Η υποβόσκουσα διαμάχη Βρυξελλών-Ρώμης και η πυροσβεστική παρέμβαση Τρία

Με τις αγορές να έχουν στείλει το δικό τους σαφές μήνυμα, πριν προλάβουν καν οι Βρυξέλλες να λάβουν, να μελετήσουν και να τοποθετηθούν επισήμως επί του προσχέδιου του ιταλικού προϋπολογισμού, ο Ιταλός υπουργός Οικονομικών Τζιοβάνι Τρία, συγκάλεσε άρον-άρον συνέντευξη Τύπου σήμερα για να παράσχει τις απαραίτητες διαβεβαιώσεις πως η Ιταλία δεν θα είναι τόσο… κακό παιδί, όσο βιάστηκαν να την χαρακτηρίσουν.

Αυτό στο οποίο στάθηκε ο Τρία και έσπευσε να «χτυπήσει» ψηλά ο διεθνής Τύπος είναι ότι η ιταλική κυβέρνηση θα ξεκινήσει να κόβει το έλλειμμα του προϋπολογισμού από το 2020, ώστε να εναρμονιστεί με τα απαιτούμενα νούμερα του Συμφώνου Σταθερότητας. Αν και βεβαίως δεν αρνήθηκε, διότι δεν μπορούσε να αρνηθεί, ότι με τα μέτρα/παροχές που περιέχονται στο τωρινό προσχέδιο, το έλλειμμα θα αυξηθεί σε σχέση με την προηγούμενη εκτίμηση για το 2019.  

Την περασμένη εβδομάδα το προσχέδιο που δημοσιεύτηκε παρέπεμπε σε έλλειμμα στο 2,4% επί το ΑΠΕ, με τον αστερίσκο ότι το ποσοστό αυτό θα διατηρηθεί για μια τριετία. Η τοποθέτηση του Τρία αποτέλεσε μια μικρή αλλά σαφή παρέκκλιση, αφήνοντας μια χαραμάδα ότι η δημοσιονομική εκτροπή θα ισχύσει μόνο για το 2019 και θα ακολουθήσει… συμμάζεμα από το 2020. Κάτι που προκάλεσε άμεσα θετική αντίδραση στην ιταλική αγορά ομολόγων. Όμως, προφανώς είναι θέμα διάθεσης να πιστέψει κανείς τον Ιταλό υπουργό και τις προθέσεις των αφεντικών του, δεδομένου ότι μέχρι το 2020… ποιος ζει, ποιος πεθαίνει…

Την ίδια περίπου ώρα, εξάλλου, ο επικεφαλής του Κινήματος των Πέντε Αστέρων, Λουίτζι Ντι Μάιο, σε δηλώσεις του υπερασπιζόταν μεν την πρόθεση της κυβέρνησης του να ξοδέψει έως και δέκα δισ. ευρώ για να στηρίξει τα εισοδήματα των φτωχότερων πολιτών (με ένα είδους κοινωνικό επίδομα), αλλά επεσήμανε ταυτόχρονα ότι η άνοδος των εισοδημάτων και η ώθηση της ανάπτυξης θα φέρουν  με τη σειρά τους πτώση των ελλειμμάτων και του χρεών του ιταλικού Δημοσίου.

Το θέμα είναι απλό: η νέα ιταλική κυβέρνηση είναι αποφασισμένη να κάνει πράξη, έστω μέρος των δεσμεύσεων της χαλαρώνοντας την λιτότητα. Φάνηκε, άλλωστε, ότι κόντρα στις πιέσεις και παραινέσεις του Τρία, οι Ντι Μάιο και Σαλβίνι έκαναν τελικά το… δικό τους στο κείμενο του νέου προϋπολογισμού. Το ερώτημα είναι αν οι Βρυξέλλες θα το ανεχθούν ή θα επιλέξουν να τραβήξουν το σχοινί ξεκινώντας μια ανοιχτή διαμάχη με τη Ρώμη. Οι δύο Ιταλοί συνέταιροι σε δηλώσεις τους, τις προηγούμενες ημέρες, έχουν σχολιάσει επανειλημμένως ότι οι ευρωπαϊκοί θεσμοί έχουν αποδείξει ότι μπορούν να κινηθούν με πολιτικά κριτήρια και άρα να βάλουν νερό στο κρασί τους, όταν το επιθυμούν. Πραγματικά, η Ρώμη μπορεί άνετα να επικαλεστεί πως… την γλίτωσαν χωρίς κυρώσεις και με προβλέψεις εκτός κοινοτικών ορίων, τόσο η Γαλλία όσο και το Βέλγιο.

Προφανώς σε πολιτικούς όρους οι Βρυξέλλες είχαν πολλούς λόγους να μην θέλουν στριμώξουν τη γαλλική κυβέρνηση, αλλά και άφθονους λόγους να θέλουν να στριμώξουν την ιταλική. Όμως, ειδικά ο απρόβλεπτος και εκρηκτικός Σαλβίνι δεν θα ανεχτεί να… στριμωχθεί, πόσο μάλλον δε, όσο η πίεση αυτή τον βολεύει και τον ενισχύει επικοινωνιακά στο εσωτερικό της χώρας. Μια πολιτική κρίση στην Ιταλία δεν βολεύει την Ευρώπη, όχι μόνο λόγω της αστάθειας που θα δημιουργήσει σε όλη την Ε.Ε., αλλά και επειδή θα καταλήξει να ισχυροποιήσει τους νυν κυβερνητικούς εταίρους. Οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι η Λέγκα όχι μόνο κρατά τα ποσοστά της, αλλά ανεβαίνει και σε περίπτωση νέων εκλογών θα πήγαινε ακόμη καλύτερα. Από την άλλη, οι Βρυξέλλες δεν μπορούν να παραδώσουν το παιχνίδι αμαχητί και να αφήσουν τον Σαλβίνι να κάνει τα δικά του σε όλα τα επίπεδα, από το Προσφυγικό έως την οικονομική πολιτική. Το παραθυράκι που άνοιξε ο Τρία, για πιο αυστηρή πολιτική από το 2020, μπορεί να συνιστά μια μέση λύση, εφόσον οι δύο πλευρές θέλουν να καταλήξουν σε μια μέση λύση.

Θυμίζουμε ότι, βάσει του χρονοδιαγράμματος, το ιταλικό προσχέδιο θα πρέπει να αποσταλεί στις Βρυξέλλες μέχρι τα μέσα Οκτωβρίου. Κατόπιν η Κομισιόν έχει μια εβδομάδα περιθώριο να ζητήσει διαβουλεύσεις με τη Ρώμη, εφόσον έχει αντιρρήσεις με το κείμενο και άλλες δυο εβδομάδες για να αποφασίσει αν θα υιοθετήσει μια αρνητική ετυμηγορία, με την οποία εμμέσως πλην σαφώς θα καλεί τη Ρώμη να κάνει τροποποιήσεις. Σημειώνουμε δε, ότι η Κομισιόν, μέχρι σήμερα, δεν έχει φτάσει ποτέ στο σημείο να απορρίψει επισήμως το προσχέδιο ενός κράτους μέλους, βρίσκοντας συνήθως λύσεις μέσα από διαβουλεύσεις.