Γεννήθηκα γυναίκα – πέθανα σαν άντρας

Όταν την πλησίασαν οι δύο ένοπλοι ληστές και προσπάθησαν να της αρπάξουν την τσάντα, η Στέλλα ήταν στο πάρκινγκ ολομόναχη. Με τον άνδρα της, τον πρώην πυγμάχο Χάρι Όλσον, δεν χώρισαν ποτέ αλλά όταν χρειάστηκε να είναι εκεί για να την προστατεύσει βρίσκονταν σε διάσταση. Η 69χρονη, πλέον, Γουόλς αντιστάθηκε. Το όπλο εκπυρσοκρότησε. Η σφαίρα καρφώθηκε στο στήθος της. Οι τηλεοπτικοί σταθμοί μετέδωσαν τον θάνατό της. Έπεσε νεκρή στις 4 Δεκεμβρίου, το 1980, κατά τη διάρκεια ένοπλης ληστείας σε σούπερ μάρκετ στο Κλίβελαντ των ΗΠΑ. Ήταν το κορίτσι-θρύλος του παγκόσμιου στίβου που για μισό αιώνα οι εφημερίδες αποκαλούσαν με θαυμασμό «Η βασίλισσα του σπριντ» και «Η ιπτάμενη του Κλίβελαντ».

Έτσι ξεκίνησαν όλα… Νοιώθω υποχρεωμένος, Αντώνη μου, να ξαναγράψω αυτή την απίστευτη, όσο και αληθινή ιστορία, που πρωτοέγραψα τέτοια μέρα ακριβώς πριν 42 χρόνια (!) και έγινε ο χαμός. Επουδενί δεν θα ήθελα να πέσει η κυβέρνηση του 41% (που μας προσφέρει ασφάλεια) από τον Σαμαρά, τον Βορίδη και πλείστους άλλους τρίποδους, χάριν του γάμου των ομοφυλοφίλων (και της ψυχολογικής πίεσης που ασκείται από Κασσελάκη-Τάιλερ). Αυτό το κορίτσι μ’ άρεσε αντρίμ’ τσεκράτο. Ήταν ίνδαλμά μας, Μακούλη μου. Μια ιστορία που θυμίζει πολύ το μυθιστόρημα «Middlesex» του Τζέφρι Ευγενίδη.

Η όμορφη κόρη των Πολωνών μεταναστών στις ΗΠΑ (η Στανισλάβα Βαλάσιεβιτς, που γεννήθηκε 3 Απριλίου του 1911 στο χωριό Βιερτσόβνια στη βόρεια Πολωνία και οι γονείς της το άλλαξαν σε Στέλλα Γουόλς – Stella Walsh), μία μέρα προτού αποκτήσει την αμερικανική υπηκοότητα και αφού είχε απολυθεί από τη δουλειά της, δέχθηκε πρόταση της πολωνικής πρεσβείας να εργαστεί εκεί ως διπλωματική υπάλληλος και να μετάσχει στους Ολυμπιακούς Αγώνες του Λος Άντζελες, το 1932, με τα χρώματα της πατρίδας της. Η Στέλλα έκανε παγκόσμιο ρεκόρ στα 100 μέτρα και κέρδισε το χρυσό μετάλλιο. Ή, μάλλον, ισοφάριζε συνεχώς το δικό της παγκόσμιο ρεκόρ, τερματίζοντας πρώτη σε 11,9 δευτερόλεπτα κατά τη διάρκεια δύο προκριματικών, όπως και στον τελικό, ενώ κατέλαβε και την 6η θέση στη δισκοβολία. Έκανε 18 παγκόσμια ρεκόρ. Των 200 μέτρων κράτησε 17 χρόνια! Σε ηλικία 19 ετών έσπασε το παγκόσμιο ρεκόρ στις 50 γιάρδες (45,7 μέτρα), κάνοντας χρόνο 6 δευτερόλεπτα. Έτρεχε σε όλες τις αποστάσεις, έως 400 μέτρα, αλλά ήταν τέτοια τα τα προσόντα της, που της επέτρεπαν να διαπρέπει παράλληλα στο μήκος και στον δίσκο. Στο παγκόσμιο πρωτάθλημα του 1930 πήρε τρία χρυσά (60, 100 και 200 μέτρα). Μεταξύ 1933 και 1935, κέρδιζε όλα τα μετάλλια στους Παγκόσμιους Αγώνες Γυναικών, σπάζοντας τα δικά της ρεκόρ στα 100 μέτρα, στα εμπόδια, στο άλμα εις μήκος και στη σφαιροβολία.

