Μετεξεταστέα η Ελλάδα στην καινοτομία

Όσο και αν στη παρούσα κυβέρνηση αρέσκονται να παρουσιάζουν μια ειδυλλιακή κατάσταση σε ότι αφορά την πορεία της οικονομίας και της ανταγωνιστικότητας της χώρας μας, έρχονται οι ευρωπαϊκοί θεσμοί να καταρρίψουν το αφήγημα.

Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα της πολύ χαμηλής επίδοσης που καταγράφει η χώρα μας στο κομμάτι της καινοτομίας, σε σχέση πάντα με τα άλλα κράτη-μέλη της ευρωπαϊκής οικογένειας.

Στη σχετική λίστα, η Ελλάδα βρίσκεται στην 20ή θέση, με αποτέλεσμα να απέχει έτη φωτός σε σχέση με ευρωπαϊκές χώρες που καινοτομούν εδώ και χρόνια, με επιδόσεις που δεν επαρκούν καν ώστε να συγκλίνουν με τον ευρωπαϊκό μέσο όρο, πόσο μάλλον με αυτές των χωρών που οδηγούν την “κούρσα” της καινοτομίας.

Χαμηλές οι επενδύσεις

Η πρόσφατη έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής «European Innovation Scoreboard 2024» που αναφέρεται στις επιδόσεις στο τομέα της καινοτομίας των κρατών-μελών,δείχνει καθαρά πως η Ελλάδα είναι μια οικονομία με χαμηλή ανταγωνιστικότητα. Ένα γεγονός που αποτυπώνεται και μέσα από το μικρό ποσοστό εξαγωγικής δράσης σε προϊόντα μεσαίας και υψηλής τεχνολογίας, στη δραστηριοποίηση των επιχειρήσεων σε κλάδους χαμηλής προστιθέμενης αξίας, στις χαμηλές επενδύσεις των ελληνικών επιχειρήσεων στον τομέα της έρευνας και ανάπτυξης, αλλά και στις χαμηλές αμοιβές σε σύγκριση με την υπόλοιπη Ευρώπη.

Αυτά είναι τα αρνητικά σημεία που αποτυπώνονται από την έκθεση με τις επιδόσεις των ευρωπαϊκών χωρών και της Ελλάδας στο τομέα της καινοτομίας. Όπως αναφέρεται πάντως στην έκθεση, από το 2017 έως σήμερα έχει σημειωθεί μια άνοδος 16 ποσοστιαίων μονάδων για την χώρα μας, με ένα ρυθμό μεγαλύτερο από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο που αγγίζει το 10%.

Κάτω του μετρίου

Στην εν λόγω έκθεση, η χώρα μας χαρακτηρίζεται ως “μέτρια καινοτόμος” με τις επιδόσεις να φτάνουν μόλις το 77,5% του μέσου όρου της Ε.Ε. για το 2024, επιδόσεις που την κατατάσσουν όχι μόνο κάτω από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο, αλλά κάτω και από τον μέσο όρο των υπόλοιπων «μέτρια καινοτόμων» ευρωπαϊκών κρατών που αγγίζει το 84,8%.

O δείκτης καινοτομίας (Innovation Index) της Ελλάδας διαμορφώνεται στο 85,3, όταν ο μέσος όρος της Ε.Ε. είναι στο 110. Στη συγκεκριμένη ομάδα βρίσκονται η Σλοβενία (100,1), η Ισπανία, η Τσεχία, η Ιταλία, η Μάλτα, η Λιθουανία και η Πορτογαλία, ενώ τις δύο τελευταίες θέσεις συμπληρώνουν η Ελλάδα και η Ουγγαρία (77,6).

Αν και από το 2011 η χώρα μας έχει σημειώσει εμφανή πρόοδο σε μια σειρά από δείκτες που διαμορφώνουν τις επιδόσεις της γύρω από την καινοτομία, βρίσκεται καθηλωμένη στην 20ή θέσησε ένα σύνολο 27 χωρών, όπως και πριν από 14 χρόνια, ένδειξη πως ακόμη υστερεί σε τομείς-κλειδιά που θα μπορούσαν να συμβάλουν στην ενίσχυση της ανταγωνιστικότητάς της.

Ψηφιακός αναλφαβητισμός

Ενδεικτικό είναι το γεγονός πως από τους 32 δείκτες που αναλύει η εν λόγω έκθεση, η χώρα μας υστερεί αισθητά στα κομμάτια της ψηφιοποίησης, στο ποσοστό απασχόλησης ειδικών του κλάδου της πληροφορικής από τις επιχειρήσεις, στην προσέλκυση επιστημόνων του εξωτερικού, καθώς και στις εξαγωγές προϊόντων υψηλής τεχνολογίας. Παράλληλα, οι ελληνικές επιχειρήσεις δεν επενδύουν επαρκώς σε έρευνα και ανάπτυξη, με τις επιδόσεις τους να υστερούν σημαντικά σε σύγκριση με τον ευρωπαϊκό μέσο όρο.

Σε ό,τι αφορά τον δείκτη της ψηφιοποίησης, το χαμηλό ποσοστό των επιχειρήσεων που έχει εξασφαλίσει πρόσβαση σε υψηλές ταχύτητες Ίντερνετ αλλά και το χαμηλό ποσοστό του πληθυσμού που κατέχει κάτι παραπάνω από τις βασικές ψηφιακές δεξιότητες εμφανίζουν τις επιδόσεις της Ελλάδας στα τάρταρα. Το τελικό αποτέλεσμα είναι απογοητευτικό καθώς στο σχετικό δείκτη βρισκόμαστε στην προτελευταία θέση, μετά τη Λετονία και μόλις πριν από τη Βουλγαρία.

Η Δανία στη κορυφή

Οι επιδόσεις της Ευρωπαϊκής Οικογένειας στα θέματα της καινοτομίας βελτιώνονται κάθε χρόνο, σημειώνοντας αύξηση της τάξεως του 10% σε σύγκριση με το 2017 και μια αύξηση της τάξεως των 0,6 ποσοστιαίων μονάδων από το 2023 έως το 2024. Στην κορυφή των χωρών που πρωτοπορούν βρίσκεται η Δανία, την οποία ακολουθούνη Σουηδία, η Φινλανδία και η Ολλανδία, με τις επιδόσεις τους στον τομέα της καινοτομίας να υπερβαίνουν κατά πολύ τον μέσο όρο της Ε.Ε. με ένα ποσοστό στα όρια του 125% του ευρωπαϊκού μέσου όρου.

Κατόπιν ακολουθούν το Βέλγιο, η Αυστρία, η Ιρλανδία, το Λουξεμβούργο, η Γερμανία, η Κύπρος, η Εσθονία και η Γαλλία που καταγράφουν καλές επιδόσεις, ενώ έπεται η λίστα των χωρών με τις μέτριες επιδόσεις, όπου σε αυτή περιλαμβάνεται και η χώρα μας.