Μήνυμα ESM για το τέλος των μνημονίων: Η Ελλάδα μπορεί να σταθεί στα πόδια της

Ομοβροντία θετικών παρεμβάσεων για την ελληνική οικονομία και μηνυμάτων στήριξης για τη χώρα από τους θεσμούς και τους εταίρους.

Με ξεκάθαρο μήνυμα, ότι «για πρώτη φορά από τις αρχές του 2010 η Ελλάδα μπορεί να σταθεί στα πόδια της», ο Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Σταθερότητας (ESM) «υποδέχεται» το τέλος των μνημονιακών προγραμμάτων στη χώρα μας.

Με αφορμή τη σημερινή ημέρα «επίσημης» ολοκλήρωσης του τριετούς προγράμματος, ο πρόεδρος του Eurogroup και επικεφαλής του Συμβουλίου των Διοικητών του ESM, Μάριο Σεντένο επισημαίνει ότι «σήμερα μπορούμε με ασφάλεια να ολοκληρώσουμε το πρόγραμμα του ESM χωρίς επιπλέον προγράμματα διάσωσης, καθώς για πρώτη φορά από τις αρχές του 2010 η Ελλάδα μπορεί να σταθεί στα πόδια της», επισημαίνοντας ότι αυτό έγινε εφικτό, «χάρη στην εξαιρετική προσπάθεια του ελληνικού λαού, την καλή συνεργασία με την τρέχουσα ελληνική κυβέρνηση και την υποστήριξη των Ευρωπαίων εταίρων μέσω των δανείων και της ελάφρυνσης του χρέους».

Όπως υπογραμμίζει ο Σεντένο «ο τελικός στόχος του σχεδίου οικονομικής βοήθειας και των μεταρρυθμίσεων στην Ελλάδα τα τελευταία οκτώ χρόνια ήταν η δημιουργία μιας νέας βάσης για υγιή και βιώσιμη ανάπτυξη. Χρειάστηκε πολύ περισσότερο από το αναμενόμενο, αλλά πιστεύω ότι είμαστε εκεί: Η οικονομία της Ελλάδας μεγεθύνεται ξανά, υπάρχει δημοσιονομικό και εμπορικό πλεόνασμα και η ανεργία μειώνεται σταθερά».

Από την πλευρά του, ο διευθύνων σύμβουλος του ESM, Κλάους Ρέγκλινγκ σημειώνει ότι «καθώς ο ESM και το ΕFSF είναι οι μεγαλύτεροι πιστωτές της Ελλάδας, κατέχοντας το 55% του συνολικού χρέους της ελληνικής κυβέρνησης, τα συμφέροντά μας ευθυγραμμίζονται με τα συμφέροντα της Ελλάδας. Θέλουμε η Ελλάδα να είναι ένα ακόμη success story, να ευημερεί και να είναι μια χώρα που την εμπιστεύονται οι επενδυτές». Αυτό μπορεί να συμβεί, επισημαίνει, «υπό την προϋπόθεση ότι η Ελλάδα θα χτίσει στην πρόοδο που επιτεύχθηκε με τη συνέχιση των μεταρρυθμίσεων που δρομολογήθηκαν στο πλαίσιο του προγράμματος του ΕSM».

Αναφερόμενος στην ελάφρυνση του χρέους, ο Κ. Ρέγκλινγκ αναφέρει πως σύντομα ο ESM «θα παράσχει περαιτέρω στήριξη στην Ελλάδα, καθώς τα μεσοπρόθεσμα μέτρα ελάφρυνσης του χρέους, που συμφωνήθηκαν σε πολιτικό επίπεδο από το Eurogroup τον Ιούνιο, θα ενσωματωθούν στις δανειακές συμφωνίες με την Ελλάδα και αναμένεται να εγκριθούν επισήμως από το Διοικητικό Συμβούλιο του EFSF αυτό το φθινόπωρο».

Οι ευρωπαίοι εταίροι

Συγχαρητήρια στην Ελλάδα για την ολοκλήρωση του προγράμματος απέστειλε μέσω «Twitter» o πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Ντόναλντ Τουσκ. «Τα καταφέρατε! Συγχαρητήρια στην Ελλάδα και στο λαό της για τον τερματισμό του προγράμματος χρηματοδοτικής συνδρομής. Χάρη στις τεράστιες προσπάθειες και την ευρωπαϊκή αλληλεγγύη, κερδίσατε το αύριο”», έγραψε στα ελληνικά ο Ντ. Τουσκ.

