Εξαιρετικά διαφωτιστικός για τα τεκταινόμενα στην Τράπεζα Πειραιώς ήταν στην ομιλία του στην Επιτροπή Οικονομικών Υποθέσεων ο Βουλευτής Δυτικής Αττικής και Αναπληρωτής Τομεάρχης Εθνικής Άμυνας του ΣΥ.ΡΙΖ.Α. – Προοδευτική Συμμαχία Γιώργος Τσίπρας.
Στη συζήτηση «Ενημέρωση των μελών της Επιτροπής από τον Υπουργό Οικονομικών, κ. Χρήστο Σταϊκούρα, σύμφωνα με το άρθρο 36 παρ. 5 του Κανονισμού της Βουλής, σχετικά με τις εξελίξεις και τις προοπτικές του εγχώριου τραπεζικού συστήματος, με ιδιαίτερη αναφορά στην περίπτωση της Τράπεζας Πειραιώς Α.Ε.». ο κ. Τσίπρας ανέφερε:
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, κατ’ αρχάς θέλω ένα μικρό σχόλιο να κάνω για τον Υπουργό Οικονομικών, τον κύριο Σταϊκούρα. Εντάξει, μας έχει συνηθίσει και άλλες φορές και είναι και φαινόμενο της περιόδου, ότι δηλαδή για όλα φταίει ο ΣΥΡΙΖΑ. Είναι γνωστό, ότι για την πανδημία και τη διασπορά της φταίει ο ΣΥΡΙΖΑ και προφανώς φταίει και για την κατάσταση του τραπεζικού συστήματος, το πώς διαμορφώθηκε μετά τα μέσα της δεκαετίας του 2000 – 2010.
Θέλω, όμως, να μείνω σε ένα στοιχείο, γιατί πια έχουμε υπερβεί και τη παροιμία που λέει, ότι στο σπίτι του κρεμασμένου δεν μιλάνε για σκοινί, έφτασε να αναφερθεί ο κ. Σταϊκούρας και στο θέμα των κόκκινων δανείων και πως τολμάμε εμείς στον ΣΥΡΙΖΑ να ρωτάμε κ.λπ.. Να του υπενθυμίσω, μπορεί να το επιβεβαιώσει και ο κ. Στουρνάρας που είναι εδώ, ότι τον Μάρτιο του 2009, τα κόκκινα δάνεια ήταν στα 17 δισ. και τέλος του 2014, περίπου 20 μέρες πριν παραλάβουμε εμείς, είχαν φτάσει στα 97 δισεκατομμύρια, από τα 17 στα 97, από όπου μειώθηκαν τελικά μέχρι το 2019 στα 75. Δεν λύσαμε το πρόβλημα των κόκκινων δανείων, αλλά τουλάχιστον εμείς τα μειώσαμε και για αυτό δεν θα έπρεπε να γίνεται λόγος.
Δεύτερον, εάν άκουσα καλά, είπε ο κ. Σταϊκούρας, ότι το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας, το Τ.Χ.Σ., δεν ανήκει στο δημόσιο, στον ευρύτερο δημόσιο τομέα. Δεν ξέρω, μήπως πρέπει να το ξανακοιτάξει, το Τ.Χ.Σ. είναι θυγατρική του Υπερταμείου και είναι φορέας της Γενικής Κυβέρνησης σύμφωνα με την ΕΛΣΤΑΤ και δεν ξέρω τι ακριβώς εξυπηρετεί αυτή η επισήμανση.
