Η μετριοπαθής στροφή της Ολλανδίας – Tι σημαίνει για τη νέα κυβέρνηση και την Ευρώπη

Ήταν ένα αποτέλεσμα που όλη η Ευρώπη ήλπιζε. Είναι, όμως, στην ουσία πολύ καλύτερο από ότι περιμέναμε, δεδομένου ότι οι ισορροπίες δυνάμεων που διαμορφώνονται στη νέα ολλανδική βουλή παραπέμπουν σε στροφή της κοινωνίας προς πιο μετριοπαθή μονοπάτια, γεγονός που πιθανότατα θα αντανακλάται στη σύνθεση και στην πολιτική της νέας κυβέρνησης.

Το πρώτο σημαντικό στοιχείο που παίζει «πρώτη» είδηση σήμερα είναι, βεβαίως, ότι κέρδισε ο Μαρκ Ρούτε και έχασε ο Γκερτ Βίλντερς. Κέρδισε δηλαδή η κεντροδεξιά και θα ηγηθεί των συνομιλιών για το σχηματισμό κυβέρνησης και ηττήθηκε η ακροδεξιά. Πολύ μεγάλη σημασία, ωστόσο, έχουν τα ποσοστά και οι έδρες, διότι δίνουν το δικό τους μετεκλογικό μήνυμα στο πολιτικό σκηνικό της Ολλανδίας, τόσο για τους δύο πρώτους, όσο και για τα υπόλοιπα κόμματα που θα κληθούν στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων.

Το ακροδεξιό PVVαύξησε τις έδρες του από τις 15 στις 20 (επί των 150 της βουλής), γεγονός που ήδη έδωσε το δικαίωμα στον Βίλντερς να μιλήσει για ισχυρή αντιπολίτευση στη βουλή. Όμως, είναι μια επίδοση χαμηλότερη σε σχέση με το ιστορικό υψηλό που είχε καταγράψει το κόμμα στις εκλογές του 2010, με 24 έδρες, γεγονός που σαφώς μετριάζει την όποια επιτυχία του Βίλντερς και ρίχνει «χαστούκι» στις αντιευρωπαϊκές δυνάμεις στην υπόλοιπη Ε.Ε. (κυρίως σε Γαλλία και Γερμανία) που ήλπιζαν να γιορτάσουν, ξεκινώντας από την Ολλανδία, την απαρχή μιας νέας εποχής για την Ευρώπη.  

Από την άλλη πλευρά το κεντροδεξιό VVD έκοψε μεν, πρώτο το νήμα, έχοντας συσπειρώσει τον κόσμο που ήθελε να ορθώσει τείχος στην ακροδεξιά, αλλά έχασε οκτώ έδρες, που σημαίνει ότι θα εισέλθει στη νέα κυβέρνηση αποδυναμωμένο και αναγκασμένο να αναζητήσει περισσότερους συμμάχους. Ο συνδυασμός αυτός σημαίνει πιθανότατα και αλλαγή πολιτικής. Μην ξεχνάμε ότι η ολλανδική κυβέρνηση ήταν φανατικός υποστηρικτής της οικονομικής πολιτικής λιτότητας στην Ευρώπη και ο πιο στενός σύμμαχος του Βερολίνου.

Στην στροφή πολιτικής θα βοηθήσει και η πανωλεθρία του μέχρι τώρα κομματικού εταίρου τουVVD, των Εργατικών, από το οποίο προέρχεται ο υπουργός Οικονομικών και επικεφαλής τουeurogroup, Γερούν Ντάισελμπλουμ. Με μόλις 9(!) έδρες από τις 38 που είχαν, οι Εργατικοί ενδεχομένως να συμπληρώσουν έναν νέο πολυκομματικό κυβερνητικό συνασπισμό, αλλά δεν θα είναι πια δεύτερο βιολί. Ούτε καν τρίτο!   

Τον ρόλο αυτό θα διεκδικήσουν είτε το CDA είτε το D66 που αμφότερα απέσπασαν από 19 έδρες. Και τα δύο κόμματα τοποθετούνται στο κεντρώο χώρο, όμως ειδικά τυχόν συμμετοχή του δεύτερου στη νέα κυβέρνηση θα είναι εξαιρετικά σημαντική και ελπιδοφόρα για την Ευρώπη. Στην ατζέντα του χριστιανοδημοκρατικού CDΑ εντοπίζει κανείς και πιο νεοφιλεύθερα και εθνικιστικά στοιχεία. Αντιθέτως το Democrats 66, που ήταν και από τους μεγάλους κερδισμένους της βραδιάς έχοντας αυξήσει εντυπωσιακά τις έδρες του, αποτελεί την επιτομή του προοδευτικού κόμματος.

Το D66 είναι έντονα φιλοευρωπαϊκό, κηρρύσει τις αρχές της αλληλεγγύης, της ισοτιμίας, της δημοκρατίας, τάσσεται υπέρ των δικαιωμάτων των πολιτών, των μεταναστών, των ομοφιλόφυλων, έχει προοδευτική γραμμή σε θέματα όπως η ευθανασία και τα ναρκωτικά. Αν, λοιπόν, βρεθεί σε θέση προνομιακού εταίρου του VVDστη νέα κυβέρνηση, είναι σχεδόν βέβαιο ότι θα δούμε πιο μετριοπαθή κοινωνική και οικονομική πολιτική, αλλά και στροφή στο Προσφυγικό.

Σημειωτέον δε, ότι μαζί με το D66, ο επόμενος μεγάλος κερδισμένος της βραδιάς θεωρείται το αριστερό πράσινο κόμμα GroenLinks, που από τις 10 πήγε στις 14 έδρες, ενώ έως και 3 διεικδικεί το νεοιδρυθέν ριζοσπαστικό κόμμα Denk, το οποίο στόχευε αμειγώς στις ψήφους των μουσουλμάνων της Ολλανδίας και γενικότερα των προσφύγων, αποτελώντας το διαμετρικά αντίθετο άκρο του ακροδεξιού μορφώματος του Βίλντερς. Περισσότερες ψήφους «τσίμπησαν» και αρκετά ακόμη μικρά κόμματα, όπως το επίσης προοδευτικό PvdD (ήτοι το Κόμμα των Ζώων), και το κόμμα της τρίτης ηλικίας 50Plus, αυξάνοντας, αντιστοίχως, τις έδρες τους.     

Με λίγα λόγια, η επόμενη ημέρα βρίσκει τον Μαρκ Ρούτε να ξεκινά (ως τρίτη φορά πρωθυπουργός) τις διεργασίες για το σχηματισμό κυβέρνησης που θα χρειαστεί από τέσσερα έως πέντε κόμματα, γεγονός που θα χρειαστεί, προφανώς, μήνες διαπραγματεύσεων. Το πιθανότερο είναι, όμως, να πρόκειται για μια κυβέρνηση πιο μετριοπαθή σε κοινωνικά, οικονομικά και ευρωπαϊκά θέματα, αν λάβουμε υπόψη τη μετατόπιση του κέντρου βάρους των ψηφοφόρων, και άρα της βουλής, προς το κέντρο και τον προοδευτικό χώρο.