Μέρκελ και Μακρόν τα βρήκαν. Το FDP, το ρώτησαν;

Με τους δύο πυλώνες της Ευρώπης να έχουν συγχρονιστεί μεταξύ τους, όπως φάνηκε και επιβεβαιώθηκε από τη χθεσινή συνάντηση Μέρκελ-Μακρόν, τα υπόλοιπα κράτη μέλη, θέλοντας και μη, θα ακολουθήσουν, ξεκινώντας από τη σημερινή συζήτηση γύρω από το τραπέζι της συνόδου κορυφής στο Ταλίν. Το μόνο πρόβλημα, όμως, είναι ότι το μέλλον της ενωμένης Ευρώπης και του οράματος για τη μεταρρύθμιση της δεν περνά απαραιτήτως – και δυστυχώς – από τα χέρια των ηγετών των «28».

Ακόμη και η γλώσσα του σώματος, τα χαμόγελα και το χαλαρό κλίμα, δεν άφηνε αμφιβολία για το γεγονός ότι Άνγκελα και Εμανουέλ τα έχουν… βρει μεταξύ τους. Ουσιαστικά αυτό είχε διαφανεί προ πολλού, από τις προηγούμενες συναντήσεις, με αποτέλεσμα να έχουν πυροδοτηθεί ήδη οι ανάλογες αρνητικές αντιδράσεις από το σκληροπυρηνικό κατεστημένο της Γερμανίας, που δεν βλέπει με «καλό μάτι» αρκετές από τις προτάσεις Μακρόν. Ειδικά, την ιδέα για έναν κοινό προϋπολογισμό και τη θέσπιση κοινού υπουργού Οικονομικών στην Ευρωζώνη.

Βεβαίως, η κυρία Μέρκελ δεν υπήρξε ιδιαίτερα σαφής ως προς τις θέσεις που συμφωνεί. Είναι πολύ έμπειρη και έξυπνη για να κάνει τέτοιο λάθος. Προτίμησε να προβάλει το γεγονός ότι συμφωνεί (με τη Γαλλία) ότι στην Ευρώπη πρέπει να γίνουν αλλαγές και πως θα αρχίσουν συνομιλίες και συζητήσεις για να καθοριστεί το πλαίσιο. Αν και διευκρινίστηκε ότι αμφότεροι οι ηγέτες επιθυμούν στενότερη συνεργασία στο κρίσιμο ζήτημα της εναρμόνισης της φορολογίας των επιχειρήσεων και το κυνήγι της φοροαποφυγής, κάτι που ούτως ή άλλως έχει ήδη δρομολογηθεί  από τις Βρυξέλλες στα πλαίσια της προσπάθειας για αύξηση των κρατικών δαπανών σε εποχές ισχνών αγελάδων και με φόντο την επιδείνωση των σχέσεων Ευρώπης-ΗΠΑ (καθώς ελάχιστοι ενδιαφέρονται να μην δυσαρεστήσουν τον Ντόναλντ Τραμπ).

Οι απόψεις και η ατζέντα του γαλλογερμανικού άξονα προφανώς μεταφέρθηκε στους υπόλοιπους ομολόγους τους στο χθεσινοβραδινό άτυπο δείπνο. Και η συζήτηση θα συνεχιστεί κατά τη σημερινή σύνοδο κορυφής. Συγκεκριμένες αντιδράσεις δεν έχουν ακόμη καταγραφεί επισήμως. Προφανώς δεν θα είναι όλοι πρόθυμοι να ακολουθήσουν, αν και η ιστορία έχει δείξει ότι σπάνια η φωνή των «μικρών» υπερισχύει στα ευρωπαϊκά φόρουμ. Σε κάθε περίπτωση ο διάλογος που θα ξεκινήσει για το περιεχόμενο και το εύρος των μεταρρυθμίσεων, με αδιευκρίνιστο ακόμη χρονοδιάγραμμα, πιθανότατα θα έχει ως βάση το σχέδιο Βερολίνου-Παρισιού, με υποστηρικτή τις Βρυξέλλες.

Το μόνο και διόλου αμελητέο πρόβλημα σε όλο αυτό το σκηνικό είναι ότι η κυρία Μέρκελ ηγείται μιας κυβέρνησης που πλέον μετρά αντίστροφα, μέχρι το σχηματισμό της νέας κυβέρνησης. Αυτός είναι πιθανότατα και ο λόγος που θα θελήσει να ανεβάσει ταχύτητα, όσο έχει ακόμη τον πλήρη έλεγχο, με τους φιλοευρωπαίους Σοσιαλδημοκράτες να συμφωνούν σε αρκετά σημεία μαζί της. Όμως, αν πρόθεση της είναι να καταστήσει σαφές ότι έχει το πάνω χέρι και κυρίως να έχει το επιχείρημα προς τους αυριανούς συνεταίρους της ότι οι διαδικασίες στην Ευρώπη έχουν ήδη δρομολογηθεί (είτε τους αρέσει είτε όχι), αυτό δεν είναι βέβαιο ότι θα λειτουργήσει.

Πρακτικά το κόμμα της δεν έχει τη δύναμη που είχε στην ολομέλεια. Ούτε βεβαίως η ίδια. Αν οι Σοσιαλδημοκράτες επιμείνουν στην απόφαση τους να μην παραμείνουν στην κυβέρνηση συνασπισμού, διατηρούν βεβαίως το δικαίωμα να ψηφίσουν υπέρ των μεταρρυθμίσεων στη Βουλή, εφόσον συμφωνήσουν με το τελικό σχέδιο, όμως αυτό δεν είναι βέβαιο. Αυτό που είναι απόλυτα βέβαιο ότι η κυρία Μέρκελ θα έχει σαφώς δυσκολίες να «πουλήσει» και να επιβάλει τις προτάσεις στους Ελεύθερους Δημοκράτες (FDP) και τον σκληροπυρηνικό Κρίστιαν Λίντνερ, η απέχθεια του οποίου στην όλη προοπτική για… περισσότερη Ευρώπη είναι σαφής και προ πολλού δηλωμένη.  

Θυμίζουμε ότι χωρίς το SPD, το μόνο εναλλακτικό σχήμα για τον σχηματισμό κυβέρνησης με κοινοβουλευτική πλειοψηφία στη Γερμανία είναι ο συνασπισμός της Δεξιάς της κυρίας Μέρκελ, με το FDP και τους Πράσινους. Προφανώς, το FDP μπορεί να κάνει βήματα πίσω, προκειμένου να επιστρέψει στην εξουσία, όμως πόσα βήματα πίσω θα δεχτεί να κάνει και τι ανταλλάγματα θα ζητήσει, απομένει να φανεί. Σε κάθε περίπτωση θα πρέπει να κρατούμε πολύ μικρό καλάθι και για πρώτη φορά να μην λαμβάνουμε δεδομένο πως ότι εμφανίζεται να στηρίζει η Άνγκελα Μέρκελ (μαζί και με τον Εμανουέλ Μακρόν), θα είναι τελικά και αυτό που θα γίνει…