Τέλος, υπάρχει μία σύγχυση. Δηλαδή, άλλαξε ο νόμος του Τ.Χ.Σ., για να μπορεί εκτός από ένα κεφαλαιοποιητικό, στο χαρακτήρα του, να είναι και επενδυτικό. Όμως και ενόψει της ΑΜΚ της Πειραιώς, ο ίδιος ο κ. Σταϊκούρας, επεσήμανε στην τοποθέτησή του, ότι με στοιχεία του Δεκεμβρίου του 2020, η τράπεζα είχε δείκτη μη εξυπηρετούμενων δανείων περίπου 45%, τον υψηλότερο στην Ελλάδα και έναν από τους υψηλότερους μεταξύ των συστημικών τραπεζών. Γίνεται φανερό, λέει ο κ. Σταϊκούρας, ότι η μεγαλύτερη τράπεζα στην Ελλάδα, έχει κόκκινο το μισό χαρτοφυλάκιο δανείων της και υπάρχει πρόβλημα χρηματοπιστωτικής σταθερότητας. Τελικά, η συμμετοχή στην αύξηση έχει ανακεφαλαιοποιητικό χαρακτήρα, χαρακτήρα κρατικής ενίσχυσης ή επενδυτικό;
Θα κάνω ένα εισαγωγικό σχόλιο, πριν απευθύνω μία δύο ερωτήσεις προς τον κ. Χαντζηνικολάου, τον Πρόεδρο της Ένωσης Ελληνικών Τραπεζών και προς τον κ. Στουρνάρα, τον Διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος. Το ζήτημα δεν είναι καταρχάς αν θα αποσυρθεί το δημόσιο, το Τ.Χ.Σ., από την τράπεζα Πειραιώς, αλλά σε ποιες τιμές. Σε μια κανονική καπιταλιστική χώρα, θα γινόταν κανονική αύξηση κεφαλαίου, με πλήρη δικαιώματα των παλαιών μετόχων και το Τ.Χ.Σ. θα συμμετείχε κατά την αναλογία του μεριδίου του καταβάλλοντας 600 εκατομμύρια ευρώ και μετά θα πουλούσε μέρος ή όλο του ποσοστού του. Έτσι, δεν θα χάριζε τα κέρδη που μπορεί να έχει από την άνοδο της μετοχής της Πειραιώς. Αυτά δεν είναι λόγια δικά μου, είναι λόγια του κυρίου Καλλίτση από την εφημερίδα Καθημερινή, δεν είναι λόγια κάποιου στελέχους του ΣΥΡΙΖΑ. Και καταλήγει ο κ. Καλλίτσης, το φαινόμενο funds να ελέγχουν ελληνικές τράπεζες, από όλη την Ευρώπη, μόνο στην Ελλάδα γίνεται αποδεκτό και επικροτείται από παπαγαλάκια κάθε κατηγορίας, ως εμπιστοσύνη στην οικονομία, στη χώρα του υβριδικού καπιταλισμού.
Έρχομαι σε συγκεκριμένες ερωτήσεις που θέλω να κάνω και θα είμαι όσο γίνεται συντομότερος. Καταρχάς, προς τον κ. Χαντζηνικολάου, ζητάτε από γενική συνέλευση των μετόχων της 7ης Απριλίου, τη παροχή τριετούς εξουσιοδότησης προς το διοικητικό συμβούλιο, προκειμένου να μπορεί να αυξάνει το μετοχικό κεφάλαιο σύμφωνα με τους όρους και τις προϋποθέσεις που θέτει ο νόμος, που τροποποιήθηκε πρόσφατα από την κυβέρνηση. Αυτό δεν συνιστά μία λευκή επιταγή από σήμερα μέχρι το 2024 και δεν είναι μια πρωτοφανής γενικά πρόταση; Αφού κάθε χρόνο, έτσι και αλλιώς, γίνονται ετήσιες γενικές συνελεύσεις, με απολογισμό κ.λπ.. Ποια είναι η φιλοσοφία αυτής της τριετούς λευκής επιταγής;
