Γιατί κόπτονται ξαφνικά οι Βρυξέλλες για το «Μακεδονικό»;
Η πίεση που ασκείται προς Αθήνα και Σκόπια να τα… βρουν, δεν προέρχεται μόνο από τους Αμερικανούς, με αφορμή το ΝΑΤΟ και το αέναο παιχνίδι εξουσίας με τους Ρώσους, τμήμα του οποίου αποτελεί η ευρύτερη περιοχή των Βαλκανίων. Ένα κλίμα… αδημονίας κυριαρχεί και στους κόλπους των ευρωπαϊκών θεσμών.
Τον περασμένο μήνα, όταν βρέθηκε στη Σόφια με αφορμή την έναρξη της βουλγαρικής προεδρίας στην Ε.Ε., ο πρόεδρος της Κομισιόν, Ζαν Κλοντ Γιούνκερ, δεν «μάσησε» τα λόγια του επισημαίνοντας πόσο σημαντικό είναι η Ευρωπαϊκή Ένωση να προσφέρει ένα «καθαρό» όραμα ενταξιακής πορείας στα δυτικά Βαλκάνια, αλλά και το πόσο κρίσιμη για το στόχο αυτό είναι η φετινή χρονιά. Μπορεί, άλλωστε, εμείς να επικεντρωνόμαστε στο ζήτημα της FYROM, προφανώς διότι αυτό είναι που μας ενδιαφέρει, όμως μικρές, διάσπαρτες ειδήσεις συνθέτουν ένα γενικότερο κλίμα αναβρασμού στα δυτικά Βαλκάνια, που δείχνει ότι οι τεκτονικές πλάκες κινούνται με τρόπο που έχουν στόχο να κλείσουν διενέξεις και αντιπαλότητες σε μια περιοχή που βρίθει από πληγές που άνοιξε, κυρίως, η άτακτη διάλυση της πρώην Γιουγκοσλαβίας.
Σερβία και Κόσσοβο πιέζονται επίσης να διευθετήσουν τις διαφορές τους και ήδη πραγματοποίησαν συνομιλίες, στα μέσα Ιανουαρίου, στο ουδέτερο έδαφος των Βρυξελλών, προς την κατεύθυνση της δρομολόγησης μέτρων αμοιβαίας εμπιστοσύνης. Σλοβενία και Κροατία πιέζονται, επίσης, ασφυκτικά να λύσουν τη διένεξη τους αναφορικά με τα θαλάσσια σύνορα τους και κυρίως δε, η Κροατία ώστε να αποδεχτεί την απόφαση του διαιτητικού δικαστηρίου της Χάγης για την «μοιρασιά» του επίμαχου κόλπου του Πιράν, στη βόρειο Αδριατική. Και βέβαια υπάρχει ένα ευρύτερο κύμα πίεσης από τις Βρυξέλλες προς τις κυβερνήσεις της περιοχής, ώστε να προχωρήσουν σε μεταρρυθμίσεις και αλλαγές σε όλα τα επίπεδα του κρατικού τους μηχανισμού, που θα τους επιτρέψουν να έρθουν πιο κοντά στα κοινοτικά πρότυπα.
Γιατί; Σύμφωνα με κύκλους των Βρυξελλών, η «κούραση» που παρατηρείται στο μέτωπο της διεύρυνσης της Ε.Ε., με φόντο την οικονομική (και πολιτική) κρίση, συντείνει στην γενικότερη αίσθηση ότι το ευρωπαϊκό όραμα έχει εισέλθει σε μια επικίνδυνη πορεία αποσύνθεσης. Άρα για να ανακοπεί η πορεία αυτή, πριν γίνει μη αναστρέψιμη, αλλά και με δεδομένη την αναδιάταξη που θα προκαλέσει το Brexit, θα πρέπει να δρομολογηθεί η μεταρρύθμιση και η ανανέωση της Ευρώπης και μαζί της να αναζωογονηθεί και το κεφάλαιο της διεύρυνσης. Τα δυτικά Βαλκάνια, λοιπόν, αποτελούν έναν εύλογο στόχο, γεωγραφικά και στρατηγικά.
