Γιατί “αυξάνεται” το χρήμα στις τράπεζες και δεν επωφελούνται εταιρίες –νοικοκυριά

Τα capital controls «έφεραν» πίσω στις τράπεζες 21,6 δις ευρώ. Τα στοιχεία που ανακοίνωσε πρόσφατα η Τράπεζα της Ελλάδος αναφέρουν ότι ο μηχανισμός έκτακτης ρευστότητας (ELA) μειώθηκε κατά το προηγούμενο μήνα κατά 500 εκατ ευρώ. Έτσι η συνολική εξάρτηση του ελληνικού τραπεζικού συστήματος από τον ELA διαμορφώθηκε στο τέλος Μαρτίου στα 69,4 δις ευρώ έναντι 91 δις ευρώ που βρισκόταν τον Αύγουστο του 2015 όταν ξανάνοιξαν οι τράπεζες και ανακοινώθηκαν τα πρώτα στοιχεία μετά την επιβολή των ελέγχων στην κίνηση κεφαλαίων.

Η αλήθεια είναι ότι οι έλληνες δεν έγιναν πιο πλούσιοι ή άρχισαν να αποταμιεύουν περισσότερο: Οι επιπλέον καταθέσεις που δίνει την δυνατότητα στην ΕΚΤ να μειώνει κάθε δεκαπενθήμερο κατά τι, τον μηχανισμό έκτακτης ρευστότητας προς το τραπεζικό σύστημα προκύπτουν από μια σειρά από λόγους που όλοι τους έχουν σχέση με τη λειτουργία των capital controls.

1) Το ύψος του επιτρεπόμενου προς ανάληψη ποσού εξακολουθεί να ανέρχεται σε 1680 ευρώ ανά λογαριασμό το μήνα. Οι λογαριασμοί μισθοδοσίας και οι συντάξεις πληρώνονται στο σύνολό τους μέσω τραπεζικών λογαριασμών. Υπάρχουν – ακόμα- μερικές χιλιάδες μισθωτοί κυρίως, που εισπράττουν περισσότερα από 1680 ευρώ το μήνα. Το υπερβάλλον ποσό δεν μπορεί να αναληφθεί άρα μένει στους τραπεζικού λογαριασμούς.

2) Με την επιβολή των capital controls όλο και περισσότερες συναλλαγές πραγματοποιούνται μέσω των POS. Οι τράπεζες κινήθηκαν έξυπνα σε αυτόν τον τομέα και έτσι αγορές και πωλήσεις πραγματοποιούνται μέσω του τραπεζικού συστήματος και έχει περιοριστεί η κυκλοφορία του φυσικού χρήματος.

3) Πολλές πληρωμές σε δημόσιους οργανισμούς και υπηρεσίες που γινόταν με φυσικό χρήμα (λογαριασμοί τηλεφωνίας, ύδρευσης, ηλεκτροδότησης κλπ) πραγματοποιούνται σχεδόν στο σύνολό τους μέσω πιστωτικών ή χρεωστικών καρτών.

4) Επαγγελματίες που στο παρελθόν για πολλούς λόγους (ρευστότητας, αδυναμίας των τραπεζών να τους εξυπηρετήσουν λόγω χρεών, αλλά και …φοροδιαφυγής) αναγκάστηκαν για λόγους επιβίωσης να αποκτήσουν POS. Επομένως το φάσμα των διαθέσιμων λύσεων προς το κοινό αυξήθηκε.

5) Ενώ τέθηκαν σοβαροί περιορισμοί και όρια στις μεταφορές κεφαλαίων στο εξωτερικό δεν έγινε το ίδιο για τη μεταφορά στην Ελλάδα. Έτσι επιχειρηματίες και μεμονωμένοι επαγγελματίες που είχαν κεφάλαια στο εξωτερικό και υποχρεώσεις στην Ελλάδα εισήγαγαν κεφάλαια στην Ελλάδα.

6) Η αύξηση του τουριστικού ρεύματος ακόμα και κατά τους χειμερινούς μήνες βελτίωσε τη ρευστότητα στην χώρα έστω και αν αυτό δεν απεικονίζεται με ακρίβεια στο τουριστικό ισοζύγιο. Ένα τμήμα των κεφαλαίων αυτών επανήλθε στο τραπεζικό σύστημα.

Σύμφωνα με τα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος η συνολική έκθεση του ελληνικού τραπεζικού συστήματος στον ELA είναι η χαμηλότερη από τον Ιανουάριο του 2015 οπότε ανερχόταν στα 71 δις ευρώ.