Δεύτερη ερώτηση. Σε ανακοίνωση που εξέδωσε η τράπεζα Πειραιώς στις 28 Μαρτίου, αναφέρεται, πως η κατανομή των νέων μετοχών θα γίνει σύμφωνα με τα κριτήρια κατανομής που θα καθορίζει το αρμόδιο όργανο της εταιρείας που θα αποφασίσει την αύξηση κεφαλαίου. Από τη διατύπωση αυτή, θα έλεγε κανείς, πως εσείς και οι συνάδελφοί σας στο Διοικητικό Συμβούλιο της Πειραιώς, θα διαλέξετε σε ποιους από τους μετόχους που θα εγγραφούν στο βιβλίο προσφορών θα καταλήξουν οι νέες μετοχές. Δηλαδή, θα επιλέξετε, με λίγα λόγια, ποια είναι τα νέα αφεντικά της τράπεζας. Αυτή είναι μία αυθαίρετη ερμηνεία, ή έτσι έχουν τα πράγματα;
Προς τον κ. Στουρνάρα κάποιες διευκρινιστικές ερωτήσεις. Τον Φεβρουάριο, στη συνεδρίαση της επιτροπής, είχατε ενημερώσει για τον αναβαλλόμενο φόρο. Τότε, είχατε πει, ότι εδώ και έξι χρόνια, λόγω του αναβαλλόμενου, οι τράπεζες έχουν άνω του 50% των εποπτικών τους κεφαλαίων σε αποθεματικά που δεν έχουν καταβληθεί και αυτός είναι επί της ουσίας και ο λόγος για τον οποίο η κεφαλαιακή βάση των τραπεζών θεωρείται από τις αγορές κεφαλαίου ως χαμηλότερης ποιότητας σε σχέση με τον κανονικό.
Ωστόσο, εσείς ως νέος Διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδας είχατε υποστηρίξει αυτό το «μπάλωμα» τότε της κυβέρνησης Σαμαρά, που ήταν ουσιαστικά ένα δώρο προς τους τότε μετόχους των τραπεζών ώστε να μην βάλουν λεφτά από την τσέπη τους και το φορτίο να το αναλάβει ξανά ο Έλληνας φορολογούμενος.
Ερχόμενοι, λοιπόν, στο σήμερα και σε ότι αφορά την πρόταση του διοίκησης της Τράπεζας Πειραιώς να σχηματιστεί μέσω ενός λογιστικού χειρισμού που θα γίνει στην πλάτη του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας ένα ειδικό αποθεματικό της τάξης των 4,9 τρισεκατομμυρίων ευρώ, ποια είναι η απάντηση που δίνετε σε όσους υποστηρίζουν ότι αυτό το αποθεματικό χτίζεται πάλι με λεφτά του Έλληνα φορολογούμενου και ουσιαστικά είναι ένα δωράκι προς τους νέους μετόχους της τράπεζας, ώστε να μη χρειαστεί να τη στηρίξουν άμεσα με κεφάλαια;
Πάλι από την ενημέρωση στα μέσα Φεβρουαρίου, μας είχατε ενημερώσει τότε ότι οι ελληνικές τράπεζες εμφανίζουν έλλειμμα άνω των 10 δισεκατομμυρίων σε σχέση με τις λεγόμενες «ελάχιστες απαιτήσεις ιδίων κεφαλαίων και επιλέξιμων υποχρεώσεων», το οποίο υποχρεούνται να καλύψουν εντός των επόμενων 4 ετών.
Αυτό σημαίνει, πως η τράπεζα Πειραιώς θα χρειαστεί πρόσθετα κεφάλαια των 2,5 δις μέσα στους επόμενους 48 μήνες; Και αν όντως είναι έτσι, θεωρείτε πως υπάρχει άλλος μέτοχος πλην του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας που μπορεί να καλύψει αυτό το κεφαλαιακό κενό;
Και οι δύο τελευταίες ερωτήσεις, μάλλον μία για να μην τρώω τον χρόνο. Ποιος είναι ο εποπτικά αρμόδιος να εξετάζει τις συναλλαγές πώλησης σε funds, με όρους της λεγόμενης «εύλογης αξίας» και με ποια κριτήρια διενεργούνται ώστε να διασφαλίζεται ότι η ζημία που τελικά θα προκληθεί δεν θα είναι «μη εύλογη»;
