Ίση εργασία – Ίση αμοιβή: Ένας διαρκές ζητούμενο

Της Ειρήνης Αγαθοπούλου*
Τι οδηγεί μια κοινωνία να αμείβει λιγότερο τις γυναίκες; Μα το ότι είναι γυναίκες. Αυτή είναι μια επαρκής συνθήκη για το μισό του πληθυσμού να αμείβεται λιγότερο ενώ εργάζεται απείρως περισσότερο.

Αυτό έρχεται να μας θυμίσει η Διεθνής Ημέρα Ισότητας των Αμοιβών, η 18η Σεπτέμβρη, όπως και να μας υπενθυμίσει πως έχουμε ακόμη πολύ δρόμο να διανύσουμε μέχρι την πραγματική εξίσωση των μισθών ανδρών και γυναικών και την εξάλειψη του μισθολογικού χάσματος παρά την παροχή ίσης αξίας εργασία από πλευράς γυναικών.

Για κάθε 1 ευρώ που αμείβονται οι άνδρες, οι γυναίκες αμείβονται 86 σεντ. Αυτό σημαίνει ότι μια γυναίκα οφείλει, εξαναγκάζεται να εργάζεται περισσότερες ημέρες τον χρόνο από έναν άνδρα παρέχοντας ίσης αξίας εργασία, ώστε να λάβει τον ίδιο μισθό. Αν και η θεσμική κατοχύρωση της ισότιμης αμοιβής υφίσταται, εν τούτοις δεν εφαρμόζεται πλήρως παρά τα βήματα προόδου που έχουν συντελεστεί ως προς την κοινωνική επαγγελματική ζωή των γυναικών.

Οι μισθολογικές διαφορές παραμένουν βαθιά εδραιωμένες, εμποτισμένες από την ασυμμετρία των φύλων, τις ανισότητες, τον έμφυλο καταμερισμό εργασίας, σπουδών, προσδοκιών, την υποδεή αντιμετώπιση της εργασίας των γυναικών, την φροντίδα γένους θηλυκού και εδραιωμένες στην πατριαρχική οργάνωση των κοινωνιών εν τέλει, την οποία παράγουν και αναπαράγουν. Με μια διάσταση που σε ευρωπαϊκό επίπεδο κατά μέσο όρο αγγίζει το 15%, με μικρότερες ή πολύ μεγαλύτερες αποκλίσεις μεταξύ των χωρών, η εξίσωση των μισθών, συνιστά καταρχάς ζήτημα ισότητας, ανθρωπίνων δικαιωμάτων, δικαιοσύνης, άρσης των διακρίσεων λόγω φύλου, θεσμικού σεξισμού.

Στην χώρα μας, αν και φαινομενικά η ψαλίδα μοιάζει να κλείνει και τα ποσοστά κινδύνου φτώχειας ανδρών και γυναικών τα τελευταία χρόνια παρουσιάζουν εξισωτικές τάσεις, το γεγονός αυτό φυσικά και δε μεταφράζεται σε επίτευξη της ισότητας μεταξύ των φύλων, αλλά σε επιδείνωση της οικονομικής κατάστασης και των ανδρών.

Η εξάλειψη της μισθολογικής άρα και συνταξιοδοτικής ανισότητας, που σημαίνει ανισότητα ως το τέλος του βίου των γυναικών, με ό,τι συνέπειες αυτή επιφέρει ως προς τους όρους συγκρότησης και διαμόρφωσης της ζωής τους, προϋποθέτει ένα πλέγμα νομοθετικών παρεμβάσεων και πολιτικών για την έμπρακτη εφαρμογή της αρχής της μη διάκρισης στο χώρο της εργασίας. Η μισθολογική διαφάνεια, η διευκόλυνση των γυναικών ώστε να μη διακόπτουν την επαγγελματική τους δραστηριότητα λόγω φροντίδας, η βελτίωση των προοπτικών προαγωγής και επαγγελματικής τους εξέλιξη, η ουδέτερη ως προς το φύλο αξιολόγηση των θέσεων εργασίας, η ενσωμάτωση της ίσης αμοιβής στις συλλογικές διαπραγματεύσεις, καθώς και η πρόβλεψη ειδικών μέτρων για συγκεκριμένες ομάδες γυναικών (όπως επικεφαλής μονογονεϊκών οικογενειών, με μεταναστευτικό υπόβαθρο, με χαμηλή ειδίκευση, με αναπηρία), η επισημοποίηση των θέσεων εργασίας στην άτυπη οικονομία, όπου υπερτερούν οι γυναίκες, είναι προτάσεις που θα βελτίωναν την θέση των γυναικών στους χώρους εργασίας, θα άμβλυναν τις ανισότητες, κάνοντας ένα μικρό βήμα προς την ισότητα των φύλων.

Δυστυχώς με την Κυβέρνηση της ΝΔ, δεν τρέφουμε καμία αυταπάτη. Μια Κυβέρνηση που το δόγμα της συμπυκνώνεται στο “όποιος δεν προσαρμόζεται πεθαίνει”, που αφήνει έξω από βρεφονηπιακούς σταθμούς 85.000 περίπου παιδιά, που έχει καταργήσει τους ελεγκτικούς μηχανισμούς εργοδοτικής αυθαιρεσίας, το 8αωρο, τις συλλογικές συμβάσεις εργασίας, επιβάλλει εξοντωτικές συνθήκες σε εργαζόμενους/ες, αποθεώνει την εργοδοσία, εφαρμόζοντας ακραία νεοφιλελεύθερες αντεργατικές πολιτικές, δεν είναι μια κυβέρνηση που προωθεί την ισότητα και την εξάλειψη του θεσμικού σεξισμού και έμφυλων διακρίσεων στους χώρους εργασίας. Τουναντίον μάλιστα, την επιτείνει ως πολιτική επιλογή. Αυτό είναι το μόνο σίγουρο.

Όπως σίγουρες είναι και οι δεσμεύσεις, μεταξύ άλλων, του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ για την βελτίωση της θέσης των εργαζόμενων γυναικών και την στήριξη των εργαζόμενων μητέρων, που διατυπώθηκαν χθες δια στόματος Προέδρου, Αλέξη Τσίπρα, τις οποίες και θα εφαρμόσουμε άμεσα ως Κυβέρνηση. Για τον ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ οι πολιτικές ισότητας, δεν οδηγούν σε ανισότητες, δεν βαθαίνουν χάσματα, δεν συνιστούν ωραία σχήματα λόγου για ανύπαρκτα προγράμματα. Συνιστούν πράξη εδώ και τώρα.

* Δήλωση της αν. Τομεάρχισσας Δικαιοσύνης του ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ., αρμόδιας για θέματα Ισότητας, για την Διεθνή Ημέρα Ισότητας των Αμοιβών (18 Σεπτέμβρη)