μεταξύ των αρμοδιοτήτων τους είναι το ξέπλυμα μαύρου χρήματος, η καταπολέμηση της διαφθοράς κλπ. Αυτή τη στιγμή, για κάποιον απροσδιόριστο λόγο, οι εν λόγω υπάλληλοι δεν έχουν πρόσβαση στις εφαρμογές της Α.Α.Δ.Ε. κάτι που θα διευκόλυνε το έργο τους στη διασφάλιση του δημόσιου συμφέροντος.

Επιπροσθέτως, προτείνουμε την ενίσχυση του «Γραφείου Καταγγελιών», το οποίο θα δίνει τη δυνατότητα στον κ. Διοικητή να απαντάει εμφατικά σε δημοσιεύματα και ειδικά αυτά που βασίζονται σε Εκθέσεις Εμπειρογνωμόνων και θίγουν την εικόνα της Α.Α.Δ.Ε., όπως για παράδειγμα όταν προκύπτουν αποκαλύψεις (βλ. Σύλλογος Συγγενών Θυμάτων Τεμπών) που θέλουν τον Οργανισμό μας να βγάζει σε πλειστηριασμό εύφλεκτο υλικό (βλ. π.χ. ξυλόλιο), που απαγορεύεται η διακίνησή του σε όλη την Ευρωπαϊκή Ένωση.

Γ. Μη αξιόπιστο σύστημα τοποθέτησης προϊσταμένων στις Υπηρεσίες

Η Α.Α.Δ.Ε. στις διακηρύξεις της προς τους εργαζομένους είχε υποσχεθεί ίσες ευκαιρίες, αξιοκρατική αξιολόγηση με προοπτικές καριέρας σε ένα δημόσιο οργανισμό που θα αποτελέσει πόλο έλξης για τους εργαζομένους. Στην πράξη εφαρμόζονται «απευθείας» αναθέσεις.

Σε πολλές περιπτώσεις η επιλογή των κατάλληλων για τις θέσεις ευθύνης γίνεται με βάση: (i) τον επιθυμητό κι όχι απαραίτητα τον καλύτερο βάσει τυπικών προσόντων υποψήφιο μέσω του ευρήματος της «ειδικής αιτιολογίας» (ii) την εργαλειοποίηση της συνέντευξης ως μέσο αποκλεισμού των ικανών, μη αρεστών υποψηφίων, (iii) την μη δημοσίευση πρακτικών και πινάκων κατάταξης που θα παρείχαν το αυτονόητο δικαίωμα της εμπρόθεσμης ένστασης και θα δημιουργούσαν αίσθημα δικαίου στους συμμετέχοντες.

Όλα τα παραπάνω έχουν καταγγελθεί στο από 04.03.2024 υπόμνημα της Ένωσης Αποφοίτων Εθνικής Σχολής Δημόσιας Διοίκησης, το οποίο και δεν έχει απαντηθεί μέχρι σήμερα. Η αδιαφανής αυτή διαδικασία επιλογής πέραν του ότι δεν διασφαλίζει την αποτελεσματική λειτουργία της Αρχής, αντίκειται στο πνεύμα του συνταγματικού νομοθέτη περί ίσων ευκαιριών σε όλους και είναι ευάλωτη σε κομματικές παρεμβάσεις.

Προτείνουμε επομένως η επιλογή των θέσεων ευθύνης, τουλάχιστον σε επίπεδο Γενικών Διευθύνσεων και Διευθύνσεων να γίνεται με τη συμμετοχή μελών του Α.Σ.Ε.Π. Επίσης, προτείνονται (i) η κατάργηση του όρου της ελάχιστης βάσης στην προφορική συνέντευξη, (ii) η δημοσιοποίηση των πινάκων κατάταξης των υποψηφίων και (iii) η τήρηση πρακτικών καταγραφής συνέντευξης.

