Ιώσεις: Για ποιο λόγο είναι συχνότερες τον χειμώνα

Τον πρώτο βιολογικό λόγο για τον οποίο είναι πολύ πιθανότερο να πάθουμε ίωση του αναπνευστικού όταν κάνει κρύο, ανακοίνωσαν πως βρήκαν επιστήμονες από τις ΗΠΑ. Το κλειδί ως φαίνεται κρύβει στη μύτη και στο πόσο καλά επιτελεί τις λειτουργίες της.

Οι ειδικοί έως τώρα απέδιδαν τις αυξημένες χειμερινές λοιμώξεις σε παράγοντες όπως ο συγχρωτισμός σε κλειστούς χώρους. Η νέα μελέτη όμως υποδηλώνει ότι η κύρια αιτία είναι μία αντίδραση του ανοσοποιητικού, που έως τώρα ήταν άγνωστη. Η αντίδραση αυτή, όμως, εξηγεί γιατί μας απειλούν περισσότερο όταν κάνει κρύο ιογενείς λοιμώξεις όπως:

-Η γρίπη
-Το κοινό κρυολόγημα
-Ο νέος κορωνοϊός

Η αντίδραση αυτή συμβαίνει στη μύτη. Η μύτη είναι η πρώτη γραμμή άμυνας του ανθρώπινου οργανισμού εναντίον όλων των παθογόνων (ιών, βακτηρίων κ.λπ.) που εισβάλλουν στο εσωτερικό του μέσω της αναπνοής.

Όταν η μύτη λειτουργεί σωστά, ανιχνεύει ταχύτατα τους παθογόνους μικροοργανισμούς. Και εξαπολύει ένα σμήνος εξωκυτταρικών κυστιδίων (EV) τα οποία τους «συλλαμβάνουν» και τους «επιτίθενται».

Τα εξωκυτταρικά κυστίδια αυτά είχαν πρωτοανιχνευθεί το 2018. Είναι μικροσκοπικοί ασκοί γεμάτοι υγρό που εκλύονται στον βλεννογόνο, ο οποίος επιστρώνει το εσωτερικό της μύτης. Το 2018 οι επιστήμονες είχαν ανακαλύψει ότι ορισμένα κύτταρα στο πρόσθιο τμήμα της μύτης απελευθερώνουν δισεκατομμύρια από αυτά τα κυστίδια όταν κάποιος εισπνέει ένα βακτήριο.

Η ίδια μελέτη είχε δείξει ότι τα κυστίδια μεταφέρουν προστατευτικές αντιβακτηριακές πρωτεΐνες από τον βλεννογόνο στο πρόσθιο τμήμα της μύτης προς το οπίσθιο και κατά μήκος των αεραγωγών. Με αυτό τον τρόπο εμποδίζουν την είσοδο των παθογόνων βαθιά μέσα στο σώμα.

Η νέα μελέτη

Οι ερευνητές θέλησαν να δουν αν ο ίδιος μηχανισμός ενεργοποιείται και όταν εισπνέουμε ιούς. Και αυτό διότι οι ιοί προκαλούν μερικές από τις συχνότερες αναπνευστικές λοιμώξεις.

Τα νέα ευρήματα δημοσιεύονται στην ιατρική επιθεώρηση the Journal of Allergy and Clinical Immunology. Όπως γράφουν οι ερευνητές, εξέθεσαν ομάδα εθελοντών σε έναν κορωνοϊό και δύο ρινοϊούς. Οι ιοί αυτοί κρύβονται πίσω από τα κοινά κρυολογήματα – τις λοιμώξεις που αποκαλούμε «ιώσεις».

Αναλύοντας δείγματα από τη μύτη των εθελοντών τους, οι επιστήμονες διαπίστωσαν ότι η εισπνοή αυτών των ιών επίσης εξαπολύει τα εξωκυτταρικά κυστίδια. Ωστόσο υπάρχει ένα πρόβλημα: η περιβαλλοντική θερμοκρασία.

Τον χειμώνα, ο αέρας που αναπνέουμε είναι πιο κρύος απ’ ό,τι τις υπόλοιπες εποχές του χρόνου. Όταν οι ερευνητές εξέθεσαν τους εθελοντές τους σε θερμοκρασία 4,4 βαθμών Κελσίου για 15 λεπτά, η θερμοκρασία στο εσωτερικό της μύτης τους μειώθηκε κατά 5 βαθμούς Κελσίου.

Αυτό είχε ως επακόλουθο να μειωθεί αισθητά η έκλυση των εξωκυτταρικών κυστιδίων όταν τους εξέθεσαν εκ νέου σε έναν ιό. Στην πραγματικότητα, τα κυστίδια που παρήχθησαν ήταν κατά σχεδόν 42% λιγότερα απ’ ό,τι σε φυσιολογική θερμοκρασία δωματίου. Επιπλέον, όσα παρήχθησαν είχαν διαταραγμένη αντιϊική δράση, διότι είχαν επηρεαστεί από το κρύο οι αντιϊικές πρωτεΐνες τους.

«Ανακαλύψαμε έναν νέο ανοσολογικό μηχανισμό στη μύτη, ο οποίος δέχεται συνεχείς επιθέσεις από το περιβάλλον. Διαπιστώσαμε επίσης ότι οι επιθέσεις αυτές μπορεί να υπονομεύσουν την προστασία που παρέχει», δήλωσε ο επικεφαλής ερευνητής Dr. Mansoor Amiji, καθηγητής Φαρμακευτικών Επιστημών στο Πανεπιστήμιο Northeastern. «Το ερώτημα είναι τώρα πως μπορούμε να αξιοποιήσουμε αυτό το φυσικό φαινόμενο για να ενισχύσουμε την προστασία που παρέχει η μύτη, ιδίως κατά τους χειμερινούς μήνες».