Η ρωγμή στην κοινωνική συνοχή
Γράφει ο Μάνος Οικονομίδης
Οι λεγόμενες γιορτινές ημέρες, προσφέρουν μια εξαιρετική και χρήσιμη αφορμή για να «ξανασυστηθούμε». Πρωτίστως με τον εαυτό μας. Να κάνουμε έναν ειλικρινή απολογισμό, να διαπιστώσουμε πού βρισκόμαστε, να αναγνωρίσουμε τι πήγε λάθος μέχρι εδώ, να αποφύγουμε την επανάληψη αντίστοιχων αστοχιών στο μέλλον που ακολουθεί. Για να… ακολουθήσει το μέλλον, χωρίς αχρείαστες ασυνέχειες.
Μια ψύχραιμη και νηφάλια ματιά στην εικόνα την οποία εκπέμπει σήμερα η κοινωνία μας, δεν αφήνει πολλά περιθώρια αισιοδοξίας. Και αν η ελπίδα είναι η φυσική έμπνευση και το διαρκές κίνητρο για να συνεχίσουμε να γυρίζουμε τον τροχό της Ιστορίας προς το μέλλον, η αναγνώριση σφαλμάτων και υστερήσεων που προηγήθηκαν και δυσκόλεψαν τη σχετική προσπάθεια, έχει εξίσου προχωρημένη, πληθυντική και πληθωρική σημασία.
Η κοινωνία μας, βαθιά συναισθηματική και με ξεχωριστό κώδικα εσωτερικής επικοινωνίας, μετράει τα τελευταία πολλά χρόνια απώλειες. Ο κόσμος μας ολοένα στενεύει, όπως τόσο εύστοχα είχε διαπιστώσει πολλές δεκαετίες πριν ο αναντικατάστατος μεγάλος Έλληνας. Γιώργος Σεφέρης.
Η ελληνική κοινωνία έχει υποστεί μια βαθιά, σύνθετη και πολυπαραγοντική ρωγμή στη συνοχή της. Το μεγαλύτερο πλήγμα το έχει υποστεί η οικογένεια ως θεσμός. Και τα δραματικά αποτελέσματα, τις επώδυνες συνέπειες, τις βιώνουν όλες οι ζώσες γενεές. Αλλά κυρίως οι νεότερες, εκείνες που καλούνται να κληρονομήσουν και να διορθώσουν το μέλλον.
Οι οικογένειες που διαλύονται
Οικογένειες που διαλύονται εύκολα και ασυγχώρητα. Επειδή, μεταξύ άλλων, το τόσο ζωογόνο «εμείς», το πολλαπλασιαστικό «εμείς», υποχωρεί μπροστά στη σιωπηλή βία του εγωισμού. Του αχαλίνωτου «εγώ».
Αποτέλεσμα, περισσότεροι μόνοι άνθρωποι, περισσότεροι μοναχικοί άνθρωποι. Που ειδικά αυτές, τις λεγόμενες γιορτινές ημέρες, υφίστανται συσσώρευση συναισθηματικής πίεσης, με αρνητικό χρωματισμό και γκρίζες πινελιές.
Χωρίς τη δομή της οικογένειας με την οποία μεγάλωσαν οι περισσότερες γενεές και χωρίς την ηθική σπονδυλική στήλη που προσέφερε απλόχερα, καλούμαστε να δώσουμε μάχες οπισθοφυλακής. Στα μετόπισθεν. Μάχες χαμένες από χέρι…
Τα σπίτια που άδειασαν
Το βαρύ συναισθηματικό φορτίο της εορταστικής περιόδου αφορά και την καταμέτρηση απωλειών. Το προσκλητήριο απόντων γύρω από το άλλοτε γιορτινό τραπέζι.
Με τις καρέκλες να είναι λιγότερες. Με τους τοίχους να προσφέρουν ηχώ σιωπής και αναμνήσεων. Με τα φώτα να είναι λιγοστά και να μην ανοίγουν στο μυαλό και την καρδιά δρόμους και περισσότερο ανοικτούς και ξάστερους ορίζοντες.
Τα χρόνια που περνούν. Οι γιορτές που προσφέρουν λιγότερα χαμόγελα. Το μυαλό που ταξιδεύει στις αναμνήσεις. Η ματιά που στρέφεται στο παρελθόν. Το φως που λιγοστεύει. Όπως το είχε προβλέψει ο Σεφέρης. Σε έναν κόσμο που ολοένα στενεύει. Και αδειάζει από φως, θα προσέθετε κανείς…
