Η τετραμερής του Βερολίνου και τα παιχνίδια… ειρήνης της Α. Μέρκελ

Με τους Ρώσους να κρατάνε μέχρι τη τελευταία στιγμή τους Γερμανούς στη «τσίτα» για το αν θα προσέλθουν ή όχι στη μίνι-σύνοδο για τη Συρία και την Ουκρανία, σήμερα το απόγευμα, ο πήχης για τα αποτελέσματα που θα έχει η τετραμερής είναι καταρχάς χαμηλός. Ωστόσο, η ίδια η πραγματοποίηση της συνάντησης συνιστά ένα θετικό βήμα, σε ένα διάστημα που το ψυχροπολεμικό κλίμα στις σχέσεις Δύσης-Ρωσίας παραμένει στο «κόκκινο».

Βεβαίως η ατζέντα των τεσσάρων ηγετών Ρωσίας, Γερμανίας, Γαλλίας και Ουκρανίας δεν θα περιοριστεί στο συριακό, δεδομένου ότι υπάρχει και η ανοιχτή εκκρεμότητα του ουκρανικού. Εξού και η παρουσία και του Πέτρο Ποροσένκο. Όμως, είναι προφανής η πρόθεση της Άνγκελα Μέρκελ, να πιέσουν μαζί με το Φρανσουά Ολάντ, τον Βλαντιμίρ Πούτιν σε όλα τα επίπεδα, ελπίζοντας ότι «κάτι» τελικά θα πετύχουν σε κάποιες από τις ανοιχτές υποθέσεις που «δηλητηριάζουν» τις σχέσεις τους.

Θέλοντας να προλάβει τις πιέσεις αυτές, και την αναζωπύρωση των συζητήσεων για νέες κυρώσεις σε βάρος της Ρωσίας, το Κρεμλίνο πρόλαβε και ανακοίνωσε την αναστολή των ρωσικών βομβαρδισμών στο Χαλέπι, έτσι ώστε η συνάντηση να πραγματοποιηθεί ενώ «τρέχει» κατάπαυση του πυρός. Όμως, είναι σαφές ότι παρά τη… θεωρητική καλή πρόθεση της ρωσικής κυβέρνησης να… συζητήσει, δεν δείχνει καμία πραγματική πρόθεση να παρεκκλίνει από τη γραμμή που έχει χαράξει, τόσο στο ουκρανικό όσο και στο συριακό. Δεν έχει, άλλωστε, κανένα ουσιαστικό λόγο και κανένα συμφέρον.

Στο συριακό, η πορεία των εξελίξεων και η ισορροπία δυνάμεων που έχει διαμορφωθεί στο έδαφος ευνοεί τα ρωσικά συμφέροντα και δικαιώνει την επιλογή της Μόσχας να εμπλακεί στρατιωτικά. Αντιστοίχως, στο μέτωπο του ουκρανικού, μπορεί το Κίεβο να «φωνάζει», όμως η υπόθεση έχει σαφώς «βαλτώσει», με το ενδιαφέρον της δυτικής κοινής γνώμης (και των media) να έχει καταλαγιάσει και τις πολιτικές ηγεσίες να «βολεύονται» από την υποτυπώδη διατήρηση της εκεχειρίας.

Σε χθεσινές δηλώσεις της, βέβαια, η Καγκελάριος Μέρκελ επεσήμανε ότι όλες οι πιθανότητες παραμένουν στο τραπέζι, αναφερόμενη ουσιαστικά στη πιθανότητα νέων κυρώσεων κατά της Ρωσίας. Άλλωστε, η κλιμάκωση των κυρώσεων παραμένει ένα σημαντικό όπλο, σε ένα διάστημα που η ρωσική οικονομία τρικλίζει. Όμως, αν και επιζητά (όπως και ο Φρανσουά Ολάντ) λύσεις, θέλοντας ηρεμία στα ανατολικά σύνορα της Ευρώπης, και σταθερότητα στη Συρία, ώστε να ανακοπούν οι προσφυγικές ροές που «καίνε» όλες τις κυβερνήσεις της Ε.Ε., είναι λίαν αμφίβολο ότι θα πρωτοστατήσει σε μια ουσιαστική σκλήρυνση της ευρωπαϊκής στάσης έναντι της Ρωσίας.

Οι Αμερικανοί, βέβαια, ασκούν σταθερά ισχυρές πιέσεις προς τη κατεύθυνση αυτή. Όμως, η μέχρι τώρα αντίσταση της Καγκελαρίου αποδεικνύει ότι τα γερμανικά πολιτικά και επιχειρηματικά συμφέροντα δεν διευκολύνονται από μια τέτοια προοπτική. Και οι Ρώσοι ασφαλώς το ξέρουν. Αν και ο Βλαντιμίρ Πούτιν γνωρίζει πώς να κρατά τα προσχήματα. Για το λόγο αυτό, θα παραστεί στη συνάντηση στο Βερολίνο, στη πρώτη επίσκεψη του στο γερμανικό έδαφος από το 2013, πριν δηλαδή την έναρξη της ουκρανικής κρίσης.