ΚΑΠ: Ενισχύσεις για τις περιοχές οικολογικής εστίασης

Για την μετατροπή του 10% της αρόσιμης γης με επιλέξιμες καλλιέργειες, σε περιοχές οικολογικής εστίασης, θα ενισχύονται οι αγρότες, που θα ενταχθούν στην παρέμβαση «Επέκταση της εφαρμογής περιοχών οικολογικής εστίασης», που περιλαμβάνεται στα οικολογικά σχήματα της νέας ΚΑΠ.

Η παρέμβαση αυτή περιλαμβάνει δύο δράσεις («Περιοχές οικολογικής εστίασης» και «Περιοχές οικολογικής εστίασης με φυτά ξενιστές», των οποίων το θεσμικό πλαίσιο εφαρμογής καθορίστηκε με εφαρμοστική απόφαση.

Περιοχές οικολογικής εστίασης

Μέσω της δράσης, οι γεωργοί ενισχύονται για την μετατροπή του 10% της αρόσιμης γης με επιλέξιμες για τη δράση καλλιέργειες, σε περιοχές οικολογικής εστίασης, με στόχο την ενίσχυση της βιοποικιλότητας και την προστασία του αγροτικού τοπίου.

Τα στοιχεία που συνιστούν την περιοχή οικολογικής εστίασης είναι οι μη παραγωγικές εκτάσεις και χαρακτηριστικά, συμπεριλαμβανομένης της γης υπό αγρανάπαυση, καθώς και εκτάσεις που καλλιεργούνται με φυτά που δεσμεύουν άζωτο (ψυχανθή), χωρίς τη χρήση χημικών φυτοπροστατευτικών προϊόντων.

Στις υποχρεωτικές απαιτήσεις περιλαμβάνονται

• Για τις εκμεταλλεύσεις με αρόσιμη γη κάτω των 10 εκταρίων ή για εκμεταλλεύσεις με αρόσιμη γη άνω των 10 εκταρίων που εξαιρούνται από την υποχρέωση τήρησης του προτύπου ΚΓΠΚ 8 – πρώτη απαίτηση περί ελάχιστου ποσοστού αρόσιμης γης που διατίθεται σε μη παραγωγικές εκτάσεις και χαρακτηριστικά, συμπεριλαμβανομένης της γης υπό αγρανάπαυση, δεν υπάρχει σχετική υποχρέωση.
• Για τις εκμεταλλεύσεις που υποχρεούνται να τηρούν το πρότυπο ΚΓΠΚ 8 – πρώτη απαίτηση, ισχύουν τα προβλεπόμενα στην υπουργική απόφαση για την αιρεσιμότητα, ειδικά για τις εκμεταλλεύσεις που εντάσσονται στο οικολογικό πρόγραμμα Π1-31.2 «Επέκταση της εφαρμογής περιοχών οικολογικής εστίασης».
• Για όλες τις εκμεταλλεύσεις ανεξαρτήτως μεγέθους, αγροτεμάχια που γειτνιάζουν με υδάτινους όγκους υποχρεούνται στην τήρηση του προτύπου ΚΓΠΚ 4 – Δημιουργία ζωνών ανάσχεσης κατά μήκος υδάτινων όγκων, όπως αυτό εξειδικεύεται στην υπουργική απόφαση για την αιρεσιμότητα.

Οι δεσμεύσεις των παραγωγών

Οι γεωργοί υποχρεούνται να μετατρέψουν τουλάχιστον το 10% της αρόσιμης γης με τις επιλέξιμες στη δράση καλλιέργειες, σε περιοχή οικολογικής εστίασης, δηλαδή σε μη παραγωγικές εκτάσεις και χαρακτηριστικά, συμπεριλαμβανομένης της γης υπό αγρανάπαυση, καθώς και σε εκτάσεις που καλλιεργούνται με φυτά που δεσμεύουν άζωτο (ψυχανθή) χωρίς τη χρήση χημικών φυτοπροστατευτικών προϊόντων.

Στην περίπτωση εκμεταλλεύσεων της παρ. 2 του άρθρου 21, το ποσοστό του 10% για την τήρηση της δέσμευσης, είναι επιπλέον του ελάχιστου υποχρεωτικού ποσοστού του προτύπου ΚΓΠΚ 8 – πρώτη απαίτηση της αιρεσιμότητας.

