ΙΟΒΕ: 6 δισ. η συνεισφορά του φαρμάκου στο ελληνικό ΑΕΠ

Τα συμπεράσματα της μελέτης για την «Συμβολή του κλάδου φαρμάκου στην ελληνική οικονομία» ήταν η βασική παράμετρος της παρουσίασης της έκδοσης «Η φαρμακευτική αγορά στην Ελλάδα: Γεγονότα και Στοιχεία 2022» που έλαβε χώρα στην συνέντευξη τύπου στο Ίδρυμα Οικονομικών και Βιομηχανικών Ερευνών, με τη συνεργασία του Συνδέσμου Φαρμακευτικών Επιχειρήσεων Ελλάδος.

Εφέτος όπως και κάθε χρονιά, στην ετήσια έκθεση “Η Φαρμακευτική Αγορά στην Ελλάδα: Γεγονότα και Στοιχεία 2022” παρουσιάζονται τα κυριότερα στοιχεία και τα δεδομένα για τον κλάδο της υγείας, οι εξελίξεις και οι σχετικές τάσεις σε Ελλάδα και Ευρώπη, στον χώρο του φαρμάκου. Η έκθεση της περασμένης χρονιάς, αποτυπώνει τις αβεβαιότητες που δημιουργήθηκαν στο εθνικό, αλλά και διεθνές οικονομικό περιβάλλον, τα τελευταία έτη, τόσο από την πανδημία που προκάλεσε σημαντική ύφεση της οικονομικής δραστηριότητας όσο και από την ενεργειακή κρίση που προκλήθηκε από την ουκρανική κρίση.

Δημογραφικές εξελίξεις

Οι δημογραφικές εξελίξεις και σχετικές προκλήσεις που απορρέουν από αυτές θα είναι οι παράγοντες που θα καθορίσουν τη στρατηγική και τις πολιτικές χρηματοδότησης των δαπανών υγείας και φαρμάκου τα επόμενα χρόνια.Αναλυτικά, το υψηλό προσδόκιμο επιβίωσης, αν και μειωμένο κατά 1,5 χρόνο σε σχέση με το 2020 λόγω της πανδημίας (80,2 έτη στην Ελλάδα το 2021, 80,1 στην Ευρωπαϊκής Ένωση των 27 χωρών), η αύξηση των θανάτων έναντι των γεννήσεων κατά 64,3 χιλιάδες άτομα το 2022 και η αύξηση του γηραιότερου πληθυσμού άνω των 65 ετών από 22,9% του συνολικού πληθυσμού το 2022 στο 33,5% το 2060, αναμένεται πως θα αυξήσουν τις δαπάνες υγείας και φαρμάκου.

Με βάση τα στοιχεία που αναλύθηκαν το ποσοστό του πληθυσμού ηλικίας 16 ετών και άνω με χρόνιο πρόβλημα υγείας βαίνει αυξανόμενο από το 2018 μέχρι και το 2022, αγγίζοντας το 24,9%. Το ποσοστό του πληθυσμού άνω των 65 ετών με πολλαπλές χρόνιες παθήσεις στην Ελλάδα είναι στο 40%, ποσοστό υψηλότερο από τον μέσο όρο των χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης με 36%.

Η δημόσια χρηματοδότηση για το φάρμακο ανήλθε στα 2,6 δισεκατομμύρια ευρώ το 2021, διατηρώντας τα ίδια επίπεδα με την περασμένη χρονιά, ενώ αναμένεται οριακή αύξηση  της δημόσιας χρηματοδότησης στα 2,7 δισεκατομμύρια για το 2022. Αντίθετα το ύψος των υποχρεωτικών επιστροφών που κλήθηκε να καταβάλει η φαρμακοβιομηχανία το 2021 ανήλθε στα 2,4δις, έναντι 2δις ευρώ το 2020.

Παράλληλα, και η συμμετοχή των ασθενών στα αποζημιούμενα φάρμακα καταγράφει αύξηση, η οποία εκτιμάται ότι για το 2022 θα ανέλθει στα 689εκατομμύρια.Σύμφωνα με υπολογισμούς, για το 2022 και για πρώτη φορά στα χρονικά εκτιμάται ότι το σύνολο των υποχρεωτικών επιστροφών της φαρμακοβιομηχανίας θα ξεπεράσει τη δημόσια χρηματοδότηση για το φάρμακο.