Δ. Έκδοση ερμηνευτικών εγκυκλίων και οδηγιών για την εφαρμογή της φορολογικής νομοθεσίας που ακουσίως (;) αλλάζουν το γράμμα και το πνεύμα του νομοθέτη

Έχουν κατατεθεί επανειλημμένως προτάσεις για τη διόρθωση ή την κατάργηση διατάξεων που κατά τη γνώμη υπαλλήλων της Α.Α.Δ.Ε. στρεβλώνουν το πνεύμα ή αλλάζουν το γράμμα του νόμου. Ενδεικτικά και όχι περιοριστικά, αναφέρονται οι παρακάτω προτάσεις:

1. Κατάργηση του άρθρου 28 του ν.5104/2024 (νέος Κ.Φ.Δ):

Αναφορικά με το επίμαχο άρθρο του νέου Κ.Φ.Δ επισημαίνουμε πωςτα Ελεγκτικά Κέντρα λειτουργούν με ουσιαστικά οργανικά κενά που θέτουν σε κίνδυνο τον Επιχειρησιακό Σχεδιασμό της Α.Α.Δ.Ε., και οι εκεί συνάδελφοι καλούνται με σχεδόν 40% υποστελέχωση στις οργανικές θέσεις (βλ. Κέντρο Ελέγχου Μεγάλων Επιχειρήσεων) να ανταποκριθούν σε ένα αυστηρό θεσμικό πλαίσιο τριών ταυτόχρονων παραγραφών [5ετία, 3ετία λόγω My Data & 12μηνη προθεσμία κατ’ άρθρο 28 του ν.5104/2024 (νέος ΚΦΔ)].

Στην ουσία, με το άρθρο 28 του ως άνω νόμου ΑΚΥΡΩΝΕΤΑΙ Η ΠΕΝΤΑΕΤΗΣ ΠΑΡΑΓΡΑΦΗ! Παράλληλα, με το άρθρο αυτό, η Φορολογική Διοίκηση στρέφει το βάρος όλων των φορολογικών ελέγχων προς τις μικρές επιχειρήσεις, θέτοντας εν τοις πράγμασι στο «απυρόβλητο» τις μεγάλες επιχειρήσεις. Τούτο, διότι όπως αναφέρθηκε ανωτέρω είναι αδύνατο να γίνει ουσιαστικός και εις βάθος έλεγχος σε τόσο μικρό χρονικό διάστημα σε τόσο μεγάλους οργανισμούς με πολλές και σύνθετες συναλλαγές. Άρα, εκ των πραγμάτων, με έναν Επιχειρησιακό Σχεδιασμό που δίνει έμφαση στην ποσότητα (πλήθος φορολογικών ελέγχων) και όχι στη ποιότητα (βεβαίωση φόρων μετά από εις βάθος έλεγχο), ο μηχανισμός θα «στοχεύσει» αναγκαστικά στις μικρές επιχειρήσεις και τους ελεύθερους επαγγελματίες.

2. Τροποποίηση των διατάξεων της παρ. 4 του άρθρου 52 του ν.5104/2024 (Κ.Φ.Δ.), στην περίπτωση προσφυγής φορολογούμενου στη Διεύθυνση Επίλυσης Διαφορών της ΑΑΔΕ, όπου γίνεται δεκτή η αίτηση προσφυγής και επιστρέφεται ο φόρος εντόκως ωςαχρεωστήτως καταβληθείς:

Με την παράγραφο 4 του άρθρου 52 του ν.5104/2024 (Κ.Φ.Δ.) ορίζεται ότι «4. Σε περίπτωση καταβολής υπερβάλλοντος ποσού φόρου (αχρεώστητη καταβολή), καταβάλλονται τόκοι στον φορολογούμενο για τη χρονική περίοδο από την ημερομηνία αίτησης επιστροφής του υπερβάλλοντος ποσού φόρου μέχρι την ημερομηνία ειδοποίησης του φορολογούμενου για την επιστροφή του, εκτός εάν η επιστροφή φόρου ολοκληρωθεί μέσα σε ενενήντα (90) ημέρες από την παραλαβή από τη Φορολογική Διοίκηση της αίτησης επιστροφής φόρου του φορολογούμενου. Για τους σκοπούς του πρώτου εδαφίου, εάν το υπερβάλλον ποσό φόρου συμψηφιστεί με άλλες οφειλές,το ποσό θεωρείται ότι επιστράφηκε κατά τον χρόνο διενέργειας του συμψηφισμού.».

