Μεγαλόπολη και απολιγνιτοποίηση: Ώρα κρίσιμων αποφάσεων

Του Γιώργου Η. Παπαηλιού*,
Η Μεγαλόπολη (και οι άλλες λιγνιτικές περιοχές) έχουν σηκώσει το βάρος της ηλεκτροδότησης της χώρας εδώ και δεκαετίες, εις βάρος της γης, του περιβάλλοντος της περιοχής, της υγείας των κατοίκων αλλά και της ισόρροπης ανάπτυξης.

Και αυτό, διότι η Μεγαλόπολη και η ευρύτερη περιοχή, ως οικονομία και κοινωνία, δομήθηκε περί το εργοστάσιο της ΔΕΗ, με συνέπεια να μην εξεταστούν και να μην αξιοποιηθούν άλλα πεδία ανάπτυξης.

Η κλιματική κρίση αποτελεί παγκόσμια πρόκληση, η οποία επιβάλλει αλλαγές στην ενεργειακή πολιτική, στο πλαίσιο των οποίων εμπλέκονται και συγκρούονται μεγάλα συμφέροντα.

Η αποφασισθείσα από την κυβέρνηση της ΝΔ βίαιη απολιγνιτοποίηση, η απουσία σχεδιασμού για τις λιγνιτικές περιοχές, εν προκειμένω για τη Μεγαλόπολη, και το σχέδιο ιδιωτικοποίησης των ενεργειακών υποδομών της χώρας οδηγούν σε αδιέξοδα, τόσο την ισορροπία και επάρκεια του ενεργειακού συστήματος, όσο και την οικονομική και κοινωνική βάση της Μεγαλόπολης.

Το σχέδιο της κυβέρνησης της ΝΔ είναι σαφές: O ενεργειακός σχεδιασμός, η ανταγωνιστικότητα, η διαμόρφωση του ενεργειακού μίγματος και των τιμών για την κατανάλωση (τα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις), η ασφάλεια του ενεργειακού εφοδιασμού της χώρας και η μετάβαση στην κλιματική ουδετερότητα, να αφεθούν στην ιδιωτική πρωτοβουλία, αφού εκχωρηθούν στα ιδιωτικά συμφέροντα η διαχείριση των δικτύων και η παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας – ήδη έχουν εκχωρηθεί και βρίσκεται σε εξέλιξη η περαιτέρω εκχώρησή τους.

Η βίαιη απολιγνιτοποίηση έρχεται σε αντίθεση με τα ενεργειακά συμφέροντα της χώρας αλλά και των συγκεκριμένων περιοχών που φιλοξενούν λιγνιτικές μονάδες (όπως της Μεγαλόπολης), στις οποίες οι δυσμενείς συνέπειες από τη διακοπή λειτουργίας τους δεν αναστέλλονται και δεν αποκαθίστανται λόγω έλλειψης σχεδιασμού.

Η περίοδος της απολιγνιτοποίησης είναι μία εποχή προσαρμογής και λήψης μέτρων και κρίσιμων αποφάσεων για τη Μεγαλόπολη.

Το Σχέδιο Δίκαιης Αναπτυξιακής Μετάβασης που έχει συνταχθεί και εγκριθεί από την κυβέρνηση, δεν επαρκεί.

Ενδεικτικά, δεν περιλαμβάνεται σε αυτό συγκεκριμένη πολιτική για τις ενεργειακές κοινότητες, οι οποίες μπορούν να αποτελέσουν τον πυλώνα μιάς πολιτικής που να έχει ως βάση την ενεργειακή δημοκρατία, και που να οδηγεί στην αντιμετώπιση της ενεργειακής φτώχειας, του ενεργειακού αποκλεισμού και στην εμπέδωση της ενεργειακής ασφάλειας.

Αυτά που χρειάζεται η περιοχή, είναι η δημιουργία μόνιμων θέσεων εργασίας, εισόδημα για τους κατοίκους και προοπτικές για να μπορέσουν να ζήσουν οι νεώτεροι.

Απαιτείται χρόνος, ούτως ώστε να καταρτιστεί ένα ειδικό πρόγραμμα ανάπτυξης της Μεγαλόπολης και της ευρύτερης περιοχής, κατά τη «μεταλιγνιτική» περίοδο, με την ενεργό συμμετοχή της τοπικής κοινωνίας, η οποία πρέπει να κινητοποιηθεί.

* Δικηγόρος-Διδάκτωρ Νομικής,
Βουλευτής Αρκαδίας ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ.