Ιράν: Οι κάλπες φέρνουν τους συντηρητικούς

Οι εκλογές στο Ιράν φέρνουν τους συντηρητικούς στα πράγματα. Δύο οι προκλήσεις της επόμενης ημέρας. Η συμφωνία για το πυρηνικό πρόγραμμα, αλλά και η οικονομική κατάσταση της χώρας. Την ίδια ώρα το Ιράν αναμένεται να στραφεί ακόμα περισσότερο στην Κίνα και στην Ρωσία.

Εκλογές πραγματοποιούνται σήμερα στο Ιράν. Τα βασικά πολιτικά κόμματα που διεκδικούν την ψήφο των ιρανών χωρίζονται σε δύο ρεύματα: Στους «μετριοπαθείς» και στους συντηρητικούς». Οι «μετριοπαθείς» είναι όντως πιο «προοδευτικοί» σε πολιτιστικά ζητήματα, όπως την ίδια στιγμή είναι πιο «δεξιοί» στην οικονομική και κοινωνική πολιτική, καθώς υποστηρίζουν περισσότερο την οικονομία της αγοράς και τις επιχειρήσεις, ενώ είναι περισσότερο φιλοδυτικοί. Αντίθετα, οι «συντηρητικοί» ή «σκληροπυρηνικοί» είναι πιο συντηρητικοί σε πολιτιστικά ζητήματα, όμως είναι πιο «αριστεροί» στην οικονομική πολιτική, υποστηρίζοντας μεγαλύτερη παρέμβαση του κράτους στην οικονομία και  μέτρα κοινωνικής δικαιοσύνης. Παράλληλα, είναι υποστηρικτές μιας πιο σκληρής γραμμής απέναντι στη Δύση στα γεωπολιτικά.

Ο απολογισμός της κυβέρνησης Ρουχανί

Ο απερχόμενος πρόεδρος Χασάν Ρουχανί είχε κατορθώσει να επανεκλεγεί το 2017, παρά τη ισχυρή αντίπαλη υποψηφιότητα του Εμπραχίμ Ραϊσί (που σήμερα θεωρείται το φαβορί για εκλογή).

Στο πρόσωπό του είχαν συγκεντρωθεί οι ελπίδες για περισσότερες ελευθερίες αλλά και καλύτερη οικονομική κατάσταση. Ωστόσο, η δεύτερη θητεία του συνέπεσε με την μονομερή αποχώρηση των ΗΠΑ από τη συμφωνία για το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν (που ήταν ένα από τα επιτεύγματα της πρώτης θητείας του Ρουχανί), την επιστροφή ξανά σε ένα καθεστώς βαριών κυρώσεων, αλλά και τα σοβαρά προβλήματα από την πανδημία.

Αυτό διαμόρφωσε αφενός μια έντονη δυσαρέσκεια, ιδίως για την οικονομική πολιτική, αφετέρου ένα ιδιότυπο κλίμα απάθειας σε σχέση με τα πολιτικά πράγματα, την οποία βλέπουμε και σήμερα στις δημοσκοπήσεις που σημειώνουν ενδεχόμενο μεγάλης αποχής στις σημερινές κάλπες.

Ούτως ή άλλως, στη Ιρανική Βουλή, οι «συντηρητικοί» έχουν την πλειοψηφία. Αυτό φάνηκε και το περασμένο διάστημα όταν διάφορες αποφάσεις για το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν και τη σταδιακή αύξηση του ποσοστού εμπλουτισμού ξεκίνησαν από σχετικά ψηφίσματα της Βουλή.

Βεβαίως, δεν θα πρέπει να ξεχνάμε ότι πλάι στην κυβέρνηση του Ιράν και τη Βουλή, υπάρχει και ο παράλληλος θεσμός του ανώτατου (πνευματικού) ηγέτη, θέση που κατέχει από το 1989 ο Αλί Χαμενεΐ, και ο οποίος στην πραγματικότητα έχει μεγαλύτερη εξουσία από τον πρόεδρο και είναι η πραγματική κορυφή του κράτους. Ας μην ξεχνάμε ότι οι ένοπλες δυνάμεις (συμπεριλαμβανομένων των Φρουρών της Επανάστασης), το δικαστικό σώμα, η κρατική τηλεόραση υπάγονται σε αυτόν, όπως και κρίσιμοι θεσμοί όπως το Συμβούλιο των Θεματοφυλάκων. Αρκετές επιλογές του Ιράν έχουν στην πραγματικότητα το στίγμα του Χαμενεΐ παρά του Ρουχανί.