Σε εκμεταλλεύσεις οι οποίες δημιουργούν την περιοχή οικολογικής εστίασης με τη συμμετοχή καλλιεργειών που δεσμεύουν το άζωτο (ψυχανθή) χωρίς τη χρήση χημικών φυτοπροστατευτικών προϊόντων, για τη τήρηση της δέσμευσης του 10% της παρ. 1, απαιτείται τουλάχιστον το 6% να αποτελείται από μη παραγωγικές εκτάσεις και χαρακτηριστικά, συμπεριλαμβανομένης της γης υπό αγρανάπαυση.

Τα στοιχεία που συνιστούν τις μη παραγωγικές εκτάσεις και χαρακτηριστικά περιγράφονται στην υπουργική απόφαση για την εφαρμογή του καθεστώτος της αιρεσιμότητας.

Το μέγιστο ύψος ενίσχυσης ορίζεται ως εξής: 

Οι ενισχύσεις αφορούν το σύνολο των αγροτεμαχίων στα οποία δηλώνεται η δράση με τις επιλέξιμες καλλιέργειες, συμπεριλαμβανομένης της έκτασης που αποτελεί περιοχή οικολογικής εστίασης. Σε περίπτωση εφαρμογής της δράσης σε περισσότερες της μιας επιλέξιμες καλλιέργειες, για τον υπολογισμό του ύψους ενίσχυσης, η έκταση της περιοχής οικολογικής εστίασης επιμερίζεται αναλογικά με την έκταση των επιλέξιμων καλλιεργειώνκαι προστίθεται σε αυτές.

Από την έκταση που λαμβάνει ενίσχυση, εξαιρείται η έκταση η οποία αφιερώνεται στην περιοχή οικολογικής εστίασης για την εκπλήρωση του ΚΓΚΠ 8 – πρώτη απαίτηση της αιρεσιμότητας, περί ελάχιστου υποχρεωτικού ποσοστού.

Οι ενισχύσεις χορηγούνται ως αποζημιώσεις έναντι του συνόλου ή μέρους του διαφυγόντος εισοδήματος ως αποτέλεσμα των δεσμεύσεων της δράσης.

Περιοχές οικολογικής εστίασης με φυτά ξενιστές

Μέσω της δράσης, οι γεωργοί ενισχύονται για την μετατροπή του 10% της αρόσιμης γης με επιλέξιμες για τη δράση καλλιέργειες, σε περιοχές οικολογικής εστίασης, με στόχο την ενίσχυση της βιοποικιλότητας, ιδίως της ωφέλιμης εντομοπανίδας, και την προστασία του αγροτικού τοπίου.

Τα στοιχεία που συνιστούν την περιοχή οικολογικής εστίασης είναι οι μη παραγωγικές εκτάσεις και χαρακτηριστικά, συμπεριλαμβανομένης της γης υπό αγρανάπαυση, καθώς και εκτάσεις που καλλιεργούνται με φυτά που δεσμεύουν άζωτο (ψυχανθή) χωρίς τη χρήση χημικών φυτοπροστατευτικών προϊόντων. Τμήμα της περιοχής οικολογικής εστίασης που αποτελεί γη υπό αγρανάπαυση, εμπλουτίζεται με φυτά που προσελκύουν ωφέλιμα έντομα ή έντομα-επικονιαστές, παρέχοντάς τους τροφή ή/και καταφύγιο (φυτά-ξενιστές).

Υποχρεωτικές απαιτήσεις:

• Για εκμεταλλεύσεις με αρόσιμη γη κάτω των 10 εκταρίων ή για εκμεταλλεύσεις με αρόσιμη γη άνω των 10 εκταρίων που εξαιρούνται από την υποχρέωση τήρησης του προτύπου ΚΓΠΚ 8 – πρώτη απαίτηση περί ελάχιστου υποχρεωτικού ποσοστού αρόσιμης γης που διατίθεται σε μη παραγωγικές εκτάσεις και χαρακτηριστικά, συμπεριλαμβανομένης της γης υπό αγρανάπαυση, δεν υπάρχει σχετική υποχρέωση.
• Για τις εκμεταλλεύσεις που υποχρεούνται να τηρούν το πρότυπο ΚΓΠΚ 8 – πρώτη απαίτηση, ισχύουν τα προβλεπόμενα στην υπουργική απόφαση για την εφαρμογή του καθεστώτος της αιρεσιμότητας, ειδικά για τις εκμεταλλεύσεις που εντάσσονται στο οικολογικό πρόγραμμα Π1-31.2 «Επέκταση της εφαρμογής περιοχών οικολογικής εστίασης».
• Για όλες τις εκμεταλλεύσεις ανεξαρτήτως μεγέθους, αγροτεμάχια που γειτνιάζουν με υδάτινους όγκους υποχρεούνται στην τήρηση του προτύπου ΚΓΠΚ 4 – Δημιουργία ζωνών ανάσχεσης κατά μήκος υδάτινων όγκων, όπως αυτό εξειδικεύεται στην υπουργική απόφαση για την εφαρμογή του καθεστώτος της αιρεσιμότητας.

