Η απέχθεια της δεξιάς για τον Πολιτισμό
Της Άννας Χατζησοφιά*
Η κυβέρνηση του Κυριάκου Μητσοτάκη απέδειξε την απέχθειά της απέναντι στον Πολιτισμό από την πρώτη στιγμή.
Το τσιμέντωμα της Ακρόπολης, η απόσπαση των αρχαιοτήτων από τον Σταθμό Βενιζέλου, η απαξίωση των καλλιτεχνών κατά την περίοδο της πανδημίας ήταν μερικές μόνο από τις ολέθριες πολιτικές της Νέας Δημοκρατίας, που υλοποίησε με επιτυχία η κ. Μενδώνη. Για να μην αναφερθούμε στην κατάργηση του νόμου, που είχε φέρει η Μυρσίνη Ζορμπά, περί προκήρυξης θέσεων των καλλιτεχνικών διευθυντών των εποπτευόμενων από το ΥΠ.ΠΟ. φορέων για να διορίσει τον εκλεκτό της, Δημήτρη Λιγνάδη.
Αποκορύφωμα της απαξίωσης του Πολιτισμού ήταν το πρόσφατο Προεδρικό Διάταγμα, με το οποίο όλοι οι απόφοιτου των Δραματικών Σχολών, των Σχολών Κινηματογράφου, Χορού και Ωδείων υποβιβάστηκαν σε απλούς αποφοίτους Λυκείου.
Μέσης εκπαίδευσης, πλέον, λοιπόν οι απόφοιτοι της ιστορικής Σχολής του Εθνικού Θεάτρου, του Θεάτρου Τέχνης, της Σχολής Σταυράκου, του Ωδείου Αθηνών, της Κρατικής Σχολής Ορχηστρικής Τέχνης, για να αναφέρουμε μερικές μόνον από τις Σχολές που εξισώθηκαν με τα Λύκεια. Δίκαια οι σπουδαστές, αλλά και οι απόφοιτοι χρόνων και καταξιωμένοι πλέον καλλιτέχνες, βγήκαν οργισμένοι στους δρόμους, ζητώντας την άμεση ανάκληση του Προεδρικού Διατάγματος.
Το ζήτημα πάντως της διαβάθμισης της καλλιτεχνικής εκπαίδευσης, είναι χρόνιο αίτημα των ανθρώπων της Τέχνης. Μέχρι το 2003 οι εποπτευόμενες από το υπουργείο Πολιτισμού Σχολές Θεάτρου, Κινηματογράφου και Χορού ήταν Ανώτερης, ΤΕ βαθμίδας. Το 2003 η βαθμίδα καταργήθηκε, αφήνοντας μετέωρους τους μέχρι τότε αποφοίτους, που δεν είχαν ισοβαθμίσει το πτυχίο τους μέσω του ΙΤΕ. Έκτοτε πάγιο αίτημα των σπουδαστών καλλιτεχνικών σχολών, αλλά και αποφοίτων, ήταν η διαβάθμιση των σπουδών τους. Διαχρονικό, δε, αίτημα ήταν και παραμένει η ίδρυση Ακαδημίας Παραστατικών Τεχνών, πανεπιστημιακού επιπέδου, τετραετούς φοίτησης, η εισαγωγή στην οποία θα γίνεται μέσω ειδικών εξετάσεων, στα πρότυπα της Σχολής Καλών Τεχνών.
