G7: Σκέψεις για πλαφόν στο ρωσικό πετρέλαιο

Οι επτά ισχυροί του πλανήτη εκφράζουν σκέψεις σχετικά με την πιθανότητα επιβολής πλαφόν στο ρωσικό πετρέλαιο, στα πλαίσια άσκησης πίεσης στη Ρωσλια να χρηματοδοτεί την εισβολή του στην Ουκρανία και να προσπαθήσουν να προστατεύσουν τους καταναλωτές εν μέσω της ραγδαίας αύξησης των τιμών της ενέργειας, όπως μεταδίδει το CNBC.

Ωστόσο, η επιδίωξη της G7 να θέσει πλαφόν στο ρωσικό πετρέλαιο δεν είναι χωρίς προκλήσεις, με τους ενεργειακούς αναλυτές να είναι ιδιαίτερα επιφυλακτικοί ως προς την ακεραιότητα της πρότασης.

Από την πλευρά του, το Κρεμλίνο έχει προειδοποιήσει ότι οποιαδήποτε προσπάθεια επιβολής πλαφόν στο ρωσικό πετρέλαιο θα προκαλέσει περισσότερο κακό παρά καλό.

Οι ΗΠΑ φαίνεται να είναι ο μεγαλύτερος υποστηρικτής ενός πλαφόν στο ρωσικό πετρέλαιο.

Τον Μάιο, η υπουργός Οικονομικών των ΗΠΑ, Τζάνετ Γέλεν, εξήγησε την ιδέα στους Ευρωπαίους ομολόγους της, λέγοντας ότι θα λειτουργούσε ως δασμός ή ανώτατο όριο στο ρωσικό πετρέλαιο και θα βοηθούσε την Ευρώπη κατά την ενδιάμεση περίοδο μέχρι την επιβολή πλήρους απαγόρευσης.

Η ΕΕ συμφώνησε στα τέλη Μαΐου να επιβάλει σταδιακό εμπάργκο στο ρωσικό πετρέλαιο μέχρι το τέλος του 2022, μετά από αρκετές εβδομάδες σκληρών διαπραγματεύσεων μεταξύ των 27 κρατών – μελών.

Το μπλοκ λάμβανε περίπου το 25% των εισαγωγών πετρελαίου από τη Ρωσία και αποτελούσε έναν από τους σημαντικότερους αγοραστές για το Κρεμλίνο. Η διακοπή αυτών των αγορών πετρελαίου είναι μια προσπάθεια να πληγεί η οικονομία της Ρωσίας μετά την εισβολή της στην Ουκρανία, αλλά είναι δύσκολο να τερματιστούν οι αγορές αυτές εν μία νυκτί, δεδομένου ότι ορισμένες χώρες της ΕΕ εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από τη ρωσική ενέργεια.

Ο πρόεδρος των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν παρουσίασε την ιδέα της θέσπισης πλαφόν στο ρωσικό πετρέλαιο στους υπόλοιπους ηγέτες της G7 το Σαββατοκύριακο 25 και 26 Ιουνίου και οι ομόλογοί του συμφώνησαν να εξετάσουν τον τρόπο υλοποίησής της. Σημειώνεται ότι η G7 αποτελείται από τις ΗΠΑ, τον Καναδά, τη Γαλλία, τη Γερμανία, την Ιταλία, το Ηνωμένο Βασίλειο και την Ιαπωνία.

Ο Γερμανός καγκελάριος Όλαφ Σολτς δήλωσε ότι η ιδέα είναι πολύ φιλόδοξη και χρειάζεται “πολλή δουλειά” προτού γίνει πραγματικότητα.

Εκπρόσωπος της Κομισιόν δήλωσε στο CNBC την Παρασκευή: “Συμμεριζόμαστε τις ανησυχίες των χωρών της G7 σχετικά με την επιβάρυνση από τις αυξήσεις των τιμών της ενέργειας και την αστάθεια της αγοράς, και πώς αυτές επιδεινώνουν τις ανισότητες σε εθνικό και διεθνές επίπεδο”.