Η αίτηση του φορολογούμενου για επανεξέταση του φακέλου φορολογικού ελέγχου από τη Φορολογική Διοίκηση έχει προθεσμία 120 ημερών. Με αυτό τον τρόπο, σχεδόν όλες οι αποφάσεις της Δ.Ε.Δ. καθίστανται εκπρόθεσμες με αποτέλεσμα να δημιουργούνται αξιώσεις τόκων από τους φορολογούμενους, αφού οι αποφάσεις εκδίδονται μετά το πέρας των 90 ημερών. Απαιτείται διόρθωση είτε προβλέποντας επιπλέον εύλογο χρονικό διάστημα για την ανταπόκριση της Φορολογικής Διοίκησης στην περίπτωση αίτησης ενδικοφανούς προσφυγής είτε προβλέποντας ως χρονικό σημείο έναρξης της υφιστάμενης προθεσμίας των 90 ημερών από την ημερομηνίαέκδοσης της απόφασης από την Διεύθυνση Επίλυσης Διαφορών, ώστε να μη διαστρεβλώνεται η αρχική πρόθεση του νομοθέτη.

3. Τροποποίηση της ΠΟΛ.1209/2017 «Παροχή συμπληρωματικών οδηγιών σχετικά με την υποβολή μηνυτήριων αναφορών για τα εγκλήματα φοροδιαφυγής στη φορολογία εισοδήματος»:

Στην ως άνω εγκύκλιο ορίζονται μεταξύ άλλων τα εξής: «Περαιτέρω, όταν οι λογιστικές διαφορές οφείλονται σε διόρθωση κερδών που λαμβάνει χώρα κατ’ εφαρμογή των κανόνων περί ενδοομιλικών τιμολογήσεων, δεν συντρέχουν οι προϋποθέσεις της παραγράφου 1 του άρθρου 66 του Κ.Φ.Δ. [πλέον άρθρου 79 του ν.5104/2024] και δεν υποβάλλεται μηνυτήρια αναφορά.».

Με αφορμή την από 18.05.2024 επιστολή του κ. Πρωθυπουργού προς την Πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής αναδεικνύεται ως πολιτικά κρίσιμο ζήτημα, λόγω της έντονης πληθωριστικής κρίσης, η προστασία των καταναλωτών και των εισοδημάτων τους, κατ’ επίκληση μεταξύ άλλων των ευρωπαϊκών αρχών της κοινωνικής συνοχής και της κοινής επιδίωξης για τη βελτίωση του βιοτικού επιπέδου των πολιτών της Ε.Ε.

Στο πλαίσιο αυτό στοχοποιούνται οι πολιτικές arbitrage ορισμένων πολυεθνικών επιχειρήσεων να διαθέτουν ίδια ή παραπλήσια καταναλωτικά προϊόντα κάτω από διαφορετικές μάρκες σε διαφορετικά κράτη-μέλη προκειμένου να είναι δυνατή η εφαρμογή διαφορετικής τιμολόγησης σε συνάρτηση με τη δεσπόζουσα θέση ή το μερίδιο αγοράς που έχουν επιτύχει σε κάθε χώρα. Οι πολιτικές αρμπιτράζ (arbitrage) συνδέονται άμεσα με τη μετατόπιση των κερδών (profit shifting) των πολυεθνικών επιχειρήσεων μέσω της ενδοομιλικής τιμολόγησης (transfer pricing) και, γι’ αυτό το λόγο, το transfer pricing είναι αυστηρά ρυθμιζόμενο και με υψηλότατα πρόστιμα και ποινικές διώξεις σε όλη την Ευρωπαϊκή Ένωση.

Πέραν του γεγονότος ότι η εν λόγω εξαίρεση δεν προβλέπεται από το νόμο, αλλά την θέτει η εγκύκλιος του κ. Διοικητή, η απόφαση του κ. Διοικητή για αποποινικοποίηση των ενδοομιλικών συναλλαγών από το 2017 κι έπειτα αποτελεί ισχυρό κίνητρο (α) για τη διαμόρφωση επιθετικού φορολογικού σχεδιασμού και (β) για την εφαρμογή πολιτικών arbitrage σε εταιρείες που «αντέχουν» το οικονομικό κόστος ενός φορολογικού ελέγχου, χωρίς να έχουν ποινικές επιπτώσεις, σε ένα θέμα όμως που έχει διαχρονικές επιπτώσεις διάβρωσης του εισοδήματος και της κοινωνικής συνοχής. Πολύ περισσότερο, εάν οι εταιρείες αυτές συνυπολογίσουν, για τους λόγους που αναφέραμε πιο πάνω, ότι είναι πρακτικά αδύνατον να ελεγχθούν για όλες τις χρήσεις στις οποίες θα μετέλθουν αυτών των σχεδιασμών και πολιτικών.