Τέσσερα χρόνια αργότερα, στους Ολυμπιακούς Αγώνες του Βερολίνου και ενώ ήταν το απόλυτο φαβορί στα 100 μέτρα και τερμάτισε σε 11,7 δευτερόλεπτα, ήρθε τρίτη. Η 18χρονη «βολίδα» από το Μιζούρι, η Αμερικανίδα Έλεν Στίβενς της «έκλεψε» το χρυσό. Τότε έγινε το μεγαλύτερο σκάνδαλο. Μια πολωνική εφημερίδα κι ένα περιοδικό έκαναν υπαινιγμό ότι, η Στίβενς ήταν στην πραγματικότητα μεγαλόσωμος άνδρας, με 1.80 ύψος, μεταμφιεσμένος σε γυναίκα, για να κερδίσει ένα αθέμιτο πλεονέκτημα έναντι των αθλητριών. Η πολωνική αντιπροσωπεία και η Γουόλς προσωπικά, κατέθεσαν ένσταση. Ζήτησαν την εξέταση του φύλου της Αμερικανίδας. Ταπεινωμένη από τους ισχυρισμούς, η Στίβενς ήταν η πρώτη αθλήτρια που αναγκάστηκε να υποβληθεί σε έλεγχο των γεννητικών της οργάνων από την Ολυμπιακή Επιτροπή για να την απαλλάξει από τη φήμη της απάτης του φύλου. Διαπίστωσαν ότι, ήταν στην πραγματικότητα γυναίκα και η Στίβενς αργότερα μήνυσε και έκανε αγωγή με επιτυχία στο περιοδικό.

Μετά τους Ολυμπιακούς Αγώνες του Βερολίνου, η Γουόλς ανακοίνωσε την απόσυρσή της, αλλά στην πραγματικότητα ποτέ δεν εγκατέλειψε ποτέ τους αγώνες. Συμμετείχε σε διοργανώσεις, όπως αγώνες μπέιζμπολ και μπάσκετ και το 1937 ισοφάρισε το ρεκόρ των 100 μέτρων. Το 1954, σε ηλικία 43 ετών, κέρδισε το πέμπτο συνεχόμενο αμερικανικό πρωτάθλημα πεντάθλου. Είχε κάνει έκκληση στην Ολυμπιακή Επιτροπή πριν από τους αγώνες του 1952 να την αφήσουν να τρέξει για τις Ηνωμένες Πολιτείες. «Πληρώνω φόρους και ψηφίζω όπως κάθε άλλος Αμερικανός» είπε, έχοντας γίνει Αμερικανίδα πολίτης τα χρόνια μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. «Θέλω να εκπροσωπήσω αυτή τη χώρα».

Αυτό όμως, δεν επιτρεπόταν να γίνει εκείνη την εποχή. Οι κανόνες της Διεθνούς Ολυμπιακής Επιτροπής ανέφεραν ότι, αφού ένας αθλητής είχε αγωνιστεί για λογαριασμό μιας χώρας, δεν μπορούσε αργότερα να αγωνιστεί για μια άλλη. Όμως μια κακώς εννοούμενη «ρήτρα του έρωτα» στις οδηγίες της ΔΟΕ έγινε σύντομα το «παραθυράκι» που θα επέτρεπε τελικά στην Γουόλς να δοκιμαστεί για την ομάδα των ΗΠΑ. Αν μια αθλήτρια που είχε αγωνιστεί για μια χώρα παντρευόταν έναν άνδρα από μια άλλη, θα της επιτρεπόταν πλέον να αγωνιστεί για τη χώρα του συζύγου της. «Η Στέλλα θα μπορούσε να πάρει μέρος στους Ολυμπιακούς Αγώνες του 1956, αν βρει έναν Αμερικανό σύζυγο μέχρι τα δοκιμαστικά το καλοκαίρι», σημείωνε αθλητικός αρθρογράφος των L.A. Times, προσθέτοντας ότι, αυτό δεν «φαίνεται πιθανό».

