Κόκκινα Δάνεια: Το χειρουργείο πέτυχε, ο ασθενής απεβίωσε…

Του Δημήτρη Βερβεσού*
Τον τελευταίο καιρό, το ενδιαφέρον των δανειοληπτών και του νομικού κόσμου μονοπωλεί η πρόσφατη αριθ. 822/2022 απόφαση του Αρείου Πάγου, η οποία θέτει ζήτημα έλλειψης νομιμοποίησης των εταιριών διαχείρισης τιτλοποιημένων απαιτήσεων, αναφορικά με τη διενέργεια διαδικαστικών πράξεων για την είσπραξη αυτών των απαιτήσεων.

Η απόφαση αυτή, μάλιστα, αποτέλεσε αντικείμενο αντιπαράθεσης μεταξύ των εταιριών διαχείρισης απαιτήσεων -θεσμικών, πια, επενδυτών- και της κυβέρνησης. Διερωτάται, ωστόσο, κανείς εάν αυτή η αντιπαράθεση θα λειτουργήσει ουσιαστικά και παραγωγικά υπέρ των εκατοντάδων χιλιάδων δανειοληπτών, που, σε πολλές περιπτώσεις, δεν γνωρίζουν τελικά ποιος είναι ο δανειστής τους, ευρισκόμενοι καθημερινά, στη μέγγενη των πλειστηριασμών της περιουσίας του ή αν εντάσσεται σε εξυπηρέτηση προεκλογικών σκοπιμοτήτων.

Ανατρέχοντας κανείς στο «μακρινό» έτος 2017, παρατηρεί ότι, οι επονομαζόμενοι θεσμικοί ξένοι επενδυτές, γνωστοί και ως funds, κάνουν την επίσημη εμφάνισή τους και λαμβάνουν χώρα οι πρώτες μεταβιβάσεις «πακέτων Κόκκινων Δανείων» από τις τράπεζες.  Έκτοτε, μέχρι και σήμερα, η συντριπτική πλειονότητα των Κόκκινων Δανείων έχει μεταβιβασθεί, και πολλές φορές επαναμεταβιβασθεί, εκτιμώντας ότι, οι συναλλαγές αυτές αφορούν σε δάνεια με ονομαστική αξία 80 δισ. ευρώ.

Στο πλαίσιο της μνημονιακής πολιτικής, οι μεταβιβάσεις αυτές σε ξένα funds επικράτησαν ως το μόνο και πλέον πρόσφορο εργαλείο για την εξυγίανση των πιστωτικών ιδρυμάτων, δημιουργώντας μεγάλες προσδοκίες στους δανειολήπτες για την επίτευξη μίας καλύτερης ρύθμισης και του πολυπόθητου κουρέματος από τους θεσμικούς επενδυτές, που διατείνονταν για την τεχνογνωσία τους και την αξιοποίηση σύγχρονων και καινοτόμων μεθόδων.

Οι προσδοκίες, όμως, των δανειοληπτών, έχουν μάλλον διαψευσθεί πανηγυρικά, κρίνοντας από τη σημερινή πραγματικότητα. Η μαζική μεταβίβαση και ανάθεση διαχείρισης δανείων σε funds έχει αναδειχθεί σε μία συνοπτική διαδικασία γρήγορης είσπραξης απαιτήσεων, με μόνο σκοπό οι θεσμικοί επενδυτές να μειώσουν τον χρόνο αποεπένδυσης. Ουδείς, βέβαια, μπορεί με σιγουριά να απαντήσει για το κόστος αυτών των επενδύσεων, αφού το τίμημα αγοράς Κόκκινων Δανείων δεν γνωστοποιείται καν στον δανειολήπτη.

Με βάση τη φημολογία της αγοράς, οι συναλλαγές αυτές έχουν πραγματοποιηθεί με τίμημα που δεν υπερβαίνει το 10% της ονομαστικής αξίας των μεταβιβαζόμενων Κόκκινων Δανείων. Γιατί, όμως, η δυνατότητα αυτή δεν δόθηκε πότε στον ίδιο τον δανειολήπτη, ο οποίος έρχεται αντιμέτωπος καθημερινά με τον πλειστηριασμό και την απώλεια ακόμα και της πρώτης κατοικίας του, ενώ παράλληλα τα όπλα άμυνας του είναι εξαιρετικά αδύναμα;

Η περιβόητη απόφαση του Αρείου Πάγου, πέρα από τα νομικά ζητήματα που εγείρει, σείει τα θεμέλια ενός οικοδομήματος που αποδεικνύεται κατώτερο των περιστάσεων, καθώς σκοπός του,ως αποδεικνύεται, δεν είναι η εξυγίανση του τραπεζικού συστήματος, αλλά η επίτευξη μεγαλύτερου και ταχύτερου κέρδους των επενδυτών. Με άλλα λόγια, το χειρουργείο πέτυχε, ο ασθενής, όμως, δυστυχώς απεβίωσε…

*Πρόεδρος Δικηγορικού Συλλόγου Αθηνών