Μετά την Κίνα κυνηγά τον Καναδά, αλλά εκεί τα… βρήκε μπαστούνια

Μπορεί η Κίνα να είναι ο αγαπημένος στόχος του Ντόναλντ Τραμπ, όπως απέδειξε το νέο πακέτο των δασμών που δρομολόγησε εναντίον των κινεζικών εξαγωγών στις αρχές της εβδομάδας, όμως η… αναδιάταξη της εμπορικής πολιτικής των ΗΠΑ, όπως τουλάχιστον την έχει… ονειρευτεί ο ίδιος, έχει και άλλους στόχους. Ψηλά στην ατζέντα των ημερών και των επαφών που «τρέχουν» στην Ουάσιγκτον είναι η επίτευξη μιας νέας συμφωνίας με τον Καναδά, στα πλαίσια της ευρύτερης αναμόρφωσης του βορειοαμερικανικού συμφώνου ελευθέρου εμπορίου της NAFTA.

Μόλις χθες διεξήχθη μια νέα κρίσιμη συνάντηση μεταξύ της υπουργού Εξωτερικών του Καναδά, Κρύστια Φρίλαντ και του επικεφαλής διαπραγματευτή των ΗΠΑ, για εμπορικά ζητήματα, Ρόμπερτ Λάιτχαϊζερ, σε μια προσπάθεια να επιτευχθεί πρόοδος, καθώς οι διμερείς συνομιλίες, που «τρέχουν» εδώ και σχεδόν ένα μήνα, έχουν «βαλτώσει».

Οι Αμερικανοί εμμένουν στις απαιτήσεις τους, όμως φαίνεται να έχουν εκπλαγεί δυσάρεστα από την απείθεια των Καναδών, οι οποίοι, ακόμη και δημοσίως, διακηρύσσουν ότι προτιμούν τη μη επίτευξη συμφωνίας από μια κακή για τα συμφέροντα τους συμφωνία. Η στάση αυτή μπορεί να είναι απλά μια διαπραγματευτική τακτική, όμως η αλήθεια είναι ότι ο εκνευρισμός των Αμερικανών είναι πλέον προφανής και μάλλον αποδίδει καρπούς. «Αγαπάμε το λαό του Καναδά, αλλά η θέση που υιοθετούν, δεν είναι καλή για τον Καναδά» σχολίασε, μόλις προχθές, ο ίδιος ο Αμερικανός πρόεδρος, σε μια δήλωση που ήταν, μάλλον, ήπια για τα στάνταρ του Ντόναλντ Τραμπ.

Τα πρόβλημα, βεβαίως, για τον Λευκό Οίκο είναι ότι ο Καναδάς δεν είναι Κίνα. Είναι μια ισχυρή οικονομία, είναι μέλος της επίλεκτης δυτικής οικογένειας του G7, είναι ένας σημαντικότατος εμπορικός εταίρος, αλλά κυρίως είναι ένας αδελφός-γείτονας που ο μέσος Αμερικανός δεν θεωρεί εχθρό για την ασφάλεια του, παρά το γεγονός ότι οι προοδευτικές του απόψεις «ξενίζουν» το πιο συντηρητικό κομμάτι της Αμερικής. Έτσι, παρά τις ασφυκτικές πιέσεις που ασκεί γύρω από το τραπέζι των διαπραγματεύσεων, ο Λευκός Οίκος δεν θα ήθελε –και ίσως, επίσης, δεν μπορεί- να τραβήξει το σχοινί.

Μόλις προ ημερών, σε επιστολή τους προς τον κ. Λάιτχαϊζερ, εμπορικοί παράγοντες και σύνδεσμοι της αμερικανικής αγοράς (όπως το Εμπορικό Επιμελητήριο) προειδοποίησαν τον Λευκό Οίκο ότι θα ήταν απαράδεκτο να δημιουργηθεί πρόβλημα με τον Καναδά, που συνιστά τη μεγαλύτερη εξαγωγική αγορά για τις ΗΠΑ. Ανάλογη άποψη επικρατεί και στο Κογκρέσο, όπου ακόμη και Ρεπουμπλικάνοι βουλευτές διαμηνύουν ότι η κυβέρνηση Τραμπ πρέπει να τα φτάσει σε μια συμβιβαστική συμφωνία με την Οτάβα.

Άλλωστε, αναμόρφωση της NAFTA –που ήταν μια από τις προεκλογικές δεσμεύσεις του κυρίου Τραμπ- δεν νοείται, αν στη… βάρκα δεν έχουν ανέβει και οι Καναδοί, συν το γεγονός ότι κάτι τέτοιο μπορεί να καταστήσει ευάλωτη τη συμφωνία που έχει ήδη επιτευχθεί με το Μεξικό. Θυμίζουμε ότι τον περασμένο μήνα, ο Ντόναλντ Τραμπ υποχρέωσε το (εξίσου απρόθυμο, αλλά σαφώς πιο αδύναμο) Μεξικό σε μια νέα διμερή συμφωνία για τη μεταρρύθμιση της NAFTA. Όμως, στόχος του Λευκού Οίκου είναι μια νέα τριμερή συμφωνία, που θα περάσει από το Κογκρέσο και θα υπογραφεί από τους ηγέτες των τριών χωρών μέσα στο επόμενο δίμηνο, έχοντας υπόψη του τις ενδιάμεσες αμερικανικές εκλογές, στις αρχές Νοεμβρίου, αλλά και το γεγονός ότι το Μεξικό θα έχει νέο και δη, αριστερό ηγέτη (τον Αντρές Μανουέλ Λόπεζ Ομπαδόρ) από τις αρχές Δεκεμβρίου.

Για το λόγο αυτό, η αμερικανική πλευρά έχει θέσει ένα άτυπο τελεσίγραφο για την επίτευξη συμφωνίας (και) με τον Καναδά έως τις 30 Σεπτεμβρίου, με μόνη διαφορά ότι οι Καναδοί ούτε το αναγνωρίζουν ούτε θεωρούν ότι δεσμεύονται από αυτό. Αντιθέτως, οι ίδιοι δεν έχουν κανένα λόγο να βιάζονται, έχοντας μάλιστα μπροστά τους, την 1η Οκτωβρίου, την τοπική κάλπη στο Κεμπέκ, που το κυβερνών Φιλελεύθερο Κόμμα του Τζάστιν Τριντό θέλει να κερδίσει.

Η αντίσταση στις πιέσεις Τραμπ, εξάλλου, σαφώς βοηθά πολιτικά τον Τριντό, ο οποίος θυμίζουμε ότι έγινε αποδέκτης της προσβλητικής και προκλητικής συμπεριφοράς του πλανητάρχη στη σύνοδο κορυφής του G7, τον Ιούνιο, στον Καναδά. Μετά και το επεισόδιο αυτό, η άποψη της καναδικής κοινής γνώμης για τον Αμερικανό πρόεδρο έφτασε σε νέο ιστορικό χαμηλό, με το 80% των πολιτών να έχει αρνητική άποψη, να τον θεωρεί ψεύτη, αλαζόνα και επιζήμιο για την καναδική οικονομία.