Η σκληρή μάχη της κυβέρνησης με τα κυκλώματα του λαθρεμπορίου τσιγάρων

Σε μια σκληρή μάχη με την μαφία του λαθρεμπορίου τσιγάρων και λοιπών προϊόντων καπνού βρίσκεται αυτή τη στιγμή η κυβέρνηση. Η απόφασή της να «περάσει» από τη Βουλή μέτρα για την αποτελεσματική καταπολέμηση της λαθραίας διακίνησης καπνικών προϊόντων έχει προκαλέσει μεγάλη ενόχληση στα κυκλώματα των μεγαλολαθρεμπόρων, τα οποία, σε μια ύστατη προσπάθεια αντίδρασης, δεν δίστασαν να επιστρατεύσουν ακόμη και «φουσκωτούς» για να τρομοκρατήσουν άτομο που εργαζόταν επίμονα για την πλήρη εξάλειψη της παράνομης δράση τους.

Στις αρχές του 2016, το γραφείο του πρωθυπουργού Αλέξη Τσίπρα σε συνεργασία με το υπουργείο Οικονομικών και άλλα συναρμόδια υπουργεία ξεκίνησαν μια έρευνα για την εξεύρεση των αδύνατων σημείων της ισχύουσας νομοθεσίας, που δημιουργούν συνθήκες ευνοϊκές για την λαθραία διακίνηση καπνικών προϊόντων. Συνέστησαν διυπουργική επιτροπή με συντονιστή τον Γραμματέα του πρωθυπουργού Δημήτρη Τζανακόπουλο, η οποία ανέλαβε να διεξάγει την έρευνα και να καταλήξει στην προώθηση των αναγκαίων νομοθετικών ρυθμίσεων για την αντιμετώπιση των αδυναμιών της νομοθεσίας και τον περιορισμό της λαθραίας διακίνησης προϊόντων καπνού. Από την έρευνα της διυπουργικής επιτροπής διαπιστώθηκε, μεταξύ άλλων, ότι υπάρχουν μεγάλα κενά ελέγχου και ασφάλειας στη διαδικασία εκτύπωσης και διακίνησης ενσήμων ταινιών φορολογίας καπνού. Συγκεκριμένα, η επιτροπή Τζανακόπουλου διαπίστωσε ότι η εκτύπωση των ταινιών αυτών γινόταν από μια ιδιωτική εταιρία και ότι η όλη διαδικασία διάθεσης των ταινιών είχε τεράστια κενά ασφάλειας τα οποία φαίνεται ότι εκμεταλλεύονταν τα κυκλώματα του λαθρεμπορίου καπνικών προϊόντων!

Χωρίς καμία διάθεση οποιασδήποτε μομφής απέναντι στην εταιρία που εκτύπωνε τις ταινίες, η επιτροπή αποφάσισε να της αφαιρέσει το έργο της εκτύπωσης και διάθεσης των ταινιών και να το αναθέσει στο ειδικό ίδρυμα της Τράπεζας της Ελλάδος, το οποίο εκτυπώνει τα τραπεζογραμμάτια, τα χαρτόσημα, τα γραμμάτια και όλες τις άλλες έντυπες αξίες.. Κατά την έρευνα που διεξήγαγε η επιτροπή εντόπισε το φαινόμενο να κυκλοφορούν παράνομα και λαθραία ένσημες ταινίες φορολογίας καπνού, καθώς υπήρχε ένα τεράστιο κενό στη διαδικασία ελέγχου του αριθμού των εκτυπωμένων ταινιών που παρελάμβαναν εταιρίες εμπορίας τσιγάρων, εξαιτίας του οποίου δεν ήταν γνωστό στις υπηρεσίες του υπουργείου Οικονομικών σε ποιου τύπου προϊόντα καπνού θα επικολλούνταν χιλιάδες ένσημες ταινίες που διατίθεντο στην αγορά. Δηλαδή δεν υπήρχε εκ των προτέρων αντιστοίχιση – κατ’ αύξοντες αριθμούς – των ταινιών που εκτυπώνονταν με τις συγκεκριμένες ποσότητες των πακέτων τσιγάρων και άλλων συσκευασιών καπνικών προϊόντων στα οποία προορίζονταν να επικολληθούν οι ταινίες οι οποίες διατίθεντο! Το κενό αυτό φαίνεται ότι το εκμεταλλεύονταν τα κυκλώματα των λαθρεμπόρων τα οποία – άγνωστο πως – κατάφερναν να διακινούν παράνομα ένσημες ταινίες, οι οποίες επικολλούνταν στη συνέχεια σε χιλιάδες πακέτα τσιγάρα τα οποία με τον τρόπο αυτό κυκλοφορούσαν λαθραία εμφανιζόμενα ως νόμιμα διακινούμενα!

