Κ. Μίχαλος στην «F&M Voice»: Πυρηνικό όπλο που απειλεί την οικονομία ο κορονοϊός

Ως «εξαιρετικά δύσκολη υπόθεση», που χρειάζεται πολύ προσεκτικούς χειρισμούς, εκτιμά ο γνωστός επιχειρηματίας και πρόεδρος του Εμπορικού και Βιομηχανικού Επιμελητηρίου Αθηνών, Κωνσταντίνος Μίχαλος, την επόμενη ημέρα της ελληνικής οικονομίας και των επιχειρήσεων, μετά τη σχεδόν ολική «καραντίνα» λόγω κορονοϊού.

Ο ίδιος, σε μία εφ’ όλης της ύλης συνέντευξη στην «F&M Voice», μιλά για την ανάγκη άμεσης λήψης, από την πλευρά της πολιτείας, οριζόντιων μέτρων στήριξης για το σύνολο των ελληνικών επιχειρήσεων, ενώ ταυτόχρονα καλεί τους επιχειρηματίες να σεβαστούν πλήρως τα δικαιώματα των εργαζομένων, σε αυτή την εξαιρετικά δύσκολη συγκυρία.

Αναφερόμενος στις τράπεζες, ο κ. Μίχαλος τονίζει ότι «οφείλουν να επιτελέσουν στο ακέραιο το έργο τους και να χρηματοδοτήσουν την αγορά», σημειώνοντας χαρακτηριστικά πως «όλα τα προηγούμενα χρόνια ανακεφαλαιοποιήθηκαν με χρήματα που έπεσαν στις πλάτες του ελληνικού λαού».

Αναλύοντας τη «μεγάλη εικόνα» των εξελίξεων, ο πρόεδρος του ΕΒΕΑ χαρακτηρίζει τον κορονοϊό ως «πυρηνικό όπλο που απειλεί την παγκόσμια κοινότητα» και καλεί τις ηγεσίες όλων των χωρών «να βάλουν στην άκρη τα όπλα» και «να γίνουν σοφότερες από αυτή την απειλή».

Θα ήθελα ένα πρώτο σχόλιό σας για την αντιμετώπιση της κρίσης του κορονοϊού από την κυβέρνηση. Είστε σύμφωνος με τα περιοριστικά μέτρα που έχουν ληφθεί μέχρι τώρα, στο υγειονομικό, κατ’ αρχάς, επίπεδο;

Προτεραιότητα για όλους οφείλει να είναι η προστασία της ζωής, της υγείας και της ασφάλειας των εργαζομένων, των συνεργατών, των πελατών και των καταναλωτών.

Η επιμελητηριακή κοινότητα μαζί με τις εκατοντάδες χιλιάδες επιχειρήσεις-μέλη της δίνει τη μάχη της, τόσο για την αποτροπή εξάπλωσης του κορονoϊού, σεβόμενη πλήρως της οδηγίες των ειδικών και της Πολιτείας, όσο και για την αντιμετώπιση των οικονομικών συνεπειών με προτάσεις προς την Πολιτεία, αλλά και προς τις ίδιες τις επιχειρήσεις, κυρίως σε ότι αφορά τη διασφάλιση των θέσεων εργασίας.

Στο πλαίσιο αυτό, εξυπακούεται η συμμόρφωση με τις κατευθυντήριες οδηγίες της πολιτείας για τον περιορισμό της κυκλοφορίας, καθώς και για την εφαρμογή όλων των άλλων μέτρων που αφορούν την προστασία των εργαζομένων στους χώρους εργασίας τους.

Ας έρθουμε τώρα στα κυβερνητικά μέτρα στήριξης των επιχειρήσεων. Δεν είναι λίγοι όσοι τα χαρακτήρισαν «ημίμετρα» χωρίς ουσιαστικό αποτέλεσμα για τις επιχειρήσεις σε βάθος χρόνου. Πιστεύετε ότι είναι αρκετά για να ορθοποδήσει ο επιχειρηματικός κόσμος, που μόλις έχει αρχίσει να βγαίνει από μια πολυετή κρίση;

Ημίμετρα δεν θα τα χαρακτήριζα. Η δέσμη μέτρων που έχει εξαγγελθεί μέχρι σήμερα κινείται προς την σωστή κατεύθυνση, αλλά χρειάζεται περαιτέρω διερεύνηση των συνεπειών από την πανδημία που έχει πλήξει και τη χώρα μας, για να ενισχυθούν επιπλέον κλάδοι της οικονομίας οι οποίοι πλήττονται βάναυσα.