Η Γουόλς παντρεύτηκε τον πρώην πυγμάχο Χάρι Όλσον, που ήταν 12 χρόνια νεότερός της. Ο γάμος τους έγινε στο Λας Βέγκας την παραμονή των Ολυμπιακών δοκιμασιών για τους αγώνες της Μελβούρνης, το 1956. «Έχω αγωνιστεί πέντε φορές για την πατρίδα μου, την Πολωνία, σε Ολυμπιακούς Αγώνες και Ολυμπιάδες γυναικών» δήλωσε στους δημοσιογράφους για την νόμιμη, πλέον, υποψηφιότητά της ως Αμερικανίδα. «Αλλά η μεγαλύτερη φιλοδοξία μου είναι να τρέξω για την υιοθετημένη μου χώρα, την Αμερική, στους Ολυμπιακούς Αγώνες του Νοεμβρίου, στη Μελβούρνη της Αυστραλίας».
Πήρε μέρος στα αμερικανικά δοκιμαστικά, αλλά ήταν πλέον μεγάλη. Ήρθε τρίτη στην προκριματική σειρά των 200 μέτρων και δεν κατάφερε να μπει στην ομάδα. Η Στέλλα και ο Χάρι χώρισαν μερικούς μήνες αργότερα (αν και δεν χώρισαν ποτέ επίσημα) και επέστρεψε στην οικογένειά της στο Κλίβελαντ. Μετά την απόσυρσή της από τους στίβους βοήθησε νεαρούς αθλητές, κυρίως πολωνικής καταγωγής και διοργάνωνε αγώνες. Ήταν λατρεμένη. Ο δήμαρχος του Κλίβελαντ ανακήρυξε την 13η Απριλίου ως «Ημέρα Στέλα Γουόλς» και ο οργανισμός στίβου των ΗΠΑ την εισήγαγε στο Hall of Fame του, το 1975.

Τον Δεκέμβριο του 1980, οι τοπικοί τηλεοπτικοί σταθμοί μετέδωσαν την είδηση του θανάτου της, με πληροφορίες που είχαν διαρρεύσει από το γραφείο του ιατροδικαστή σχετικά με την προκαταρκτική έκθεση αυτοψίας της: Η Στέλλα Γουόλς είχε ανδρικά γεννητικά όργανα. Η νεκροψία θα αποδείξει ότι, ποτέ δεν υπήρξε γυναίκα. Ένας από τους τοπικούς τηλεοπτικούς σταθμούς του Κλίβελαντ, ο WKYC Channel 3, μήνυσε το γραφείο του ιατροδικαστή της κομητείας για να τους υποχρεώσει να δημοσιεύσουν την επίσημη έκθεση αυτοψίας της Γουόλς. Η οικογένειά της και οι υποστηρικτές της διαμαρτυρήθηκαν, δεν ήθελαν να δημοσιοποιηθούν τα «πρόστυχα αποτελέσματα», αλλά μέσα σε λίγες ημέρες, εθνικές εφημερίδες όπως η Washington Post έκαναν εικασίες για την ταυτότητα φύλου της με τίτλους όπως «Ηρωίδα ή ήρωας;».

Ο δικαστής έκανε δεκτό το αίτημα του Channel 3 και ο ιατροδικαστής Σάμιουελ Γκέρμπερ έδωσε στη δημοσιότητα την έκθεση αυτοψίας, στις 23 Ιανουαρίου 1981. Η εξέτασή του αποκάλυψε ότι, η Γουόλς δεν είχε γυναικεία αναπαραγωγικά όργανα (δεν είχε μήτρα, ωοθήκες, κόλπο) και αντ’ αυτού είχε ένα μη λειτουργικό, υποανάπτυκτο πέος. Γενετικά, είχε μωσαϊκισμό, μια κυτταρική μετάλλαξη που είχε ως αποτέλεσμα να κυριαρχούν τα αρσενικά (XY) χρωμοσώματα μαζί με μερικά κύτταρα με χρωμοσώματα Χ0 (το 0 υποδηλώνει ένα χρωμόσωμα Χ που λείπει). Ο Γκέρμπερ υπέθεσε ότι, κατά τη γέννησή της, η Στέλα είχε πιθανώς διφορούμενα γεννητικά όργανα και, όπως συνηθιζόταν σε αυτές τις περιπτώσεις εκείνη την εποχή, οι γονείς της αποφάσισαν να τη μεγαλώσουν ως κορίτσι. Σημαντικές σωματικές διαφορές δεν παρατηρούνταν συνήθως μέχρι τα παιδιά με μωσαϊκισμό να φτάσουν στην εφηβεία και στις δεκαετίες του 1920 και του 1930, όροι και καταστάσεις όπως το intersex, το διαφυλικό και το transgender δεν ήταν ούτε γνωστοί ούτε αναγνωρισμένοι.

Δεν υπήρξε πιο σοκαριστική είδηση από το ότι η Στέλλα ήταν intersex. Μόνο κάποιοι στις πολωνικές γειτονιές του Κλίβελαντ την υπερασπίστηκαν, υποστηρίζοντας ότι εξακολουθούσε να είναι αθλητική ηρωίδα και πρότυπό τους. Το νέο παρατσούκλι που της έβγαλαν ήταν το «Στέλλα, η φιλενάδα». Ο πρώην σύζυγός της, Χάρι Όλσον, παρόλο που την αποκάλεσε «φρικιό της φύσης», δήλωσε στους δημοσιογράφους ότι ενώ είχαν πολύ στενές σχέσεις, δεν είχε συνειδητοποιήσει κάτι ύποπτο…