Ουσιαστικά, η επιτροπή κατέληξε στο συμπέρασμα, ερευνώντας λεπτομερώς την υπόθεση, ότι δεν ελέγχεται σωστά η εκτύπωση και διακίνηση των ενσήμων ταινιών φορολογίας καπνού με αποτέλεσμα να διευκολύνεται η δράση των κυκλωμάτων λαθρεμπορίας καπνικών προϊόντων. Για το λόγο αυτό, αποφάσισε τον Απρίλιο να αναθέσει τη διαδικασία εκτύπωσης και διακίνησης των ενσήμων ταινιών φορολογίας καπνού στο ίδρυμα εκτύπωσης εντύπων αξιών της Τ.τ.Ε., το οποίο έχει όλα τα εχέγγυα ελέγχου, φύλαξης και ασφάλειας. Συγκεκριμένα, διαπιστώθηκε ότι ο φορέας αυτός είναι σε θέση να διασφαλίζει την εκτύπωση των ταινιών με απόρρητες προδιαγραφές, δηλαδή με τρόπο που να είναι αδύνατο να πλαστογραφηθούν, καθώς μπορεί να τις εφοδιάζει με μη αντιγράψιμα στοιχεία διασφάλισης της γνησιότητας. Ταυτόχρονα, εκτιμήθηκε ότι, ως κρατικός φορέας, το ίδρυμα εκτύπωσης εντύπων αξιών της Τ.τΕ. θα βρίσκεται πάντοτε σε συνεννόηση και συνεργασία με τις τελωνειακές υπηρεσίες της Γενικής Γραμματείας Δημοσίων Εσόδων του υπουργείου Οικονομικών ώστε οι ταινίες που εκτυπώνονται να ελέγχονται πλήρως κατά τη διάθεσή τους στους ενδιαφερόμενους και να παρακολουθούνται μέχρι τη φάση της επικόλλησής τους στα νομίμως κυκλοφορούντα πακέτα των τσιγάρων, κατά τρόπο που να γίνεται αντιληπτή κάθε παρέκκλιση με σκοπό την παράνομη χρήση τους.

Αμέσως μετά τη λήψη της απόφασης για την ανάθεση της εκτύπωσης των ενσήμων ταινιών φορολογίας προϊόντων καπνού στον συγκεκριμένο φορέα, η πολιτική ηγεσία του υπουργείου Οικονομικών προχώρησε δια αλληλογραφίας στη διαδικασία συνεννόησης με την Τ.τ.Ε. Εν τέλει μεταξύ υπουργείου Οικονομικών και Τ.τ.Ε. συμφωνήθηκε το οικονομικό και το τεχνικό κομμάτι και η διαδικασία υλοποίησης των συμφωνηθέντων ξεκίνησε.

Μόλις όμως ξεκίνησε η διαδικασία, τον Ιούνιο, συνέβη ένα περιστατικό το οποίο καταδεικνύει ότι τα κυκλώματα των λαθρεμπόρων καπνικών προϊόντων επιθυμούν να εμποδίσουν την υλοποίηση του συγκεκριμένου μέτρου. Όπως καταγγέλθηκε επισήμως περί τα μέσα Ιουλίου από τον υφυπουργό παρά τω πρωθυυπουργώ Τέρενς Κουίκ, έναν από τους ανθρώπους που δούλευαν στην ομάδα υποστήριξης της διυπουργικής επιτροπής «τον περίμεναν, βράδυ, έξω από το σπίτι του «φουσκωτοί», τον έπιασαν από τον λαιμό και του είπαν «σκέψου τη γυναίκα σου και τα παιδιά σου»! Σύμφωνα με πληροφορίες, τα άτομα που απείλησαν τον εργαζόμενο στην επιτροπή ήταν δύο. Ένα εξ’ αυτών τον έπιανε σφικτά από το σβέρκο και του εκτόξευε τις εξής απειλές: «Είσαι πολύ επίμονος, πρόσεχε. Σκέψου τη γυναίκα σου και τα παιδιά σου. Κάτσε καλά.»

Ουσιαστικά, βάσει των όσων ανέφερε ο κ. Κουίκ, τα κυκλώματα των λαθρεμπόρων που θίγονταν από την αλλαγή του καθεστώτος στην εκτύπωση και διάθεση των ενσήμων ταινιών φορολογίας καπνού αντέδρασαν επιστρατεύοντας «φουσκωτούς» για να εκφοβίσουν ένα μέλος της ομάδας εργασίας της κυβέρνησης, ώστε να μην προχωρήσει το συγκεκριμένο μέτρο.