Ως μία «μεγάλη» και «ιστορική» ημέρα για την Ελλάδα χαρακτηρίζει την σημερινή, ο Πιερ Μοσκοβισί, σημειώνοντας ότι η χώρα «επί σχεδόν δέκα χρόνια δεν είναι πια υπό κηδεμονία αλλά υπό το κράτος προγραμμάτων που είναι προγράμματα βοήθειας».
Σε δήλωσή του στον ραδιοφωνικό σταθμό France Inter, ο Ευρωπαίος Επίτροπος Οικονομικών Υποθέσεων Πιερ Μοσκοβισί υπογραμμίζει ότι «η Ελλάδα μπορεί να χρηματοδοτηθεί μόνη της από τις αγορές (…) να καθορίσει τη δική της οικονομική πολιτική, ασφαλώς συνεχίζοντας τις μεταρρυθμίσεις», είπε.

Ο ίδιος αναγνωρίζει ότι «η ελληνική κρίση ήταν ενός βάθους, μιας διάρκειας, μιας σκληρότητας απολύτως χωρίς προηγούμενο, ως εκ τούτου πρέπει να επιτηρούνται οι δεσμεύσεις της από λίγο πιο κοντά» και παραδέχεται ότι έγιναν «λάθη (…) στη διάρκεια αυτών των πολύ μακρών χρόνων».

«Αλλαγή ημέρας, αλλαγή σελίδας», έγραψε στο Twiiter ο εκπρόσωπος Τύπου της Κομισιόν, Μαργαρίτης Σχοινάς, με αφορμή τη λήξη του προγράμματος για την Ελλάδα. «Η Ιστορία σίγουρα θα κοιτάξει πίσω και θα αποδώσει τα δέοντα. Από σήμερα όμως η Ελλάδα να κοιτάξει μπροστά. Για μια οικονομία που θα γεννάει ευκαιρίες – όχι χρέη – για τους νεότερους. Για ένα σύγχρονο, δίκαιο – όχι πελατειακό – Κράτος. Με την Ευρώπη αρωγό και συμπαραστάτη».

Το έγγραφο του ESM για την πρόοδο της ελληνικής οικονομίας

Την πρόοδο που έχει σημειώσει η ελληνική οικονομία τα τελευταία χρόνια παρουσιάζει ο Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Σταθερότητας (ESM) σε αναλυτικό έγγραφο που δημοσίευσε σήμερα με αφορμή την επίσημη ολοκλήρωση του προγράμματος με την Ελλάδα.
Σύμφωνα με τον ESM, η Ελλάδα κατάφερε να μειώσει σημαντικά τις μακροοικονομικές και δημοσιονομικές ανισορροπίες της, φέρνοντας σε πέρας «μια άνευ προηγουμένου δημοσιονομική προσαρμογή» που είχε ως αποτέλεσμα τη μείωση του ελλείμματος της γενικής κυβέρνησης κατά περίπου 16% του ΑΕΠ (από έλλειμμα 15,1% το 2009, σε πλεόνασμα 0,8% το 2017).

Πέρα από τη δημοσιονομική προσαρμογή, ο ESM υπογραμμίζει πως μέσα από ένα «ευρύ φάσμα μεταρρυθμίσεων», η Ελλάδα πέτυχε: τη διαφύλαξη της χρηματοπιστωτικής σταθερότητας (αναδιάρθρωση τραπεζών, μείωση των μη εξυπηρετούμενων δανείων), την ενίσχυση της ανάπτυξης, της ανταγωνιστικότητας και των επενδύσεων (μεταρρυθμίσεις στην αγορά εργασίας και προϊόντων) και τον εκσυγχρονισμό της δημόσιας διοίκησης (αύξηση της αποτελεσματικότητας του δημόσιου τομέα και του δικαστικού συστήματος).

