Μια ΕΚΤ δεν φέρνει την άνοιξη – Απαιτείται δημοσιονομική χαλάρωση «εδώ και τώρα»

Την σκυτάλη από την αμερικανική Fed και την Τράπεζα της Αγγλίας θα πάρει σήμερα η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, η οποία καλείται με τη σειρά της να χρησιμοποιήσει την εργαλειοθήκη της για να στηρίξει την ευρωπαϊκή οικονομία και τις αγορές της από τις αρνητικές συνέπειες της επιδημίας του κορονοϊού.  

Σε δηλώσεις της χθες η επικεφαλής της ΕΚΤ Κριστίν Λαγκάρντ διαβεβαίωσε τις αγορές πως η ΕΚΤ θα κάνει ότι μπορεί για να βοηθήσει στην απώθηση της κρίσης. Για την ίδια, άλλωστε, προσωπικά αποτελεί την πρώτη σοβαρή δοκιμασία της προεδρίας της, αφότου ανέλαβε το τιμόνι της τράπεζας από τον έμπειρο και δοκιμασμένο στα… δύσκολα Μάριο Ντράγκι.

Ωστόσο, παρά τις προσδοκίες που έχουν καλλιεργηθεί από τις αγορές, δεν λείπουν και οι επιφυλάξεις, δεδομένου πως η εργαλειοθήκη της ΕΚΤ είναι ήδη φτωχότερη με τα ευρωεπιτόκια να κινούνται ήδη σε αρνητικά επίπεδα. Κοινώς μια νέα περικοπή των επιτοκίων –που έχει ουσιαστικά προεξοφληθεί-  δεν είναι βέβαιο ότι θα φέρει τόσο μεγάλο αποτέλεσμα, ενώ την ίδια ώρα δεν είναι σίγουρο πως τα γεράκια του συμβουλίου θα είναι πρόθυμα να συμφωνήσουν σε μια σημαντική ώθηση των χρηματοδοτήσεων, μέσω της αύξησης και διεύρυνσης του QE, όπως θα ήθελαν οι αγορές.

Ένα επιπλέον πρόβλημα είναι αυτό που ανέφερε χθες ανοιχτά η κυρία Λαγκάρντ, με την δεικτική της στάση έναντι της πολιτικής ηγεσίας της Ε.Ε. Η Γαλλίδα επικεφαλής… έσφαξε με το γάντι τους Ευρωπαίους ηγέτες ξεκαθαρίζοντας ότι τα μέτρα νομισματικής χαλάρωσης δεν θα έχουν κανένα νόημα, δεν θα είναι αποτελεσματικά, αν δεν συνοδευτούν από ένα πακέτο δημοσιονομικής στήριξης.

Αυτό δηλαδή που θα έπρεπε να αποφασίσουν, αλλά δεν αποφάσισαν οι «27» στην έκτακτη προχθεσινή τηλεδιάσκεψη τους, καθώς οι πλούσιες χώρες του βορρά για μια ακόμη φορά δεν συναίνεσαν στο αίτημα του νότου για συνολικό πακέτο δαπανών και στήριξης των οικονομιών και ρητή χαλάρωση των δημοσιονομικών κανόνων.

Με λίγα λόγια οι αγορές ελπίζουν πως, για μια ακόμη φορά, η ΕΚΤ θα βγάλει τα… κάρβουνα από τη φωτιά και θα τις στηρίξει, όπως ακριβώς έγινε και με την κρίση χρέους. Όμως, δεν είναι δυνατόν η ΕΚΤ να καλείται συνεχώς να καλύπτει την ανεπάρκεια και αδυναμία της ευρωπαϊκής πολιτικής ηγεσίας, ούτε έχει πια το εύρος των εργαλείων για να δράσει τόσο αποτελεσματικά.

Πάντως, είναι εντυπωσιακό πως με την πίεση για δημοσιονομική χαλάρωση να συσσωρεύεται, χθες το βράδυ ακόμη και η «σκληρή» Άνγκελα Μέρκελ έδειξε διάθεση να ρίξει… νερό στο κρασί της. Συγκεκριμένα, μιλώντας σε διάσκεψη στο Βερολίνο η Καγκελάριος εμφανίστηκε έτοιμη «να πράξει ότι είναι αναγκαίο» για να περιορίσει τις συνέπειες της επιδημίας, επιδεικνύοντας ευελιξία ακόμη και στο «καυτό» ζήτημα των ισοσκελισμένων προϋπολογισμών.  

Σημειωτέον ότι παρέμβαση για την ανάγκη η γερμανική κυβέρνηση να τερματίσει άμεσα τη δέσμευση της στους ισοσκελισμένους προϋπολογισμούς και να ανοίξει τις στρόφιγγες για την ενίσχυση των γερμανικών επιχειρήσεων, ώστε να αποφευχθεί η ύφεση όχι μόνο της Γερμανίας αλλά και της Ευρώπης συνολικά, έκανε χθες ομάδα επιφανών Γερμανών οικονομολόγων, με μια επιστολή που έκανε πάταγο στα τοπικά media και όχι μόνο. Είναι δε, προφανές πως αν το Βερολίνο αποφασίσει, επιτέλους, να ανακρούσει πρύμναν στο ζήτημα της δημοσιονομικής πειθαρχίας και η υπόλοιπη Ευρώπη θα ακολουθήσει.