“Σε αυτό το πλαίσιο, όπως μας ανέθεσαν οι Ευρωπαίοι ηγέτες, η Κομισιόν θα συνεχίσει τις εργασίες σχετικά με τους τρόπους ανάσχεσης της αύξησης των τιμών της ενέργειας, συμπεριλαμβανομένης της αξιολόγησης της σκοπιμότητας εισαγωγής προσωρινών ανώτατων ορίων τιμών εισαγωγής, όπου αυτό είναι απαραίτητο”, ανέφερε ο ίδιος εκπρόσωπος, προσθέτοντας ότι οι συζητήσεις αντιμετωπίζονται ως κάτι “επείγον”.

Ενεργειακοί αναλυτές αμφισβητούν πώς ακριβώς η G7 μπορεί να επιβάλει πλαφόν στο ρωσικό πετρέλαιο, προειδοποιώντας ότι το σχέδιο θα μπορούσε να γυρίσει μπούμερανγκ αν δεν συμμετέχουν βασικοί καταναλωτές, και ότι ο χρόνος μπορεί να εξαντλείται για να καταστεί εφαρμόσιμο.

“Είμαι ένας από αυτούς που ξύνουν το κεφάλι τους”, δήλωσε στο CNBC ο Neil Atkinson, ανεξάρτητος αναλυτής πετρελαίου.

“Κάτι τέτοιο θα μπορούσε να λειτουργήσει μόνο αν όλοι οι βασικοί παραγωγοί και, κυρίως, όλοι οι βασικοί καταναλωτές συνεργαστούν και, στη συνέχεια, αν βρεθεί κάποιος τρόπος για την επιβολή του όποιου σχεδίου προκύψει”, σημείωσε και πρόσθεσε: “Και η πραγματικότητα είναι ότι οι μεγαλύτεροι καταναλωτές ρωσικού πετρελαίου, ή μεταξύ των μεγαλύτερων καταναλωτών ρωσικού πετρελαίου, είναι η Κίνα και η Ινδία”.

Η Κίνα και η Ινδία έχουν “επωφεληθεί πάρα πολύ” από το ρωσικό αργό σε έκπτωση, δήλωσε ο Atkinson. Το ρωσικό πετρέλαιο πωλείται με μεγάλη έκπτωση 30 ή και περισσότερων δολαρίων σε σύγκριση με τα διεθνή συμβόλαια όπως το αργό τύπου Brent στα 110 δολάρια το βαρέλι – και η Κίνα και η Ινδία το αγοράζουν.

Ο Atkinson τόνισε επίσης την έλλειψη ενότητας σχετικά με τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, δεδομένου ότι η Κίνα και η Ινδία δεν έχουν καταδικάσει ρητά το Κρεμλίνο.

“Σε κάθε περίπτωση, οι Ρώσοι δεν θα μείνουν απλά άπραγοι. Μπορούν να παίξουν παιχνίδια με τις προμήθειες πετρελαίου και φυσικά του φυσικού αερίου, μπορούν να κάνουν την κατάσταση περίπλοκη για τη G-7, οπότε νομίζω ότι αυτό το σχέδιο είναι πραγματικά σε αδιέξοδο”, δήλωσε ο Atkinson.

“Για μένα, ειλικρινά, ο μηχανισμός δεν είναι λειτουργικός”, δήλωσε η Amrita Sen, συνιδρύτρια και διευθύντρια έρευνας της Energy Aspects.

“Δεν το έχουν σκεφτεί καλά, δεν έχουν μιλήσει με την Ινδία και την Κίνα. Πιστεύουμε πραγματικά ότι θα συμφωνήσουν σε κάτι τέτοιο; Και πιστεύουμε πραγματικά ότι η Ρωσία θα το δεχτεί αυτό και δεν θα προβεί σε αντίποινα; Νομίζω ότι αυτό ακούγεται σαν μια πολύ, πολύ καλή θεωρητική ιδέα, αλλά απλώς δεν πρόκειται να λειτουργήσει στην πράξη”.

Η Sen δήλωσε ότι η ιδέα ότι οι χώρες σε όλο τον κόσμο έχουν την ίδια στάση με τους δυτικούς αξιωματούχους, ιδίως όσον αφορά την ενεργειακή ασφάλεια, είναι “η μεγαλύτερη παρεξήγηση αυτή τη στιγμή”.