Η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ έκανε κάποια πρώτα βήματα στην αντιμετώπιση των προβλημάτων. Το 2018 με νόμο του ΣΥΡΙΖΑ, δόθηκε η δυνατότητα σε όσους αποφοίτους πριν το 2003 δεν είχαν ισοτιμήσει τις σπουδές τους να το κάνουν, αλλά μόνο τους αποφοίτους δραματικών και σχολών χορού, όχι αυτούς του κινηματογράφου, γεγονός που κατά τη γνώμη μου ήταν λάθος. Επιπλέον με τον «νόμο Σκουρλέτη» (ν.4325/2015) αναβάθμισε τους μουσικούς των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης σε επαγγελματική βαθμίδα ΤΕ. Η ρύθμιση αυτή αφορούσε εκατοντάδες μουσικούς που εργάζονται σε δημοτικά ωδεία, δημοτικά μουσικά σύνολα, μπάντες κ.λπ. Άτυπα επεκτάθηκε το δικαίωμα και στους αποφοίτους Δραματικών Σχολών, Κινηματογράφου και Χορού, που προσλαμβάνονταν έκτοτε ως ΤΕ. Με το προχθεσινό Π.Δ. υποβιβάστηκαν και θα προσλαμβάνονται πλέον στους Οργανισμούς Τοπικής Αυτοδιοίκησης ως απόφοιτοι Λυκείου και θα αμείβονται, φυσικά, αντιστοίχως.
Το ερώτημα είναι, γιατί προχώρησε σε αυτή την κίνηση η κυβέρνηση στη δεδομένη χρονική στιγμή, όταν ξέρει ότι, ήδη, έχει με τις πολιτικές της στρέψει τον καλλιτεχνικό κόσμο εναντίον της. Πίσω από κάθε έγκλημα υπάρχει μια απλή ερώτηση: «Ποιος ωφελείται;». Ο βασικός φορέας της καλλιτεχνικής εκπαίδευσης είναι, δεκαετίες τώρα, οι καλλιτεχνικές σχολές. Στη συνείδηση της κοινωνίας, το να σπουδάσεις στο Εθνικό Θέατρο, στο Θέατρο Τέχνης, στο Ωδείο Αθηνών, στην Κρατική Σχολή Ορχηστρικής Τέχνης, στη Σχολή Σταυράκου είναι πολύ σημαντικό, λόγω του τεράστιου πολιτιστικού φορτίου που έχουν συσσωρεύσει αυτές οι σχολές, έχοντας εκπαιδεύσει τους σημαντικότερους καλλιτέχνες που έχει βγάλει αυτός ο τόπος.
Επιπλέον αρκετές από τις, ήδη, υπάρχουσες σχολές παρέχουν υψηλής ποιότητας εκπαίδευση, έχοντας σημαντικούς ανθρώπους της Τέχνης ανάμεσα στους διδάσκοντες και αποτελούν εγγύηση για ένα μελλοντικό καλλιτέχνη και «συν» στο βιογραφικό του. Αυτός είναι και ο κύριος λόγος, που τα κολέγια δεν έχουν καταφέρει να διεισδύσουν στην αγορά των καλλιτεχνικών σπουδών, παρά τις προσπάθειές τους. Τώρα η κυβέρνηση του Κυριάκου Μητσοτάκη τούς άνοιξε το δρόμο. Πριν ακόμα στεγνώσει το μελάνι στο Π.Δ., κάποια κολέγια διαφημίζουν την ίδρυση τμημάτων καλλιτεχνικών σπουδών.
Αποτελεί, λοιπόν, μονόδρομο για μία προοδευτική, αριστερή κυβέρνηση όχι μόνον η ανάκληση του κατάπτυστου Π.Δ. της Νέας Δημοκρατίας, αλλά η διαβάθμιση συνολικά της καλλιτεχνικής εκπαίδευσης. Ο ΣΥΡΙΖΑ έχει δεσμευτεί απέναντι στο καλλιτεχνικό κίνημα και τα αντίστοιχα σωματεία ότι, θα προχωρήσει στη διαβάθμιση των Καλλιτεχνικών Σχολών, αλλά και στην ίδρυση Ακαδημίας Παραστατικών Τεχνών. Οι θέσεις αυτές αποτελούν εξάλλου ψηφισμένες αποφάσεις του κόμματος στο πρόσφατο Συνέδριό του και έχουν δημοσιευτεί και στην Πολιτική Απόφαση του Συνεδρίου. Είναι δίκαιο και πρέπει να γίνει πράξη.
* Συγγραφέας-ηθοποιός, συντονίστρια του Τμήματος Πολιτισμού ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ.