Γιατί ο Παναμάς δεν είναι τελικά και τόσο μακρινός

Τα 11,5 εκατομμύρια έγγραφα των Panama Papers και οι χιλιάδες εταιρείες που βρίσκονταν μέσα σε αυτά, απλώς επιβεβαίωσαν αυτό που οι πραγματική οικονομία διεθνώς βιώνει στο πετσί της. Δισεκατομμύρια, τρισεκατομμύρια δολάρια κρύβονται σε αόρατα θησαυροφυλάκια, την ώρα που οι εθνικές οικονομίες μαραζώνουν και οι βασικές παροχές του κράτους χρεοκοπούν.

Τα τελευταία 20 χρόνια, οι συντελεστές φορολόγησης των επιχειρήσεων στις χώρες του ΟΟΣΑ έχουν μειωθεί κατά ένα τέταρτο. Παράλληλα, συνεχίζουν να διεκδικούν και να καταφέρνουν μεγαλύτερες απαλλαγές, ενώ η τακτική των φορολογικών παραδείσων θεωρείται πλέον πεπατημένη. 

Δεν είναι εντυπωσιακό που τα τελευταία χρόνια, αυτά της κρίσης, ελάχιστες μεγάλες πολυεθνικές έχουν πέσει έξω, ενώ τα κράτη που αντιμετωπίζουν δημοσιονομικά προβλήματα αυξάνονται ραγδαία;

Στον αντίποδα, οι εθνικές οικονομίες αιμορραγούν συνεχώς. Με τον μεγάλο πλούτο να συσσωρεύεται κρυμμένος σε εξωχώριες εταιρείες, οι διαθέσιμοι πόροι για τα κράτη μειώνονται. Τα αποτελέσματα είναι ορατά στην πλειοψηφία των χωρών, τόσο στην Δύση όσο και στην Ανατολή. Βασικές κρατικές υπηρεσίες όπως της Υγείας, της Εκπαίδευσης, το Συνταξιοδοτικό Σύστημα αποδομούνται μονομιάς.

Σύμφωνα με τις αποκαλύψεις από τον Παναμά, οι εταιρείες που συστήνονταν είχαν ειδικό τύπο μετοχών με ανωνυμία και μυστικότητα. Δηλαδή, ήταν αδύνατος ο εντοπισμός των κατόχων των μετοχών των εταιρειών.

Οι αποκαλύψεις από την μικρή χώρα της Λατινικής Αμερικής, δίνουν απλώς μία εικόνα των πρακτικών που ακολουθούνται διεθνώς. Τον τρόπο που δουλεύει η περιβόητη «θεσμοθετημένη φοροδιαφυγή».

Η παγκόσμια οικονομία έχει μεταβληθεί σε ένα ανελέητο κυνήγι του τζόγου. Σε αυτή την «οικονομία καζίνο», όπως εξηγούν οικονομολόγοι, τον ρόλο των παραγωγών, των εμπόρων και των βιομήχανων έχουν αναλάβει οι κερδοσκόποι. Από την στιγμή που τα ηνία της οικονομίας βρίσκονται σε χέρια που δεν έχουν καμία σχέση με τις παραγωγικές διαδικασίες, η όποια «αυτορρύθμιση της αγοράς» αποτελεί κενό γράμμα.

Σύμφωνα με την Guardian, η φοροδιαφυγή που αποκαλύφθηκε στον Παναμά, δεν είναι τίποτα μπροστά στην απόκρυψη πλούτου που συντελείται στις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής. Οι φορολογικοί παράδεισοι όμως δεν ευδοκιμούν μόνο από την άλλη πλευρά του Ατλαντικού.

Εμπόριο όπλων, ναρκωτικών, πορνεία, μίζες και άλλες παράνομες δραστηριότητες διαρρέουν συνεχώς χρήμα από τα κρατικά ταμεία, και οι πρόθυμοι να ξεπλύνουν τα χρήματα αυτά είναι πολλοί.

Στην καρδιά της Ευρώπης, στο Λουξεμβούργο και την Ελβετία, το βασικό εθνικό προϊόν συνδέεται άμεσα με την παροχή υπηρεσιών των χωρών αυτών σε εταιρείες και ιδιώτες που επιθυμούν να γλιτώσουν την φορολόγηση. Δεν έχει περάσει άλλωστε πολύς καιρός από τις αποκαλύψεις των LuxLeaks, όπου η χώρα του σημερινού προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, και για πολλά χρόνια πρωθυπουργού της, κρατούσε πρωταγωνιστικό ρόλο.

Δεν είναι υποκρισία, αλλά και ανοιχτή πρόκληση, το γεγονός πως την ίδια ώρα η Ευρωπαϊκή Ένωση καμώνεται πως προστατεύει την ελεύθερη αγορά, διώκοντας κάθε ιδιαίτερη προτίμηση, βοήθεια ή χειραγώγηση από τα κράτη προς τις επιχειρήσεις;

Αποκαλύψεις βεληνεκούς αντίστοιχου με αυτές του Παναμά, είναι οι μόνες που μπορούν να παρέχουν στους πολίτες όλου του κόσμου το υλικό εκείνο που χρειάζεται για να φτιαχτεί ένα διεθνές κίνημα κατά της κερδοσκοπίας. Κατά της «δημοκρατίας των αγορών», που οδηγεί με μαθηματική ακρίβεια στον στραγγαλισμό των δικαιωμάτων των πολιτών.

Τόσο διεθνώς όσο και στα καθ’ ημάς, οι όποιες επιδιώξεις για ανάπτυξη θα πρέπει συνδέονται άμεσα με την επιστροφή αυτών των χρημάτων στην πραγματική οικονομία.

Και εάν ένα παγκόσμιο κίνημα κατά της φοροδιαφυγής είναι ένα μακρινό και ρομαντικό σενάριο, υπάρχουν και εντός Ελλάδας φορολογικοί παράδεισοι.

Αλήθεια, από εκείνες τις διακόσιες εξωχώριες εταιρείες με έδρα το Κρανίδι, έχουν κανένα νέο στο υπουργείο Οικονομικών;