Είναι μέτρα που θα επουλώσουν κάποιες πληγές, αλλά δεν αφορούν στο σύνολο της επιχειρηματικότητας. Υπάρχουν διαμαρτυρίες από συναδέλφους μας ότι, δεν συμπεριλαμβάνονται στα μέτρα που έχουν ανακοινωθεί.

Σε αυτή την πρωτοφανή κατάσταση που διαβιούμε, θα πρέπει να ληφθούν από την πλευρά της πολιτείας οριζόντια μέτρα στήριξης, για το σύνολο των επιχειρήσεων και των εργαζομένων, όχι μόνο για τις επιχειρήσεις που αναγκαστικά έκλεισαν, αλλά και για αυτές που συνεχίζουν να είναι ανοιχτές, αλλά επί της ουσίας υπολειτουργούν ή δεν λειτουργούν σχεδόν καθόλου, εξαιτίας έλλειψης πελατών και καταναλωτικού ενδιαφέροντος.

Ιδιαίτερη μέριμνα θα πρέπει να ληφθεί για τις πρακτικές των τραπεζών και κυρίως σε ότι αφορά τις επιταγές που λήγουν. Πρότασή μας, που έχει ήδη κατατεθεί στην κυβέρνηση, είναι να δοθεί παράταση τουλάχιστον δύο μηνών για να θεωρηθεί μία επιταγή ακάλυπτη και να σφραγιστεί, από τις οκτώ ημέρες που ισχύουν σήμερα.

Το μέτρο, βεβαίως, αυτό θα πρέπει να έχει αναδρομική ισχύ από την ημερομηνία της υποχρεωτικής αναστολής λειτουργίας των επιχειρήσεων.

Σε δηλώσεις σας πριν από μερικές ημέρες, θίξατε ιδιαίτερα το γεγονός ότι δεν υπάγονται στα μέτρα τα ταξιδιωτικά, τουριστικά και ασφαλιστικά γραφεία τα οποία και πλήττονται ιδιαίτερα. Γιατί θεωρείτε ότι συμβαίνει αυτό;

Μετά τις προτάσεις των επιμελητηρίων, η κυβέρνηση έχει αρχίσει και προσθέτει όλο και περισσότερους ΚΑΔ στη λίστα για τις επιχειρήσεις που μπορούν να ενταχθούν στα μέτρα στήριξης.

Είμαι πεπεισμένος, όπως άλλωστε έχει δηλώσει και ο υπουργός Οικονομικών, κ. Σταϊκούρας, ότι η λίστα αυτή είναι δυναμική και εντέλει θα ενταχθούν σε αυτή όλες οι επιχειρήσεις που θα αντιμετωπίσουν πρόβλημα.

Δεν είναι λίγα τα παραδείγματα επιχειρηματιών που προσπαθούν να «φορτώσουν» για άλλη μια φορά μία κρίση στους εργαζόμενους, με περικοπές και ελαστικοποίηση εργασιακών σχέσεων. Είδατε πόση συζήτηση έγινε τις προηγούμενες ημέρες, ας πούμε, για το δώρο Πάσχα. Θα ήθελα το σχόλιό σας.

Πάγια θέση των επιμελητηρίων είναι η απόλυτη εφαρμογή της ισχύουσας νομοθεσίας σε ό,τι αφορά στις εργασιακές σχέσεις.

Σε αυτή την εξαιρετικά δύσκολη συγκυρία καλούμε τις επιχειρήσεις-μέλη μας να λειτουργήσουν με γνώμονα την εύρυθμη λειτουργία τους, σεβόμενες ωστόσο στο ακέραιο τα εργασιακά δικαιώματα.

Όσον αφορά το δώρο Πάσχα, θέση μας είναι, ανάλογα με την εξέλιξη της κατάστασης, να εξεταστεί και η δυνατότητα καταβολής του από την Πολιτεία.

Πιστεύετε ότι ο κόσμος έχει αντιληφθεί το μέγεθος της ζημιάς που έχει προκληθεί -και θα προκληθεί- λόγω της πανδημίας; Ποια πιστεύετε ότι θα είναι η επόμενη μέρα, επιχειρηματικά, κοινωνικά, αλλά και γεωπολιτικά για τη χώρα;

Η αντιμετώπιση των οικονομικών συνεπειών της πανδημίας του κορονοϊού είναι μια ζωτικής σημασίας πρόκληση για την Ελλάδα.

