Μια ανησυχητική, αλλά και… βολική ρωσο-ουκρανική κρίση

Διπλωματικός πυρετός, με έντονες πολεμικές πινελιές, συνεχίζει να επικρατεί γύρω από την υπόθεση της κατάληψης των τριών ουκρανικών πλοίων από ρωσικές ένοπλες δυνάμεις, στο στενό του Κερτς. Αν και το γεγονός ότι η κρίση βολεύει επικοινωνιακά και πολιτικά αμφότερες τις ηγεσίες και των δύο κρατών προσθέτει κάποιους σημαντικούς… αστερίσκους στην εξίσωση.

Χθες το βράδυ το ουκρανικό κοινοβούλιο ενέκρινε σε έκτακτη συνεδρίαση του την πρόταση του προέδρου Πέτρο Ποροσένκο για επιβολή στρατιωτικού νόμου στη χώρα, για 30 ημέρες, μετά την κατάληψη των πλοίων. Το αρχικό αίτημα του Ποροσένκο έκανε λόγο για 60 και όχι για 30 ημέρες, όμως μετά τις αντιδράσεις που καταγράφηκαν, το διάστημα μειώθηκε, ώστε να μην υπάρξει πρόβλημα με τη διεξαγωγή των προγραμματισμένων εκλογών, το Μάρτιο.

Άλλωστε, οι αντιδράσεις από την αντιπολίτευση δεν είχαν να κάνουν με το ρωσικό επεισόδιο και την ανάγκη κινητοποίησης των ουκρανικών αρχών απέναντι στη νέα ρωσική πρόκληση, όσο με τα εσωτερικά πολιτικά παιχνίδια. Συγκεκριμένα, οι αντίπαλοι και πολέμιοι του Ποροσένκο θεώρησαν ότι η κίνηση είχε (και) πολιτικά κίνητρα, προκειμένου να τον προστατεύσει από μια κάλπη που δεν προμηνύεται να είναι θετική για τον ίδιο.

Βεβαίως, αυτό σίγουρα δεν υποβαθμίζει τη σοβαρότητα του επεισοδίου που συνιστά μια κάθετη κλιμάκωση της έντασης στις σχέσεις Ουκρανίας και Ρωσίας και ίσως το χειρότερο επεισόδιο στο μέτωπο της Ρωσίας, από την εποχή της ενσωμάτωσης της Κριμαίας, το 2014.

Θυμίζουμε ότι το πολεμικό ναυτικό της Ουκρανίας καταγγέλλει ότι ρωσικές ειδικές δυνάμεις κατέλαβαν τρία πλοία του στη Μαύρη Θάλασσα, στο στενό του Κερτς, αφού άνοιξαν πυρ εναντίον τους, τραυματίζοντας και κάποια μέλη του πληρώματος. Οι Ρώσοι επιβεβαιώνουν το περιστατικό, δηλώνοντας ωστόσο ότι περιπολικά τους κατέλαβαν τα πλοία, κάνοντας χρήση όπλων, επειδή αυτά εισήλθαν παράνομα στα ρωσικά χωρικά ύδατα και αρνήθηκαν να συμμορφωθούν στις προειδοποιήσεις τους.

Η διεθνής κοινότητα έσπευσε να καταδικάσει το γεγονός, με το γενικό γραμματέα του ΝΑΤΟ, Γενς Στόλτενμπεργκ να επικοινωνεί τηλεφωνικά με τον Ουκρανό ηγέτη και να του μεταφέρει την πλήρη στήριξη της Συμμαχίας (παρά το γεγονός ότι η Ουκρανία δεν είναι πλήρες μέλος). Όμως, οι Ευρωπαίοι προσπάθησαν να κρατήσουν πιο προσεκτική στάση, σε σχέση με την έντονα επικριτική διάθεση της Ουάσιγκτον. Στη δε, έκτακτη συνεδρίαση του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ για το θέμα, η ρωσο-αμερικανική κόντρα επισκίασε τη συζήτηση, με αποτέλεσμα –όπως συνήθως- η συνεδρίαση να καταλήξει απλά στην προτροπή για εκτόνωση της έντασης μεταξύ των δύο χωρών.

Σε κάθε περίπτωση, δεν θα πρέπει να μείνει ασχολίαστο το γεγονός ότι η αιφνίδια κλιμάκωση της έντασης βολεύει πολιτικά και επικοινωνιακά και τις δύο πλευρές ή καλύτερα τις κυβερνήσεις τους. Ο φιλοαμερικανός Ποροσένκο έχει μπροστά του μια πολύ δύσκολη κάλπη, με τις δημοσκοπήσεις να μην τον ευνοούν καθόλου. Αντιστοίχως, οι δημοσκοπήσεις στη Ρωσία δείχνουν μια σαφή πτώση της δημοτικότητας του Βλαντιμίρ Πούτιν, λόγω σειράς αποφάσεων του στο εσωτερικό πεδίο. Η ενσωμάτωση της Κριμαίας και η ρωσο-ουκρανική συμπλοκή που ακολούθησε, είχαν ενισχύσει τον ρωσικό εθνικισμό και τη συσπείρωση της ρωσικής κοινής γνώμης γύρω από τον σύγχρονο τσάρο.

Έτσι, λοιπόν, μια νέα περίοδος έντασης θα ενίσχυε τα αισθήματα ανασφάλειας της ουκρανικής κοινής γνώμης και άρα το δισταγμό της να ρισκάρει την εκλογή ενός νέου προέδρου, ενώ αντιστοίχως θα συσπείρωνε και πάλι το ρωσικό λαό γύρω από τον… ισχυρό ηγέτη του.