Η ενεργειακή και επισιτιστική κρίση μάς χτυπάει την πόρτα

Γράφει ο Μιχάλης Καρχιμάκης*
Αποτελεί κοινή παραδοχή ότι η αγορά στην Ελλάδα στην ουσία δεν ελέγχεται θεσμικά και χαρακτηρίζεται από την ύπαρξη και επικράτηση ολιγοπωλίων. Ο καταναλωτής είναι θύμα αυτής της αγοράς και της πολιτικής επιλογής της κυβέρνησης να μην την ελέγχει και να την «αφήνει να…αυτορυθμίζεται».

Βιώνουμε τους τελευταίους μήνες ένα… ράλι ανατιμήσεων σε δεκάδες προϊόντα που βρίσκονται στα ράφια των σούπερ μάρκετ, στα αρτοποιεία ακόμα και στις λαϊκές αγορές. Για τη βενζίνη, το πετρέλαιο και τους λογαριασμούς της ενέργειας (ΔΕΗ, φυσικό αέριο κ.λπ.) δεν το συζητάμε.

Αυτή ακριβώς η ακρίβεια δεν τίποτα άλλο παρά η κορυφή του παγόβουνου, στη βάση του οποίου υπάρχει η ενεργειακή ακρίβεια -τεχνητή ή πραγματική-, η οποία με την θραύση (λόγω πανδημίας) της εφοδιαστικής αλυσίδας συμβάλλει άμεσα και στην επισιτιστική κρίση.

Οι πολιτικές δυνάμεις οφείλουν να απαντήσουν πειστικά στην πρόκληση των καιρών. Υποχρεούνται να σχεδιάσουν-διαμορφώσουν και να υλοποιήσουν πολιτικές που θα διασφαλίζουν την ενεργειακή και επισιτιστική αυτάρκεια της χώρας.

Είναι προφανές ότι η ενεργειακή αυτάρκεια δεν επιτυγχάνεται με το κλείσιμο των λιγνιτωρυχείων στο όνομα της  «πράσινης μετάβασης», αλλά χρειάζεται ένας στοχευμένος με προσεκτικά βήματα οδικός χάρτης, όταν Γερμανία και Πολωνία ανακοινώνουν ότι μέχρι το 2038 θα αξιοποιούν το κάρβουνο τους, ούτε με την ιδιωτικοποίηση της ΔΕΗ λόγω μείωσης της συμμετοχής του Δημοσίου, από 51% στο 34%.

Προφανώς το πρόβλημα μακροπρόθεσμα δεν λύνεται ούτε με τις εισαγωγές φυσικού αερίου, οι τιμές του οποίου διαμορφώνονται στα χρηματιστήρια με βάση και γεωπολιτικά δεδομένα.

Στο χώρο της ελληνικής ΑΟΖ υπάρχουν τεράστιες ποσότητες φυσικού αερίου. Αυτές πρέπει να αξιοποιηθούν. Και εδώ απαιτείται η συνεννόηση των πολιτικών δυνάμεων.

Βεβαίως σημειώνεται ότι μόνο από την κυβέρνηση ΠΑΣΟΚ-Παπανδρέου βγήκαν σε διαγωνισμό για έρευνα προς εκμετάλλευση υδρογονανθράκων, τον Ιούνιο του 2011, 220.000 τετραγωνικά χλμ. σε Ιόνιο και Κρήτη.

Με τις αυξανόμενες επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής και της υποβάθμισης του περιβάλλοντος στην παραγωγή τροφίμων, καθώς και τους κινδύνους που συνδέονται με τη δημόσια υγεία, τις απειλές στον κυβερνοχώρο, την ενεργειακή ακρίβεια ή τις γεωπολιτικές αλλαγές που απειλούν τη λειτουργία της αλυσίδας εφοδιασμού τροφίμων, ένα σχέδιο για τον ολιστικό επισιτιστικό εφοδιασμό και την επισιτιστική ασφάλεια, καθίσταται όλο και πιο σημαντικό για μια χώρα του Νότου της Ευρώπης, όπως η Ελλάδα, η εθνική ανεξαρτησία της οποίας απειλείται από τον εξ Ανατολών γείτονα.

Οφείλουμε να καταγράψουμε τις πραγματικές επισιτιστικές ανάγκες μας και να σχεδιάσουμε από κοινού με τις τοπικές κοινωνίες, δίνοντας προτεραιότητα στην τοπική παραγωγή και όχι στις εισαγωγές, όπως προκρίνει η μεταπρατική αστική τάξη και οι πελάτες του συστήματος.

* Πρώην υπουργός, μέλος του πολιτικού συμβουλίου του ΠΑΣΟΚ -ΚΙΝ.ΑΛ.