4. Κατάργηση της εγκυκλίου Ε.2209/2021 «Φορολογική μεταχείριση δαπανών που σχετίζονται με την αύξηση μετοχικού κεφαλαίου»:

Η συγκεκριμένη εγκύκλιος επιτρέπει σε μια επιχείρηση να εκπίπτει φορολογικά τα έξοδα που πραγματοποιούνται κατά τη διαδικασία της αύξησης μετοχικού κεφαλαίου, σε αντιδιαστολή με την λογιστική που τα θεωρεί μειωτικά στοιχεία του μετοχικού κεφαλαίου. Αν και αποτελεί μια απόφαση που αποτελεί κίνητρο ενίσχυσης της κεφαλαιακής διάρθρωσης μιας επιχείρησης, δεν προκύπτει από ρητή διάταξη νόμου.

Εδώ τα σχόλια είναι περιττά! Με κάθε σεβασμό προς τον αναγνώστη… Είναι πραγματικά αδύνατο να κατανοηθεί η νομική/φορολογική βάση και η συσχέτισή της με τη λογιστική επιστήμη, παρόλο που ο υπάλληλος καλείται υποχρεωτικά κατ’ άρθρο 9 του ν.5104/2024 (Κ.Φ.Δ.) να την εφαρμόσει! Εν τέλει, πρόκειται για ένα φορολογικό κίνητρο που δεν χορηγείται εκ του νόμου αλλά εκ της εγκυκλίου. Άραγε, νομιμοποιείται ο κ. Διοικητής για κάτι τέτοιο, αν δεν έχει εγκριθεί από τη Βουλή των Ελλήνων;

5. Επικαιροποίηση της ΠΟΛ. 1006/2013 «Απόδοση ΑΦΜ, ενάρξεις, μεταβολές, διακοπές – Κωδικοποιημένη»:

Παρατηρούνται στην αγορά «εκτεταμένα» κυκλώματα έκδοσηςκαι λήψης εικονικών φορολογικών στοιχείων, τα οποία αποσκοπούν όχι μόνο στη μείωση της φορολογητέας ύλης πραγματικών επιχειρήσεων, αλλά και στην λήψη παράνομων επιστροφών Φ.Π.Α. μέσω εικονικών νομικών προσώπων χωρίς πραγματική εγκατάσταση, που υποκρυπτόμενος είναι το ίδιο φυσικό πρόσωπο. Στην περίπτωση αυτή θα πρέπει το ΑΦΜ του εν λόγω φυσικού προσώπου και των σχετιζόμενων νομικών προσώπων να απενεργοποιείται άμεσα, ώστε να σταματήσουν αυτά τα κυκλώματα εικονικών φορολογικών στοιχείων που απασχολούν τις υπηρεσίες μας και δεσμεύουν πολύτιμους ελεγκτικούς πόρους.

Ένα μεγάλο μέρος των εντολών επιστροφών εκδίδεται για να «προλάβουμε» τέτοιες μορφές απάτης, ενώ θα μπορούσε αυτό να έχει λυθεί εν τη γενέσει του με το να στερείται φορολογούμενος, που καθ’ υποτροπή εμπλέκεται σε κυκλώματα έκδοσης και λήψης εικονικών φορολογικών στοιχείων, τη δυνατότητα να ιδρύει ή να συμμετέχει (ειδικά ως νόμιμος εκπρόσωπος) σε νέα νομικά πρόσωπα.

Ε. Μη ορθή εφαρμογή της Κανονιστικής για την αξιολόγηση από όλους

Οι κανόνες διαφάνειας στη διαδικασία αξιολόγησης π.χ. τήρηση πρακτικών, έντυπα προόδου κ.λπ. δεν εφαρμόζονται καθολικά όπως περιγράφει η Κανονιστική της αξιολόγησης. Σήμερα η αξιολόγηση, η οποία προβάλλεται ως επίτευγμα, έχει μετατραπεί σε ένα εργαλείο άσκησης καταχρηστικής εξουσίας και όσο υπάρχουν τέτοια εργαλεία τόσο αυξάνονται οι πιθανότητες κακοδιαχείρισης/κακοδιοίκησης.

Η υιοθέτηση των ανωτέρω προτάσεων θεωρούμε ότι θα ενισχύσει την αξιοκρατία και θα οδηγήσει σταδιακά στην εφαρμογή ενός απλού, σταθερού και δίκαιου φορολογικού συστήματος που θα επιτρέπει την ισότιμη κατανομή βαρών με χαμηλότερους φορολογικούς συντελεστές.

Σύμφωνα με τα παραπάνω, ΖΗΤΟΥΜΕ κατ’ ελάχιστον:

• Την ακύρωση όλων των βιαστικών και μη ορθά σχεδιασμένων οργανωτικών αλλαγών στην περιφέρεια.
• Τη θεσμική οχύρωση των Οργάνων της Α.Α.Δ.Ε. και την επιβολή Κανόνων Διαφάνειας σε όλες τις λειτουργίες/διαδικασίες της Α.Α.Δ.Ε..
• Την κάλυψη όλων των οργανικών κενών στα υφιστάμενα Κέντρα Ελέγχου μέσω προσλήψεων. Το ελεγκτικό σώμα ολοένα και συρρικνώνεται, ενώ οι απαιτήσεις ολοένα και αυξάνονται.
• Την ανάπτυξη διαδικασιών για τη συμμετοχή των συναδέλφων για τον σχηματισμό μιας οργανωτικής δομής, που θα προάγει την αξιοκρατία και ίσες ευκαιρίες σε όλους μας.
• Την ενίσχυση του ρόλου του Συμβουλίου Διοίκησης απέναντι στις αποφάσεις του κ. Διοικητή.
• Τη διαμόρφωση νομικού πλαισίου διενέργειας φορολογικών ελέγχων που προάγει τη φορολογική δικαιοσύνη, την ασφάλεια δικαίου και την ισοκατανομή των φορολογικών βαρών. Ως ένα ελάχιστο πρώτο βήμα προτείνεται η κατάργηση του άρθρου 28 του νέου Κ.Φ.Δ. (ν.5104/2024).
• Την ενδυνάμωση του μηχανισμού εσωτερικού ελέγχου και της διεύθυνσης εσωτερικών υποθέσεων.
• Τη διαμόρφωση αξιόπιστου συστήματος τοποθέτησης προϊσταμένων και την καθολική εφαρμογή των κανόνων διαφάνειας της Κανονιστικής για την αξιολόγηση από όλους και ουσιαστικές βελτιώσεις από υπάρχουσες προτάσεις.
• Την τροποποίηση ή κατάργηση διατάξεων που πιθανόν να στρεβλώνουν το πνεύμα ή να αλλάζουν το γράμμα του νόμου.
• Την ουσιαστική ενίσχυση της Φορολογικής και Τελωνειακής Ακαδημίας με μόνιμους εκπαιδευτές διεθνούς κύρους και την εστίαση των προγραμμάτων εκπαίδευσης σε εξειδικευμένα θέματα που απασχολούν το επάγγελμά μας διεθνώς.
• Την ενίσχυση του Σ.Δ.Ο.Ε. παρέχοντας του πρόσβαση στα φορολογικά δεδομένα της Α.Α.Δ.Ε.. Η Α.Α.Δ.Ε. θα πρέπει να λειτουργεί με γνώμονα το δημόσιο συμφέρον και όχι ως τροχοπέδη και ανταγωνιστικά σε υπηρεσίες σαν το Σ.Δ.Ο.Ε..
• Την αρμονική και λειτουργική διασύνδεση των υπηρεσιών ΣΔΟΕ, ΥΕΔΔΕ, ΕΛΚΕ και ΔΟΥ. Δεν νοείται εν έτει 2024 αυτές οι υπηρεσίες να επικοινωνούν με δελτία πληροφοριών που οδηγούν σε μεγάλη χρονική υστέρηση ως προς την ολοκλήρωση τους.

Τέλος, επειδή κανείς δε διεκδικεί το «αλάθητο του Πάπα» και επειδή όλα τα ανωτέρω εκπεφρασμένα γίνονται ομοφώνως παραδεκτά στην Συνεργασία Ανεξάρτητων Σχημάτων, ζητάμε ναγίνουν αντικείμενο ερωτηματολογίου και να εκφραστεί στο σύνολο των εργαζομένων του Οργανισμού της Α.Α.Δ.Ε.

 

* Ανοιχτή επιστολή που εστάλη στις 25.06.2024 στο Συμβούλιο Διοίκησης,
στον Διοικητή και υπηρεσιακούς παράγοντες της Α.Α.Δ.Ε.
Για περισσότερες πληροφορίες: www.sas-eforiakon.gr