Πραγματικά, στην περίφημη ομιλία του για το μέλλον της Ευρώπης, τον περασμένο μήνα, ο κύριος Γιούνκερ εξέφρασε ανοιχτά την πρόθεση του να ασχοληθεί επισταμένως με το ζήτημα της διεύρυνσης της Ε.Ε., ως έναν από τους βασικούς στόχους της ατζέντας της προεδρίας του στην Κομισιόν, που, μην ξεχνάμε, λήγει το 2019. Έτσι, λοιπόν, με τη νέα χρονιά φαίνεται να ανεβάζει «στροφές» σε σχέση με το ενδιαφέρον του για την περιοχή των δυτικών Βαλκανίων.
Ο κύριος Γιούνκερ βρέθηκε στη Σόφια για την έναρξη της βουλγαρικής προεδρίας, ετοιμάζει μεγάλη περιοδεία σε όλα τα δυτικά Βαλκάνια, τον ερχόμενο μήνα, ενώ ανακοίνωσε ήδη την διεξαγωγή συνόδου κορυφής Ε.Ε.-Βαλκανίων, στις 17 Μαϊου στη Σόφια, με κορυφαίο θέμα την ενταξιακή πορεία των κρατών της περιοχής. Επίσης, σύμφωνα με δημοσιεύματα, έχει γίνει η κατάλληλη προεργασία, ώστε να υπάρξει ανάλογη καλή συνεργασία και με την Βιέννη, που θα έχει την προεδρία της Ε.Ε. κατά το δεύτερο εξάμηνο του 2018, ώστε ο ίδιος στόχος να μείνει ψηλά και στην ατζέντα της αυστριακής προεδρίας.
Υπό το φως αυτό, όλες οι ενδιαφερόμενες πλευρές αναμένουν με ιδιαίτερο ενδιαφέρον την δημοσιοποίηση της στρατηγικής έκθεσης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τις προοπτικές ένταξης των δυτικών Βαλκανίων, την ερχόμενη Τρίτη. Η έκθεση, που φέρει την υπογραφή του υπεύθυνου επιτρόπου για θέματα διεύρυνσης, Γιοχάνες Χαν, θα παρουσιαστεί την Τρίτη στην ολομέλεια της Ευρωβουλής. Και οι πληροφορίες που έχουν διαρρεύσει υποστηρίζουν ότι περιλαμβάνει πολύ αναλυτικές προτάσεις και επισημάνσεις για τα έξι κράτη της περιοχής (Σερβία, Μαυροβούνιο, Βοσνία, Κόσσοβο, Αλβανία και Σκόπια), που φτάνουν έως και τη φιλόδοξη κατάθεση ενός οδικού χάρτη με συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα. Ενδεικτικά, έχει γίνει γνωστό ότι θέτει ως στόχο την πλήρη ένταξη της Σερβίας και του Μαυροβουνίου στην Ευρωπαϊκή Ένωση μέχρι το 2025!
Είναι εύλογο, λοιπόν, γιατί ξαφνικά γίνεται τόσος λόγος (και συντονισμένος ντόρος) περί της… ιδανικής χρονικής συγκυρίας για την επίλυση του θέματος της ονοματοδοσίας της FYROM και της επίτευξης συμφωνίας μεταξύ Αθήνας και Σκοπίων. Οι διεθνείς συνθήκες προσφέρουν στην ελληνική κυβέρνηση μια εξαιρετική ευκαιρία, ώστε να «κλείσει» ένα ζήτημα που, δυστυχώς, κατέληξε να λιμνάζει. Είναι μια ευκαιρία που δεν πρέπει να αφήσουμε ανεκμετάλλευτη!