Για τον Claudio Galimberti, ανώτερο αντιπρόεδρο της εταιρείας ενεργειακών ερευνών Rystad, ο πιο άμεσος μηχανισμός για την επιβολή πλαφόν στο ρωσικό πετρέλαιο είναι μέσω της ασφάλισης.

“Η International Group of Protection & Indemnity Clubs στο Λονδίνο καλύπτει περίπου το 95% του παγκόσμιου στόλου πετρελαιοφόρων πλοίων. Οι δυτικές χώρες θα μπορούσαν να προσπαθήσουν να επιβάλουν ένα πλαφόν αφήνοντας τους αγοραστές να κρατήσουν αυτή την ασφάλιση, εφόσον συμφωνήσουν να μην πληρώσουν περισσότερα από ένα συγκεκριμένο ανώτατο όριο τιμών για το ρωσικό πετρέλαιο που βρίσκεται στο πλοίο”, δήλωσε ο Galimberti.

“Ωστόσο, υπάρχουν πολλά εμπόδια που θα μπορούσαν να εκτροχιάσουν ένα τέτοιο σχέδιο”, πρόσθεσε.

Μεταξύ των πιο προφανών παραδειγμάτων, είπε ο Galimberti, είναι το γεγονός ότι η Ρωσία θα μπορούσε απλώς να αποφασίσει να μην πουλήσει στις τιμές που ορίζει το ανώτατο όριο, ιδίως αν η τιμή αναφοράς είναι πολύ χαμηλή και κοντά στο κόστος παραγωγής.

Ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν έχει ήδη δείξει την προθυμία του να παρακρατήσει τις προμήθειες φυσικού αερίου στις λεγόμενες “μη φιλικές χώρες” που αρνήθηκαν να ικανοποιήσουν τις απαιτήσεις του για πληρωμή φυσικού αερίου έναντι ρουβλιών.

Η Κίνα είναι το “επόμενο πιο πιθανό εμπόδιο”, δήλωσε ο Galimberti, καθώς το Πεκίνο μπορεί να αποφασίσει για γεωπολιτικούς λόγους “να παράσχει στήριξη στη Ρωσία, αποδεχόμενο κατώτερη ρωσική ασφάλιση και, ως εκ τούτου, να διευκολύνει ένα παραθυράκι για το πλαφόν”.

“Παρ’ όλα αυτά, ένα πλαφόν είναι σίγουρα ένα μέτρο που αξίζει να εξεταστεί σε αυτό το στάδιο, αν και ο χρόνος τελειώνει, καθώς η ΕΕ είναι αποφασισμένη να απαγορεύσει τις εισαγωγές ρωσικού πετρελαίου μέχρι το τέλος του έτους”, δήλωσε ο Galimberti.

Η Ρωσία έχει προειδοποιήσει ότι οποιαδήποτε προσπάθεια περιορισμού της τιμής του ρωσικού πετρελαίου θα μπορούσε να προκαλέσει χάος στην αγορά ενέργειας και να ωθήσει τις τιμές των εμπορευμάτων ακόμη υψηλότερα.

Ο αντιπρόεδρος της ρωσικής κυβέρνησης, Αλεξάντερ Νόβακ, χαρακτήρισε την κίνηση των δυτικών ηγετών να εξετάσουν το ενδεχόμενο επιβολής πλαφόν ως “άλλη μια προσπάθεια παρέμβασης στους μηχανισμούς της αγοράς που μπορεί να οδηγήσει μόνο σε ανισορροπία της αγοράς, η οποία θα οδηγήσει σε αύξηση των τιμών”, σύμφωνα με το πρακτορείο Reuters.

Ο Νόβακ δήλωσε βέβαιος ότι η Ρωσία θα επαναφέρει την παραγωγή πετρελαίου στα προ των κυρώσεων επίπεδα τους επόμενους μήνες, κυρίως επειδή σημαντική ποσότητα ρωσικού αργού έχει επαναδρομολογηθεί στις ασιατικές αγορές.