Η συμβολή στην ελληνική οικονομία

Το αποτύπωμα της φαρμακοβιομηχανίας στην ελληνική είναι ιδιαιτέρως σημαντικό καθώς αποτελεί έναν από τους δυναμικούς κλάδους, με ιδιαίτερη αξία για το σύστημα της υγείας, τους ασθενείς και γενικότερα την ελληνική οικονομία.Με βάση τα στοιχεία ο κλάδος δαπάνησε για Έρευνα και Ανάπτυξη το 8% της συνολικής δαπάνης για έρευνα και ανάπτυξη στη χώρα μας το 2020, ενώ την περίοδο του 20022022 διενεργήθηκαν 3.830 κλινικές (2.250 ολοκληρωμένες) μελέτες ανεξαρτήτου φάσης ή σταδίου. Για το 2022 η εγχώρια παραγωγή φαρμακευτικών προϊόντων σε αξία ανήλθε στα 1,9 δισεκατομμύρια ευρώ, ενώ με προστιθέμενη αξία στα 1,5 δισεκατομμύρια ευρώ (6,4% μερίδιο στον κλάδο της μεταποίησης).

Οι απασχολούμενοι στον κλάδο φαρμακευτικών προϊόντων (παραγωγή και εμπορία) ήταν 28,9 χιλιάδες άτομα το 2021. Σημαντικός είναι και ο ρόλος του φαρμακευτικού κλάδου στο συνολικό εξωτερικό εμπόριο, καθώς οι εξαγωγές φαρμακευτικών προϊόντων ανήλθαν το 2022 σε 2,6 δισεκατομμύρια και αντιστοιχούν στο 4,7% του συνόλου των ελληνικών εξαγωγών όλων των αγαθών για το 2022 με κυριότερους εξαγωγικούς προορισμούς τη Γερμανία, το Ηνωμένο Βασίλειο και τη Γαλλία.

Με τις εκτιμήσεις του ΙΟΒΕ για το οικονομικό αποτύπωμα του κλάδου του φαρμάκου στην ελληνική οικονομία, η συνολική συνεισφορά του σε όρους ΑΕΠ εκτιμάται σε 6,2 δισεκατομμύρια ευρώ (3,4% του ΑΕΠ) το 2021, με αποτέλεσμα για κάθε 1 ευρώ προστιθέμενης αξίας των εταιρειών που δραστηριοποιούνται στον κλάδο του φαρμάκου, δημιουργούνται συνολικά 2,3 ευρώ στην ελληνική οικονομία. Σε όρους απασχόλησης, η συνολική συνεισφορά εκτιμάται σε 108 χιλιάδες θέσεις εργασίας ή 2,8% της συνολικής απασχόλησης. Κάθε θέση εργασίας στον κλάδο του φαρμάκου υποστηρίζει 3,4 θέσεις πλήρους απασχόλησης συνολικά στην οικονομία. Τέλος, η επίδραση στα φορολογικά έσοδα από τη δραστηριότητα του κλάδου φαρμάκου εκτιμάται περίπου στα 1,7 δισεκατομμύρια ευρώ.

Κλάδος στρατηγικής σημασίας

Στον χαιρετισμό του ο Πρόεδρος του ΣΦΕΕ, κ. Ολύμπιος Παπαδημητρίου, επεσήμανε πως: «Ο κλάδος του φαρμάκου είναι ένας κλάδος στρατηγικής σημασίας για τη χώρα μας με ισχυρό οικονομικό αποτύπωμα. Ο εξορθολογισμός της δημόσιας φαρμακευτικής δαπάνης, η βελτίωση της απόδοσης των επενδύσεων, η μείωση των καθυστερήσεων στην είσοδο νέων φαρμάκων στη χώρα και η ψηφιοποίηση του συστήματος υγείας πρέπει να αποτελούν άμεσες προτεραιότητες της Κυβέρνησης. Ο κλάδος μας διαχρονικά στηρίζει το Σύστημα Υγείας και του ασθενείς. Σε περιόδους δύσκολες, σταθήκαμε συνοδοιπόρος της Πολιτείας διασφαλίζοντας την απρόσκοπτη πρόσβαση των ασθενών στα φάρμακά τους και έτσι θα συνεχίσουμε. Χρειάζεται, ωστόσο, η διαμόρφωσή μιας βιώσιμης εθνικής φαρμακευτική πολιτικής, με επίκεντρο τον ασθενή, τη Δημόσια Υγεία και την απασχόληση».

Ο αναπληρωτής καθηγητής ΕΜΠ, Επιστημονικός Σύμβουλος ΙΟΒΕ, κ. Άγγελος Τσακανίκας ισχυρίστηκε ότι: «Ο κλάδος του φαρμάκου αποτελεί έναν από τους δυναμικότερους κλάδους στην Ελλάδα τα τελευταία χρόνια, με ιδιαίτερη βαρύτητα σε οικονομικούς αλλά και κοινωνικούς όρους. Οι προοπτικές του είναι υποσχόμενες σε ένα διεθνές περιβάλλον που αναζητά πλέον νέες παραγωγικές μονάδες στο ευρωπαϊκό έδαφος. Ο επαναπροσδιορισμός των παγκόσμιων αλυσίδων αξίας είναι μια ευκαιρία για τη εγχώρια παραγωγή και επομένως η απελευθέρωση περισσότερων επενδυτικών πόρων και κεφαλαίων είναι βασική προϋπόθεση για την αξιοποίησή της».