Η επόμενη ημέρα για την οικονομία, όποτε και αν αυτή έρθει, εξαρτάται από την πορεία της νόσου και θα πρόκειται σίγουρα για μια εξαιρετικά δύσκολη υπόθεση.

Και θα χρειάζεται ιδιαίτερους και πολύ προσεκτικούς χειρισμούς. Θα πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη μέριμνα στη διασφάλιση της κοινωνικής συνοχής, πράγμα που σημαίνει ότι όπου απαιτηθεί θα πρέπει να διατεθούν πρόσθετα κονδύλια στις χειμαζόμενες επιχειρήσεις με στόχο, τόσο να μείνουν όρθιες, όσο και να διατηρήσουν τις θέσεις εργασίας.

Σε κάθε περίπτωση, το 2020 ξεκίνησε ως η χρονιά που θα έπρεπε να προχωρήσουμε ταχύτατα στην ολοκλήρωση των μεταρρυθμίσεων που έχουν ξεκινήσει και να διαμορφώσουμε τις προϋποθέσεις για τη ριζική αλλαγή του παραγωγικού μοντέλου της χώρας.

Ο στόχος αυτός παραμένει, όπως και η επίτευξη του μεγάλου στόχου που είναι η οριστική επιστροφή στην ανάπτυξη και η αποκατάσταση του βιοτικού επιπέδου των πολιτών. Και βεβαίως, αυτό που χρειάζεται είναι σύνεση, συναίνεση, συνεργασία και ομοψυχία, τόσο για τα εθνικά, όσο και για τα οικονομικά και κοινωνικά θέματα.

Με τις υποχρεώσεις των επιχειρήσεων, αλλά και των φυσικών προσώπων, προς τις τράπεζες, τι πιστεύετε ότι πρέπει να γίνει; Είστε ευχαριστημένος από τα όσα έχουν ανακοινώσει μέχρι τώρα τα πιστωτικά ιδρύματα ή πιστεύετε ότι η κυβέρνηση πρέπει να παρέμβει δυναμικότερα;

Η κυβέρνηση θα πρέπει να σχεδιάσει γενναία μέτρα, που θα αφορούν στις τράπεζες και στις πρακτικές τους. Πάντα οι τράπεζες αποτελούν το πρόβλημα, καθώς ακολουθούν πρακτικές που δεν εξυπηρετούν.

Το μεγάλο ερώτημα που δεν έχει διευκρινιστεί είναι, τι θα ισχύσει για τις κατασχέσεις ακινήτων εν μέσω της κρίσης του κορονοϊού.

Είναι έξω από κάθε λογική οι τράπεζες και τα funds σε μία τόσο αρνητική συγκυρία, όχι μόνο για την οικονομία, αλλά και για την ίδια την ανθρώπινη ύπαρξη, να αρχίσουν τις διαδικασίες κατασχέσεων και πλειστηριασμών σε μια χώρα που και τα προηγούμενα χρόνια είχε βρεθεί σε εξαιρετικά δεινή θέση λόγω της οικονομικής κρίσης.

Όπως προανέφερα, ακόμη, δεν έχει προβλεφθεί ούτε η αναστολή σφράγισης επιταγών για διάστημα τουλάχιστον δύο μηνών, από το οκταήμερο που ισχύει σήμερα, χωρίς ωστόσο να εκλείψουν όλες οι προβλεπόμενες νομικές υποχρεώσεις των εκδοτών.

Οι ίδιες οι τράπεζες, κύριε πρόεδρε, θεωρείτε ότι θα αντέξουν την τόσο μεγάλη πίεση που προκαλεί εκ νέου ο κορονοϊός, την ώρα που καλά-καλά δεν έχουν βγει από την προηγούμενη, μακροχρόνια κρίση;

Οι τράπεζες, όλα τα προηγούμενα χρόνια, ανακεφαλαιοποιήθηκαν με χρήματα που, επί της ουσίας, έπεσαν στις πλάτες του ελληνικού λαού.

Οφείλουν να κοιτάξουν τα του οίκου τους και να επιτελέσουν στο ακέραιο το έργο τους, σημαντικό μέρος του οποίου είναι και η χρηματοδότηση της αγοράς, με τελικό στόχο την οικονομική ανάπτυξη.

