Η «μεγάλη απάτη» της Ψηφιακής Σύνταξης

Σε δημόσιες δηλώσεις του, ο αρμόδιος Υπουργός Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων, Γιάννης Βρούτσης, δηλώνει συστηματικά πως «από την 1η Ιουνίου 2020, το 39,48% των νέων συντάξεων θα βγαίνει αυτόματα, ενώ από τον Ιανουάριο του 2021, άλλο ένα 30% θα εκδίδεται ψηφιακά. Ο στόχος είναι τον Ιούνιο του 2021 να έχει ενσωματωθεί το 90% των υπό έκδοση συντάξεων, στο ηλεκτρονικό σύστημα της ψηφιακής σύνταξης».

Γράφει ο: Διονύσης Τεμπονέρας*

Είναι χαρακτηριστικό ότι σε περιπτώσεις διαδοχικής ασφάλισης, ο χρόνος αναμονής για την έκδοση των συντάξεων σήμερα φτάνει και τα 3 έτη, ενώ σε ορισμένα επικουρικά ταμεία, όπως για παράδειγμα το πρώην ΤΕΑΥΕΚ (επικουρικό ταμείο των εμποροϋπαλλήλων που συγχωνεύθηκε στο ΕΤΕΑΕΠ), ο χρόνος αναμονής φτάνει και τα 5 έτη. Ακόμη και το πρώην Γενικό Λογιστήριο του Κράτους (νυν ΕΦΚΑ), που μέχρι πρόσφατα εξέδιδε αποφάσεις σε 10-12 μήνες, τώρα διεκπεραιώνει τις συνταξιοδοτικές αιτήσεις που έγιναν τον Σεπτέμβριο του 2017!

Αυτό που είναι παράδοξο, βεβαίως, είναι ότι ο ίδιος ο υπουργός, που υπόσχεται την έκδοση της σύνταξης «σε μία μόλις ημέρα», είναι ο κύριος υπεύθυνος, ως καθ’ ύλην αρμόδιος, για την εκτόξευση των εκκρεμοτήτων στα συνταξιοδοτικά αιτήματα, από τις εκλογές της 7ης Ιουλίου μέχρι σήμερα.

Τα στοιχεία είναι ενδεικτικά… Στον ΕΦΚΑ έχουν συσσωρευτεί κοντά στις 150.000 εκκρεμείς αιτήσεις για νέες κύριες συντάξεις έναντι 100.000, περίπου, πέρυσι τον ίδιο καιρό (δηλαδή αύξηση κατά 50%). Η τάση αυτή κάθε άλλο παρά φαίνεται να μειώνεται, καθώς με βάση τα τελευταία στοιχεία, κάθε μήνα, αυξάνονται κατά 4.000-5.000 οι νέες αιτήσεις.

Αν προσέξει κανείς τις φράσεις του υπουργού, θα διαπιστώσει τι πραγματικά συμβαίνει: Προσοχή, ο υπουργός δεν υπόσχεται ότι το 1/3 των συντάξεων θα εκδίδεται σε λίγες ημέρες, αλλά ότι μόνο οι «Νέες» συντάξεις (το 1/3) θα βγαίνουν με το πάτημα «ενός κουμπιού». Και εδώ κρύβεται όλη η ουσία, αφού η δήθεν ανωτέρω πολιτική δέσμευση πρόκειται, ουσιαστικά, για μία «συγγνωστή αλχημεία».

Ο αρμόδιος υπουργός, λοιπόν, δεν πρόκειται να κάνει τίποτα άλλο, παρά να λειτουργήσει -όπως το έχει πράξει αυτή η κυβέρνηση πολλάκις μέχρι σήμερα- με όρους επικοινωνίας και όχι ουσίας. Και εξηγούμαστε: Το 1/3 των νέων αιτήσεων που επαίρεται ο υπουργός ότι θα εκδίδεται άμεσα, είναι περίπου το ποσοστό των αιτήσεων συνταξιοδότησης (που βαίνει συνεχώς αυξανόμενο προϊόντος του χρόνου, καθώς απομακρυνόμαστε από το έτος κλειδί, 2002) που αφορά ασφαλισμένους, οι οποίοι έχουν ένσημα μετά το 2002. Στις περιπτώσεις αυτές, η έκδοση είναι εύκολη, αφού το ασφαλιστικό ιστορικό είναι όλο ηλεκτρονικά καταγεγραμμένο (μέσω ΟΠΣ – ΙΚΑ) και οι υπολογισμοί είναι εξαιρετικά απλοί και σύντομοι.

Πρόκειται, όμως, για αλχημεία, διότι θα προκύψει η εξής κατάφωρη αδικία: ο υπάλληλος να εκδίδει σύνταξη που κατατέθηκε μεταγενέστερα, ενώ ο παλαιότερος ασφαλισμένος που περιμένει ήδη εδώ και χρόνια, να συνεχίσει να «αναμένει στην ουρά».

Με την πρακτική αυτή θα παραβιαστεί η αρχή της χρονικής προτεραιότητας. Το επιχείρημα ότι, με τον τρόπο αυτό θα απελευθερωθεί ανθρώπινο δυναμικό για τις παλιές εκκρεμείς αιτήσεις, δεν πείθει όσους γνωρίζουν την αλήθεια, ότι, δηλαδή, χωρίς ασφαλιστικά στοιχεία, είναι αδύνατον να υπάρξει ψηφιακό ασφαλιστικό ιστορικό, πόσο, μάλλον, χωρίς προσωπικό που θα κάνει την ψηφιακή ενημέρωση.

Ο ψηφιακός μετασχηματισμός, λοιπόν, απαιτεί ανθρώπινα χέρια και ανθρώπινα μυαλά. Αλλιώς, η ψηφιακή σύνταξη θα είναι μία ακόμη «ψηφιακή απάτη».

* Δικηγόρος – εργατολόγος