Η αντεπίθεση του Σαλβίνι και η μάχη για την… ψυχή της Ιταλίας

Την ευκαιρία να πάρει την εκδίκηση του θα έχει αυτό το Σαββατοκύριακο ο Ματέο Σαλβίνι. Και αν τα καταφέρει η Ιταλία θα μπει σε περιπέτειες, ο αντίκτυπος των οποίων σίγουρα δεν θα περιοριστεί στα στενά γεωγραφικά της σύνορα.

Η αφορμή θα δοθεί με τις τοπικές εκλογές που θα διεξαχθούν την Κυριακή σε δύο από τις επαρχίες της χώρας και με τις οποίες θα ανοίξει ο κύκλος των τοπικών εκλογών που θα διεξαχθούν συνολικά στη χώρα μέσα στη χρονιά. Η κάθε περιοχή δε, έχει τη δική της ιδιαίτερη σημασία και πολιτικό συμβολισμό για τη διαμόρφωση της ισορροπίας δυνάμεων στη Ρώμη.

Η επαρχία της Εμίλια Ρομάνια είναι μια πλούσια περιοχή του βορρά. Είναι επίσης ένα από τα σημαντικότερα ιστορικά προπύργια της Κεντροαριστεράς και η άλωση του από τις υπερσυντηρητικές φράξιες του Σαλβίνι δεν θα είναι απλά μια σημαντική επίδειξη δύναμης από τον εθνικιστή πολιτικό, αλλά και ένα χτύπημα στην καρδιά της εύθραυστης κυβέρνησης συνασπισμού μεταξύ των Πεντάστερων και του Δημοκρατικού Κόμματος. Ένα χτύπημα που δεν αποκλείεται να είναι και καθοριστικό για την επιβίωση της ασύμβατης κυβέρνησης τους.

Την ίδια ώρα κρίσιμη θα είναι η μάχη και στη φτωχότερη επαρχία της Καλαβρίας. Το παράδοξο μιας πιθανής νίκης της Λέγκας του Βορρά στον ιταλικό νότο είναι εύλογο, αν λάβουμε υπόψη ότι πρόκειται για ένα κόμμα που δημιουργήθηκε για να προάγει τη διαίρεση της χώρας και την ανεξαρτητοποίηση του πλούσιου βορρά, ώστε να πάψει να πληρώνει τους… ξυπόλητους και… μαφιόζους του νότου.

Η εκτίμηση του Σαλβίνι πως μια πιθανή νίκη της Λέγκας θα δημιουργήσει ένα τεράστιο πρόβλημα στη χώρα δεν είναι υπερβολική. Όταν οι εθνικιστικές, ξενοφοβικές και λαϊκίστικες απόψεις του Σαλβίνι βρίσκουν την ίδια απήχηση στα πλούσια σαλόνια του βορρά και στις φτωχογειτονιές του νότου, η Ιταλία έχει πράγματι πρόβλημα. Και όχι μόνο η Ιταλία!

Το μόνο παρήγορο είναι ότι η ισχυροποίηση του κρατά όλο το πολιτικό σκηνικό στην… τσίτα και επιτρέπει στους αντιπάλους του να παραγκωνίζουν τις μεταξύ τους διαφωνίες προκειμένου να τον αντιμετωπίσουν. Αυτό φάνηκε ξεκάθαρα πέρυσι με την απρόσμενη συμφωνία μεταξύ των Δημοκρατικών και των Πεντάστερων που παρήγαγε μια κυβέρνηση που απέτρεψε μια πρόωρη προσφυγή στις κάλπες, από τις οποίες πιθανότερος νικητής θα έβγαινε ο Σαλβίνι. Όμως, η αίσθηση ότι όλοι, εντός και εκτός Ιταλίας, –υπολογίζοντας και το… σιγοντάρισμα των Βρυξελλών- προσπαθούν, απλά, να καθυστερήσουν το αναπόφευκτο είναι διάχυτη. Και αυτό αποδεικνύεται από την αυτοπεποίθηση που, δυστυχώς, εκπέμπει ο Σαλβίνι.

Ο χρόνος που κυλά δεν δείχνει να αποδυναμώνει την απήχηση του. Και η μία μετά την άλλη οι τοπικές εκλογές σε όλες τις επαρχίες αναμένεται να το επιβεβαιώσουν, εντείνοντας τα προβλήματα στους κόλπους του κυβερνητικού συνασπισμού.

Αρκεί να θυμηθούμε την προ ημερών παραίτηση του Λουίτζι ντι Μάιο από την ηγεσία του Κινήματος των Πέντε Αστέρων. Το κόμμα σίγουρα δεν πήγαινε καλά στις δημοσκοπήσεις, όμως το γεγονός ότι ο ντι Μάιο επέλεξε να παραιτηθεί αιφνιδιαστικά λίγα 24ωρα πριν τη διπλή κάλπη στην Εμίλια Ρομάνια και την Καλαβρία σίγουρα δεν βοήθησε την εικόνα του κόμματος και την εντύπωση πως οδεύει προς εκλογική πανωλεθρία προσφέροντας νέα πολεμοφόδια στον Ματέο Σαλβίνι.

Βέβαια θα πρέπει να σημειώσουμε ότι ένα μεγάλο μέρος της ιταλικής κοινωνίας, από το βορρά έως το νότο, αντιλαμβάνεται την απειλή των ιδεών του Σαλβίνι και προσπαθεί να τις αντιμετωπίσει. Χαρακτηριστικό το παράδειγμα της ραγδαίας ενδυνάμωσης του λαϊκού κινήματος των Σαρδέλων, που ξεκίνησε από την Μπολόνια και επεκτάθηκε γοργά σε όλη τη χώρα δίδοντας φωνή στην… άλλη Ιταλία, που δεν συμμερίζεται τις ξενοφοβικές, ευρωφοβικές και εθνικιστικές του απόψεις. Όμως, το μέγα ερώτημα που απομένει να απαντηθεί είναι ποιος τελικά θα επικρατήσει στη μάχη αυτή, όχι τόσο σε κομματικούς αλλά σε πολιτικο-ιδεολογικούς όρους.

Σε κάθε περίπτωση, η Ευρώπη έχει βαθιά πολιτική ευθύνη για αυτό που συντελείται στην Ιταλία, όσο και αν δυσκολεύεται να το παραδεχτεί. Χτυπιέται για να κρατήσει τον Σαλβίνι και τους νεοφασίστες του μακριά από την εξουσία, όμως ήταν η λανθασμένη στρατηγική της Ευρώπης στα χρόνια της οικονομικής κρίσης αλλά και οι κάκιστες τακτικές της στο Προσφυγικό που επέτρεψαν στη Λέγκα να μετατραπεί από ένα μικρό περιφερειακό κόμμα σε κόμμα εξουσίας που μπορεί να κυβερνήσει κάποια στιγμή τη χώρα. Και εκ των υστέρων για την αντιμετώπιση του, δεν αρκούν ευχολόγια κατά της ακροδεξιάς, αλλά συγκεκριμένα μέτρα για την τόνωση της κοινωνικής συνοχής, των δημοκρατικών αξιών και των φιλοευρωπαϊκών ιδεών.

Ο Ματέο Σαλβίνι δεν έφτασε από μόνος του στο σημείο να… αλωνίζει. Κάποιοι τον διευκόλυναν. Κάποιοι του το επέτρεψαν. Και αυτοί δεν βρίσκονται στη Ρώμη, αλλά στις Βρυξέλλες και στο Βερολίνο!