Εάν δεν μπορούν να τα καταφέρουν, τότε η πολιτεία θα πρέπει να παρέμβει δυναμικά.

Ας δούμε όμως και τη «μεγάλη εικόνα» αυτών που συμβαίνουν. Όλη αυτή η αναταραχή ανακατεύει την παγκόσμια γεωπολιτική τράπουλα. Μετά από όσα συμβαίνουν, θεωρείτε ότι μπαίνει σε νέα φάση ο εμπορικός πόλεμος ΗΠΑ-Κίνας; Είναι ορατός ο κίνδυνος, να λάβει και στρατιωτική μορφή;

Ήδη, διαφαίνεται μια τάση εκτόξευσης αλληλοκατηγοριών μεταξύ ΗΠΑ και Κίνας για το ποιος ευθύνεται για την πανδημία του κορονοϊού. Αυτό είναι ένα τεράστιο λάθος, όπως και τεράστιο λάθος είναι εν μέσω μιας πανδημίας που απειλεί να αφανίσει δεκάδες χιλιάδες ίσως και εκατοντάδες χιλιάδες ανθρώπους παγκοσμίως, να συνεχίζονται οι πολεμικές αντιπαραθέσεις σε διάφορες περιοχές.

Από αυτή την παγκόσμια απειλή, οι ηγεσίες όλων των χωρών θα πρέπει να γίνουν σοφότερες και να βάλουν στην άκρη τα όπλα. Άλλωστε, ο κορονοϊός είναι ένα πυρηνικό όπλο που απειλεί την παγκόσμια κοινότητα και αυτή τη στιγμή ο μοναδικός εχθρός. Σε καμία περίπτωση, λοιπόν, δεν πρέπει να οδηγηθούμε σε στρατιωτική εμπλοκή. Εκτιμώ ότι θα πρυτανεύσει η λογική.

Αν και ίσως είναι πρόωρο, με βάση τα ως τώρα δεδομένα, ποιο πιστεύετε ότι θα είναι το κόστος του κορονοϊού στην ελληνική οικονομία; Και επίσης πόσο θεωρείτε ότι θα επηρεάσει όλη αυτή η κατάσταση τις ελληνικές εξαγωγές, που κινήθηκαν ανοδικά τα τελευταία χρόνια;

Όλα δυστυχώς δείχνουν ότι, θα περάσουμε σε ύφεση όχι μόνο εμείς, αλλά και η παγκόσμια οικονομία. Για τη χώρα μας έχει, ήδη, αναθεωρηθεί προς τα κάτω ο στόχος της ανάπτυξης, πράγμα βεβαίως που ισχύει και για ολόκληρη την Ε.Ε.

Αυτός, άλλωστε, είναι και ο λόγος που δε θα ισχύσει το Σύμφωνο Σταθερότητας και Ανάπτυξης, ενώ λήφθηκαν και μέτρα ενίσχυσης των οικονομιών των χωρών-μελών της Ε.Ε. από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα. Είναι βέβαιο ότι, αυτό θα επηρεάσει και τις ελληνικές εξαγωγές.

Τέλος, σε ποιους τομείς της οικονομίας νομίζετε πως θα πρέπει να στρέψει πρώτα απ’ όλα την προσοχή της η κυβέρνηση, πριν να είναι αργά; Και ποια μέτρα πρέπει να ληφθούν, εδώ και τώρα, εκτός από τα όσα έχουν ήδη εξαγγελθεί;

Σχεδόν όλοι οι τομείς της ελληνικής οικονομίας θα επηρεαστούν και, μάλιστα, σημαντικά από τις συνέπειες της πανδημίας. Χρειάζεται ένας πολύ προσεκτικός σχεδιασμός για την επόμενη ημέρα, που θα δίνει ιδιαίτερη βάση στην επαρκή χρηματοδότηση των επιχειρήσεων, αλλά και στη δυναμική ενίσχυση του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων.

Δε θα είναι διόλου εύκολο να αντιμετωπιστούν τα προβλήματα που έχουν, ήδη, δημιουργηθεί και ενδεχομένως θα οξυνθούν τους επόμενους μήνες. Χρειάζεται όλοι μαζί, Πολιτεία, επιχειρήσεις και εργαζόμενοι να δώσουμε μία ακόμη μάχη, την οποία και είμαστε υποχρεωμένοι να κερδίσουμε.