Η Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς… έχασε την μπάλα!

Μια κεφαλαιαγορά που έχει απόλυτη ανάγκη τα διεθνή κεφάλαια για να αναπτυχθεί, πρέπει και να αποδεικνύει στους επενδυτές ότι παίζει με τους διεθνείς κανόνες. Ένας από αυτούς τους βασικούς κανόνες λέει ότι ένας επενδυτής σκέφτεται δύο φορές πριν τοποθετήσει τα χρήματά του σε μια αγορά χωρίς σοβαρή εποπτική αρχή.

Σε περιόδους ηρεμίας, η Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς, υπό την ηγεσία του καθηγητή Χαράλαμπου Γκότση, δεν είχε αμφισβητηθεί από τους παράγοντες της αγοράς. Όμως, το πραγματικό τεστ αποτελεσματικότητας της αρχής ήλθε με το ξέσπασμα του σκανδάλου Folli Follie και η Επιτροπή κινδυνεύει να πάρει βαθμό κάτω από τη βάση από τους ξένους θεσμικούς επενδυτές, που μπορεί να μην έχουν φωνή στη δημόσια συζήτηση, αλλά «μιλάνε» δυνατά με τις κινήσεις των κεφαλαίων τους.

Όταν ξέσπασε το σκάνδαλο, με τη δημοσιοποίηση της έκθεσης του fund QCM, το οποίο, όχι άστοχα, όπως αποδεικνύεται, έκανε λόγο για «ελληνική Parmalat», η Επιτροπή κινήθηκε… by the book. Ορθώς δεν ανέστειλε τη διαπραγμάτευση της μετοχής (η έκθεση της QCM ήταν μια νέα πληροφορία και οι αγορές λειτουργούν ακριβώς για να τιμολογούν με βάση την πληροφόρηση που έχουν), διέταξε έλεγχο από ανεξάρτητο ελεγκτή, ζήτησε στοιχεία από την εισηγμένη και άρχισε να ψάχνει τις συναλλαγές για να διαπιστώσει ενδεχόμενες καταχρηστικές πρακτικές.

Ορθώς, επίσης, η Επιτροπή αποφάσισε την αναστολή διαπραγμάτευσης της μετοχής, όταν η εισηγμένη γνωστοποίησε ότι δεν ήταν σε θέση να δώσει στοιχεία για τα ταμειακά της διαθέσιμα. Δύσκολα, εξάλλου, μπορεί να αμφισβητηθεί η απόφαση της Επιτροπής να παραπέμψει την υπόθεση στον εισαγγελέα, με μηνυτήρια αναφορά, η οποία προφανώς θα συμπληρωθεί αργότερα από τα νεότερα στοιχεία που θα προκύψουν από τους ελέγχους της Ernst Young στα βιβλία όλων των εταιρειών του ομίλου, περιλαμβανομένης της θυγατρικής στο Χονγκ Κονγκ, την οποία έλεγχε παγκοσμίως άγνωστος κινεζικός οίκος.

Θα μπορούσε να είχε κάνει κάτι διαφορετικό η Επιτροπή στη διαχείριση αυτής της κρίσης; Παράγοντες της αγοράς λένε ότι ήταν σφάλμα να δοθεί όσος χρόνος δόθηκε στη διοίκηση της εισηγμένης για να προσκομίσει τα στοιχεία για τα ταμειακά διαθέσιμα. Στο χρόνο που μεσολάβησε, μέχρι να γνωστοποιήσει η Folli Follie ότι δεν μπορεί να παρουσιάσει αυτά τα κρίσιμα στοιχεία, έγινε μεγάλη ζημιά στην ίδια τη μετοχή και στην αγορά, που ίσως να είχε αποφευχθεί, αν είχε δοθεί στην εισηγμένη μια «σφιχτή» προθεσμία προσκόμισης των στοιχείων.

Παράγοντες της αγοράς λένε, επίσης, ότι η Επιτροπή έχει και άλλα θεσμικά «όπλα», που για άγνωστους λόγους απέφυγε να αξιοποιήσει σε αυτή την υπόθεση, παρότι φαίνεται ότι ήταν απολύτως κατάλληλα για την περίσταση. Για παράδειγμα, ο νόμος δίνει το δικαίωμα στην Επιτροπή να προχωρά σε επιτόπιους ελέγχους/εφόδους στα γραφεία εισηγμένων εταιρειών για την άντληση στοιχείων, αλλά αυτό δεν έγινε, παρότι η εισηγμένη έδινε στοιχεία με… σταγονόμετρο και η επικοινωνία με τα βασικά στελέχη ήταν για πολλές ημέρες προβληματική, αφού, περιέργως, έκριναν σκόπιμο να παραμείνουν στο Χονγκ Κονγκ.

