Mεσοπρόθεσμο Σχέδιο: Ελάχιστα περιθώρια νέων παροχών έως το 2028!

Προτεραιότητα στη μείωση του δημοσίου χρέους αντί στην ενίσχυση των εισοδημάτων των πολιτών δίνει το Μεσοπρόθεσμο Δημοσιονομικό και Διαρθρωτικό Σχέδιο που ανακοίνωσε η κυβέρνηση.

Στενά δημοσιονομικά περιθώρια για περαιτέρω μέτρα ενίσχυσης των εισοδημάτων των πολιτών με απαγόρευση λήψης μέτρων μείωσης των φορολογικών επιβαρύνσεων ακόμη κι αν τα έσοδα υπερβούν τις προβλέψεις λόγω οικονομικής ανάπτυξης υψηλότερης της αναμενώμενης είναι τα πλέον δυσάρεστα μηνύματα που εκπέμπει για τους Έλληνες πολίτες το Μεσοπρόθεσμο Δημοσιονομικό Διαρθρωτικό Σχέδιο της περιόδου 2024-2028, το οποίο ανακοίνωσε η κυβέρνηση.

Πρόκειται ουσιαστικά για ένα Σχέδιο που υπηρετεί την εφαρμογή των νέων αυστηρών δημοσιονομικών κανόνων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, που εγκρίθηκαν τον Δεκέμβριο του 2023.

Βάσει των όσων εξήγησαν χθες ο υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών Κωστής Χατζηδάκης και ο υφυπουργός Οικονομικών Θάνος Πετραλιάς, παρουσιάζοντας το νέο αυτό Σχέδιο:

1) Οι καθαρές πρωτογενείς δαπάνες του κράτους δεν επιτρέπεται να αυξηθούν κατά ποσοστά μεγαλύτερα του 3,7% το 2025, 3,6% το 2026, 3,1% το 2027 και 3% το 2028. Με βάση το εκτιμώμενο επίπεδο των πρωτογενών δαπανών του 2024 (100,4 δισ. ευρώ), τα παραπάνω ανώτατα επιτρεπόμενα ποσοστά αύξησης σημαίνουν επιπλέον καθαρές πρωτογενείς δαπάνες ετησίως περίπου 3,7 δισ. ευρώ το 2025 και 2026 και περίπου 3,2 δισ. ευρώ το 2027 και 2028.

2) Ωστόσο:
* Περίπου 1 δισ. ευρώ ετησίως, κατά μέσο όρο, είναι η εκτιμώμενη αύξηση των συντάξεων με βάση τις νέες συνταξιοδοτήσεις και την αύξηση με βάση τον πληθωρισμό και το ΑΕΠ (ειδικά για το 2026 ~1,4 δισ. ευρώ).
* Περίπου 1 δισ. ευρώ ετησίως υπολογίζεται η συνήθης αύξηση των τακτικών δαπανών των φορέων Γενικής Κυβέρνησης και των Υπουργείων με βάση τις αναληφθείσες υποχρεώσεις και τον πληθωρισμό (μισθώματα κτιρίων, ηλεκτρικό ρεύμα, καύσιμα, συντηρήσεις, δαπάνες διεθνών συμβάσεων και συνεισφορών της χώρας, ετήσια αύξηση της φαρμακευτικής και νοσοκομειακής δαπάνης κτλ.).
* Οι φυσικές παραλαβές εξοπλιστικών προγραμμάτων εκτιμάται να αυξηθούν κατά 0,86 δισ. ευρώ το 2025, επιπλέον 0,48 δισ. ευρώ το 2026, επιπλέον 0,16 δισ. ευρώ το 2027 και να μείνουν σταθερές το 2028.

3) Συνεπώς διατηρείται ένα δημοσιονομικό περιθώριο ύψους έως 1 δισ. ευρώ ετησίως, κατά μέσο όρο, για εφαρμογή επιπλέον μέτρων πολιτικής είτε από την πλευρά των δαπανών, είτε από την πλευρά των εσόδων, μεγάλο μέρος των οποίων όμως έχουν ήδη εξαγγελθεί!

4) Εφόσον η πολιτεία θέλει να πραγματοποιήσει επιπλέον δαπάνες πάνω από αυτά τα όρια, για να χρηματοδοτήσει πολιτικές ενίσχυσης των εισοδημάτων των πολιτών ή για να καλύψει άλλες ανάγκες του κράτους θα πρέπει να αντισταθμίζει τις επιπλέον αυτές δαπάνες με νέα νομοθετικά μέτρα που θα προκαλούν αύξηση των εσόδων, δηλαδή ουσιαστικά με επιβολή νέων ή πρόσθετων φόρων. Στο πλαίσιο αυτό, βεβαίως, μπορεί να ληφθούν και περαιτέρω μέτρα για την περιστολή της φοροδιαφυγής και αυτά να λογιστούν ως «νέα νομοθετικά μέτρα που προκαλούν αύξηση εσόδων», όμως είναι γνωστό ήδη από το παρελθόν των κυβερνήσεων της Νέας Δημοκρατίας ότι θεωρούσαν πάντοτε πιο άμεσης απόδοσης τα μέτρα επιβολής νέων ή πρόσθετων φόρων παρά τα μέτρα αντιμετώπισης της φοροδιαφυγής.

5) Επιπλέον, τυχόν νέα νομοθετικά μέτρα μείωσης των εσόδων, θα πρέπει να αντισταθμίζονται από νέα μέτρα μείωσης δαπανών.

6) Συγκυριακές αυξήσεις ή μειώσεις των εσόδων του κράτους λόγω π.χ. μεγαλύτερου ή μικρότερου ρυθμού ανάπτυξης δεν θα επηρεάζουν τον στόχο για την αύξηση των δαπανών. Αυτό σημαίνει ότι ακόμη κι αν προκύπτει υπέρβαση των στόχων για τις εισπράξεις φορολογικών και λοιπών εσόδων εξαιτίας οικονομικής ανάπτυξης μεγαλύτερης από την αναμενώμενη, τα επιπλέον αυτά έσοδα δεν θα μπορούν να χρησιμοποιηθούν για να χρηματοδοτήσουν πρόσθετα μέτρα ενίσχυσης των εισοδημάτων των πολιτών. Τα επιπλέον υτά έσοδα θα διατίθενται απ’ ευθείας για τη μείωση του δημοσίου χρέους, μέσω της αύξησης των πρωτογενών πλεονασμάτων Βεβαίως, θα ισχύει και το ανάποδο: τυχόν υστέρηση των εσόδων εξαιτίας οικονομικής ανάπτυξης μικρότερης της αναμενώμενης δεν θα γίνεται αιτία για περικοπές δαπανών.