Το μέγιστο ύψος ενίσχυσης ορίζεται ως εξής: 

Οι ενισχύσεις αφορούν το σύνολο των αγροτεμαχίων στα οποία δηλώνεται η δράση με τις επιλέξιμες καλλιέργειες, συμπεριλαμβανομένης της έκτασης που αποτελεί περιοχή οικολογικής εστίασης.

Σε περίπτωση εφαρμογής της δράσης σε περισσότερες της μιας επιλέξιμες καλλιέργειες, για τον υπολογισμό του ύψους ενίσχυσης, η έκταση της περιοχής οικολογικής εστίασης επιμερίζεται αναλογικά με την έκταση των επιλέξιμων καλλιεργειών της παρ. 1 και προστίθεται σε αυτές.

Από την έκταση που λαμβάνει ενίσχυση, εξαιρείται η έκταση η οποία αφιερώνεται στην περιοχή οικολογικής εστίασης για την εκπλήρωση του ΚΓΚΠ 8 – πρώτη απαίτηση της αιρεσιμότητας.

Ποια είναι τα φυτά – ξενιστές

Φυτά-ξενιστές δύναται να είναι:

α) Μίγματα αποτελούμενα από δύο (2) τουλάχιστον από τα παρακάτω καλλιεργούμενα είδη:

• κορίανδρος (Coriandrum sativum), άνηθος (Αnethum graveolens), γλυκάνισος (Pimpinella anisum) από την Οικογένεια των Σελινοειδών (Αpiaceae)
• ρόκα (Eruca sativa) από την Οικογένεια των Σταυρανθών (Βrassicaceae)
• βίκος (Vicia sativa), μπιζέλι (Pisum sativum), κουκί (Vicia faba) (σε μικρό ποσοστό στο μίγμα), λαθούρι (Lathyrus spp.), τριφύλλια (Trifolium spp.) από την Οικογένεια των Ψυχανθών (Fabaceae)

β) είδη από την αυτοφυή βλάστηση, με αναγνωρισμένα καλή προσέλκυση σε επικονιαστές και άλλα ωφέλιμα έντομα, εφόσον φύονται σε ικανούς πληθυσμούς και δεν αποτελούν ζιζάνια για τις εκάστοτε καλλιέργειες.

Σε αυτά ανήκουν τα κάτωθι είδη:

• άγριο καρότο (Daucus carota), ασπροκέφαλο (Αmmi majus), άγριος μάραθος (Foeniculum vulgare), από την Οικογένεια των Σελινοειδών (Αpiaceae)
• άγρια ρόκα (Eruca vesicaria), άγριο ραπανάκι (Raphanus raphanistrum), βουνιάς η ροκόμορφη (Βunias erucago), από την Οικογένεια των Σταυρανθών (Βrassicaceae)
• βίκος (Vicia spp), λαθούρι (Lathyrus spp.), τριφύλλια (Trifolium spp.), μηδική (Medicago spp.), από την Οικογένεια των Ψυχανθών (Fabaceae)
• μεγάλη κίτρινη μαργαρίτα ή χρυσάνθεμο το στεφανωματικό (Glebionis coronaria), άγρια καλέντουλα (Calendula arvensis), ανθεμίδα ή μαργαρίτα (Αnthemis sp.), χαμομήλι (Matricaria chamomila), κενταύρια (Centaurea spp.), κρηπίδα ή γεράκι (Crepis spp.), αγριοράδικο ή πικραλίδα ή ταραξάκο (Taraxacum officinale), ζοχός (Sonchus oleraceus), από την Οικογένεια των Σύνθετων ή Αστεροειδών (Αsteraceae)
• μπουράντζα ή βοράντζα ή μποράγο (Βorago officinalis), έχιο (Echium spp.), από την Οικογένεια των Βοραγινοειδών (Βoraginaceae)
• λάμιο (Lamium spp.), από την Οικογένεια των Χειλανθών (Lamiaceae)
• σκαμπιόζα (Scabiosa sp.), κναουτία (Knautia sp.), από την Οικογένεια των Αιγοκλιματίδων (Caprifoliaceae)
• γεράνι (Geranium spp.), ερωδιός ο γερανοειδής (Erodium spp.), από την Οικογένεια των Γερανιϊδών (Geraniaceae)
• βερονίκη (Veronica sp.), από την Οικογένεια των Σκροφουλαριϊδών (Scrophulariaceae).