Γεγονός είναι ότι η Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς μάλλον υποτίμησε τη σημασία αυτής της κρίσης. Ο ίδιος ο πρόεδρος της Επιτροπής, καθηγητής Χ. Γκότσης, μάλλον δεν κατάλαβε τις ακριβώς είχε συμβεί, όπως φαίνεται από όσα δήλωσε στη Βουλή, σχολιάζοντας τον πανικό που εκδηλώθηκε μετά τη δημοσιοποίηση της έκθεσης της QCM: «Ο πανικός ήταν αδικαιολόγητος», είπε, «ούτε δικαιολογείται και από τη ρηχότητα της αγοράς. Δεν μπορώ να εξηγήσω με οικονομικούς όρους τη συμπεριφορά του κοινού».

Αν είχε περισσότερη χρηματιστηριακή εμπειρία, ο κ. Γκότσης δεν θα είχε δυσκολευθεί να καταλάβει το μηχανισμό που οδηγεί τους επενδυτές στον πανικό: όταν ένας επενδυτής διαβάζει μια έκθεση, που ουσιαστικά κατηγορεί τη διοίκηση μιας εισηγμένης και τους ορκωτούς ελεγκτές για απάτη εκατομμυρίων και παραθέτει αρκετά σοβαρά στοιχεία και επιχειρήματα, δεν θα περιμένει να πουλήσει τις μετοχές μήνες αργότερα, όταν οι αρχές θα έχουν διαλευκάνει την υπόθεση. Πρώτα θα… πυροβολήσει, αργότερα θα ρωτήσει.

Τις τελευταίες ημέρες, όμως, η Επιτροπή φαίνεται να βυθίζεται σε χάος, όχι μόνο λόγω των αδέξιων χειρισμών της υπόθεσης FolliFollie, αλλά και εξαιτίας χρόνιων προβλημάτων, που έρχονται παράλληλα στην επιφάνεια.

Η ανακοίνωσή της για την υποβολή μηνυτήριας αναφοράς κατά των κορυφαίων στελεχών του ομίλου FolliFollie ήταν τόσο αφαιρετική (μόλις 29 λέξεις!), που ήταν αδύνατο να κατανοήσει ένας επενδυτής για ποια αδικήματα κατηγορούνται τα στελέχη και σε ποιο βαθμό (πλημμέλημα; κακούργημα;). Σοβαρές αρχές, όπως η αμερικανική SEC, όταν παραπέμπουν υποθέσεις στη Δικαιοσύνη προχωρούν σε πλήρεις ανακοινώσεις. Σε πρόσφατη υπόθεση απάτης με διάθεση κρυπτονομισμάτων σε επενδυτές, η SEC περιέλαβε στην ανακοίνωσή της ακόμη και αποσπάσματα από μηνύματα που αντάλλασσαν οι εμπλεκόμενοι.

Παράλληλα, οι επενδυτές για αρκετές ημέρες δεν μπορούσαν να έχουν καν πρόσβαση στην ιστοσελίδα της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς, που «νέκρωσε» λόγω ελλιπούς συντήρησης (επίσημα, εξηγήσεις δεν έχουν δοθεί), με αποτέλεσμα να μη γνωστοποιείται ούτε η λίστα με τις μεγάλες θέσεις short, κάτι που έχει τη σημασία του αυτή την περίοδο, αφού είναι γνωστό ότι μεγάλη θέση short είχε ανοίξει στη μετοχή της Folli Follie.

Σαν να μην ήταν όλα αυτά αρκετά για να εκτεθεί ανεπανόρθωτα η Επιτροπή έναντι των επενδυτών, το προσωπικό προχωρά σε 48ωρη, προειδοποιητική κινητοποίηση, αντιδρώντας στο γεγονός ότι η ανεξάρτητη αρχή έχει ενταχθεί διοικητικά στο Δημόσιο, με αποτέλεσμα, μεταξύ άλλων, να χρειάζεται χρόνια για να προσλάβει προσωπικό μέσω του ΑΣΕΠ, την ώρα που οι ανάγκες συνεχώς αυξάνονται. Για 12 προσλήψεις, που παραμένουν σε εκκρεμότητα, η καθυστέρηση ξεπερνά ήδη τα τέσσερα χρόνια!

Ένας επενδυτής που παρακολουθεί τις εξελίξεις από το Λονδίνο, ή την Νέα Υόρκη δεν είναι καθόλου βέβαιο ότι θα δείξει κατανόηση σε αυτά τα προβλήματα και θα αφήσει κεφάλαια στην Ελλάδα, ή θα επενδύσει νέα. Οι διοικήσεις των εισηγμένων και οι ορκωτοί ελεγκτές τελούν υπό αμφισβήτηση, ενώ η Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς αρχίζει να φαίνεται απελπιστικά ανεπαρκής και έχει πολύ δρόμο να διανύσει για να ανακτήσει την εμπιστοσύνη των επενδυτών.

Για να το πούμε με μια ποδοσφαιρική μεταφορά, από αυτές που αρέσουν στον Ευκλείδη Τσακαλώτο, όσο περισσότεροι οι συναλλαγές στην Λεωφόρο Αθηνών θυμίζουν ποδοσφαιρικό αγώνα με ανίκανο διαιτητή, τόσο λιγότεροι θεατές θα είναι πρόθυμοι να πληρώνουν εισιτήριο…