Η παγίδα της Χάγης

Του Βασίλη Ταλαμαγκα

Στον απόηχο των δηλώσεων Ερντογαν στα κατεχόμενα, οφείλουμε να θυμηθούμε τι γίνεται με την Χάγη γιατί εσχάτως υπάρχουν πρόσωπα που την θεωρούν κορυφαία επιλογή . Η Ελλάδα και η Τουρκία έχουν μακρά ιστορική εμπειρία διμερών διενέξεων . Η πλειοψηφία αυτών αφορά το Αιγαίο Πέλαγος, εκτεινόμενη από τις θαλάσσιες περιοχές ως τον εναέριο χώρο. Αν και σπάνια, είχαμε περιόδους φιλικών σχέσεων, ακόμη και απευθείας συνομιλιών επί των διαφορών, σε αρκετές περιπτώσεις, όπως στη Βέρνη (Νοέμβριος 1976), στο Μοντρέ (Μάρτιος 1978), στη Νέα Υόρκη (Οκτώβριος 1988) και στη Μαδρίτη (Ιούλιος 1997) υπήρξαν προσπάθειες σύγκλισης .

Η πλέον ουσιαστική από αυτές τις περιόδους είναι οι «διερευνητικές συνομιλίες », οι οποίες ξεκίνησαν τον Μάρτιο του 2002 στην Άγκυρα και συνεχίστηκαν για μία μακρά περίοδο μέχρι την τελευταία συνάντηση της 1ης Μαρτίου 2016 στην Αθήνα. Σε ό,τι αφορά έναν συνολικό ξεκαθάρισμα , δεν φαίνεται να υπάρχουν πολλές ελπίδες.

Επισήμως η Τουρκία έχει διακηρύξει ότι «είναι αποφασισμένη να προσφύγει σε όλα τα διεθνή όργανα για να επιτύχει μια συνολική και βιώσιμη λύση». Αυτό περιλαμβάνει και την προσφυγή σε διεθνή δικαστήρια.

Η πρόσφατη δήλωση από Ελληνικής πλευράς ότι «η Ελλάδα είναι έτοιμη να προσφύγει στη Χάγη μαζί με την Τουρκία, αλλά μόνο για την υφαλοκρηπίδα και την ΑΟΖ, αφού εξαντλήσουμε πρώτα τη διμερή διαβούλευση για τα Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης και τον πολιτικό διάλογο», έθεσε τα νέα Ελληνικά όρια στην εντεινόμενη Τουρκική προκλητικότητα .

Το μνημόνιο Παπούλια-Γιλμάζ το 1988 για τα Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης είχε εκείνη την εποχή πρώτο στόχο τη μη πρόκληση επεισοδίων, ειδικά στις ημέρες των γιορτών των δύο χωρών. Από τότε μεσολάβησαν πολλά για να καταλήξουμε στο σήμερα, όπου την περασμένη χρονιά , η τουρκική πολεμική αεροπορία προχώρησε σε ρεκόρ παραβιάσεων του εναέριου χώρου της χώρας μας.

Αν για κάποιους στην Ελλάδα η Χάγη φαντάζει σαν μερική λύση ,τα δεδομένα στην πορεία προς το διεθνές δικαστήριο πρέπει να εξεταστούν διεξοδικά και με βάση τις συνεχείς προκλήσεις στο διάβα του χρόνου ,από την πλευρά της γείτονος .

Και αυτό γιατί η Τουρκία δεν θα συνυπογράψει προσφυγή στο διεθνές δικαστήριο παρά μόνο αν πρόκειται να πραγματοποιηθεί συζήτηση επί όλων των θεμάτων πάνω στα οποία η ίδια θεωρεί ότι έχουμε διαφορές. Δηλαδή γκρίζες ζώνες στο Αιγαίο, υφαλοκρηπίδα των νησιών, ΑΟΖ.

Αν η Ελληνική πολιτική ηγεσία προσφύγει τελικά στην Χάγη θα πρέπει να κατανοήσει εκ των προτέρων, ότι οι συγκεκριμένες αποφάσεις του δικαστηρίου είναι τελεσίδικες, ενώ δεν έχει καταγραφεί ποτέ κάποια περίπτωση μη εφαρμογής απόφασης της Χάγης.

Στην σημερινή κρίσιμη εποχή με τις τεράστιες γεωπολιτικές ανακατατάξεις, θα πρέπει να συνεκτιμηθούν τα πάντα .