Ωστόσο, παρά τις προσπάθειες να εμποδιστεί η υλοποίηση της απόφασης της διυπουργικής επιτροπής Τζανακόπουλου, η κυβέρνηση προχώρησε τελικά στην κατάθεση και την ψήφιση από τη Βουλή νομοθετικής ρύθμισης με την οποία ανοίγει ο δρόμος για την ανάθεση του έργου της εκτύπωσης και διάθεσης των ενσώμων ταινιών φορολογίας καπνού στην Τράπεζα της Ελλάδος. Πρόκειται για τη διάταξη του άρθρου 29 του νόμου 4411/2016 ο οποίος ψηφίστηκε από τη Βουλή στις αρχές Αυγούστου. Με τη διάταξη αυτή προβλέπεται ότι:

«Με απόφαση του Γενικού Γραμματέα Δημοσίων Εσόδων, η οποία εκδίδεται κατόπιν σύμφωνης γνώμης του υπουργού Οικονομικών ως προς το ύψος της δαπάνης, επιτρέπεται για το διάστημα μέχρι τέλη Οκτωβρίου 2016, κατά παρέκκλιση κάθε άλλης διάταξης που εφαρμόζεται κατά τη διαδικασία προμηθειών του Δημοσίου, η προμήθεια με απευθείας ανάθεση ενσήμων ταινιών φορολογίας καπνού, καθόσον, για λόγους τεχνικούς, αξιοπιστίας και διασφάλισης του απορρήτου, η σύμβαση αυτή μπορεί να ανατεθεί μόνο σε ορισμένο οικονομικό φορέα».

Στην αιτιολογική έκθεση που συνόδευε τη συγκεκριμένη διάταξη κατά την κατάθεσή της στη Βουλή αναφερόταν, εξάλλου, ότι:

«Η προτεινόμενη ρύθμιση κρίνεται αναγκαία για την πάταξη της φοροδιαφυγής και λαθρεμπορίας και προκειμένου να αντιμετωπιστούν επείγουσες ανάγκες της Διεύθυνσης Ε.Φ.Κ. της Γενικής Διεύθυνσης Τελωνείων και Ε.Φ.Κ. Βασική προτεραιότητα αποτελεί η πάταξη της φοροδιαφυγής, της φοροαποφυγής, του λαθρεμπορίου και της διαφθοράς εν γένει και ειδικότερα στον τομέα των καπνικών προϊόντων καθώς υφίσταται σημαντικότατη απώλεια κρατικών εσόδων. Η άμεση αντιμετώπιση των φαινομένων της φοροδιαφυγής και του λαθρεμπορίου στα καπνικά προϊόντα θα βοηθήσει πολλαπλά τη χώρα μας ως προς τα έσοδα αλλά και θα ενισχύσει τη φορολογική συμμόρφωση των επιχειρήσεων και των φυσικών προσώπων. Για την αποτελεσματικότερη πάταξη διαφόρων κυκλωμάτων, απαιτείται η εκτύπωση ειδικών ενσήμων ταινιών φορολογίας καπνού με αυστηρές προδιαγραφές που θα είναι απόρρητες για λόγους ασφαλείας και δημοσίου συμφέροντος από διεθνώς πιστοποιημένα ιδρύματα. Στην Ελλάδα το μόνο ίδρυμα που κατέχει διεθνή πιστοποίηση ως προς τις εκτυπώσεις και είναι το πλέον αξιόπιστο για λόγους διασφάλισης του δημοσίου συμφέροντος είναι η Τράπεζα της Ελλάδος. Επειδή υπάρχει επιτακτική ανάγκη για την πάταξη του λαθρεμπορίου στα καπνικά προϊόντα, με την προτεινόμενη διάταξη προβλέπεται απόκλιση από τις διατάξεις για τη σύναψη δημοσίων συμβάσεων ώστε να πραγματοποιηθεί στο λιγότερο δυνατό χρόνο η προμήθεια των ειδικών ενσήμων ταινιών φορολογίας καπνού υπό συνθήκες διασφάλισης του απορρήτου και διαφύλαξης του δημοσίου συμφέροντος. Η παρέκκλιση για απευθείας ανάθεση χωρίς την προκήρυξη ανοικτού δημοσίου διεθνούς διαγωνισμού επιτρέπεται, σύμφωνα με το ενωσιακό δίκαιο, εάν τα αγαθά ή οι υπηρεσίες μπορούν να παρασχεθούν μόνο από έναν συγκεκριμένο οικονομικό φορέα για τεχνικούς λόγους απουσία ανταγωνισμού.»

Το «μπαλάκι» πλέον των ευθυνών για την εφαρμογή αυτού του τόσο σημαντικού μέτρου για την πάταξη του λαθρεμπορίου καπνικών προϊόντων βρίσκεται στα χέρια του Γενικού Γραμματέα Δημοσίων Εσόδων Γ. Πιτσιλή, ο οποίος οφείλει να εκδώσει το συντομότερο δυνατό την απόφαση που προβλέπει το άρθρο 29 του ν. 4411/2016 για την ανάθεση της προμήθειας των ταινιών φορολογίας καπνού στην Τ.τ.Ε.