Όπως τονίζεται, η ελληνική οικονομία πλέον έχει επιστρέψει στην ανάπτυξη καθώς άρχισαν να φαίνονται τα αποτελέσματα της ανάκαμψης (από ύφεση -5,5% το 2010 σε ανάπτυξη 1,4% το 2017, η οποία προβλέπεται να φτάσει το 1,9% το 2018 και το 2,3% το 2019). Επίσης, υπογραμμίζεται η σταδιακή μείωση της ανεργίας και βελτίωση των συνθηκών της αγοράς εργασίας στην Ελλάδα, παρ’ όλο που εξακολουθεί να έχει τα υψηλότερα ποσοστά ανεργίας μεταξύ όλων των χωρών της ΕΕ. Όπως αναφέρεται, το 2010 η ανεργία ήταν 12,7% στην Ελλάδα και αφού έφθασε στο ανώτατο σημείο του 27,5% τον Ιούλιο του 2013, μειώθηκε τώρα στο 19,5% τον Μάιο του 2018. Σημειώνεται, δε, πως η μείωση των ποσοστών της ανεργίας το 2017 αποτέλεσε τη μεγαλύτερη πτώση σε ένα έτος από το 2013, ενώ από την έναρξη του προγράμματος ESM το 2015 δημιουργήθηκαν περισσότερες από 100.000 νέες θέσεις εργασίας.

Πρόοδος παρατηρείται, επίσης, σύμφωνα με τον ESM στο έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών, το οποίο έφτασε στο -0,4% το 2018 από -15,8% το 2008.

Εξάλλου, ο ΕSM επισημαίνει πως η ελληνική οικονομία βελτίωσε την ανταγωνιστικότητά της μειώνοντας το κόστος εργασίας ανά μονάδα προϊόντος, ενώ αναφέρεται και στο γεγονός ότι τον Ιούλιο του 2018, το δεκαετές ομόλογο επέστρεψε στα προ κρίσης επίπεδα (3,9%).

Ειδικότερα, σε ό,τι αφορά τις αγορές, ο ESM σημειώνει πως η Ελλάδα απέκτησε και πάλι πρόσβαση στις αγορές τον Ιούλιο του 2017 με την έκδοση πενταετούς ομολόγου αξίας 3 δισ. (το πρώτο μετά το 2014). Η πορεία αυτή συνεχίστηκε με ανταλλαγή ομολόγων το Νοέμβριο του 2017 (πέντε νέες εκδόσεις, 5 με 25 έτη) και την έκδοση επταετούς ομολόγου αξίας 3 δισ. το Φεβρουάριο του 2018.

Τέλος, επισημαίνεται πως η Ελλάδα έχει δημιουργήσει ένα μαξιλάρι ρευστότητας που ξεπερνά τα 24 δισ. ευρώ και το οποίο αναμένεται να καλύψει τις οικονομικές της ανάγκες για περίπου 22 μήνες μετά το τέλος του προγράμματος και αποτελεί σημαντικό εχέγγυο για την αντιμετώπιση ενδεχόμενου κινδύνου.

Σε ό,τι αφορά τη βιωσιμότητα του ελληνικού χρέους, ο ESM παρουσιάζει τα μέτρα ελάφρυνσης που συμφωνήθηκαν στο τρίτο πρόγραμμα: τα βραχυπρόθεσμα μέτρα που υλοποιήθηκαν το 2017 από τον ΕSM και το Ευρωπαϊκό Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (EFSF) με αποτέλεσμα τη μείωση λόγου χρέους προς ΑΕΠ κατά 25% μέχρι το 2060 και των χρηματοδοτικών αναγκών κατά 6%) και τα μεσοπρόθεσμα μέτρα που συμφωνήθηκαν από το Eurogroup τον Ιούνιο του 2018, που περιλαμβάνουν τη μεταφορά κερδών των ευρωπαϊκών κεντρικών τραπεζών από ελληνικά ομόλογα, την αναβολή αποπληρωμής τόκων και αποσβέσεων κατά 10 έτη καθώς και την παράταση της μέγιστης σταθμισμένης μέσης διάρκειας κατά 10 έτη για τα δάνεια του ΕΤΧΣ).

Όπως σημειώνει ο ESM, τα μεσοπρόθεσμα μέτρα αναμένεται να εξασφαλίσουν τη βιωσιμότητα του χρέους της Ελλάδας στο βασικό σενάριο, ενώ η εφαρμογή μιας φιλόδοξης στρατηγικής ανάπτυξης και συνετών δημοσιονομικών πολιτικών από την ελληνική κυβέρνηση θα είναι τα βασικά συστατικά προκειμένου να διατηρηθεί σε βιώσιμα επίπεδα. Μακροπρόθεσμα, το Eurogroup συμφώνησε επίσης να επανεξετάσει στο τέλος της περιόδου χάριτος του ΕFSF το 2032, εάν χρειάζονται πρόσθετα μέτρα για το χρέος για να εξασφαλιστεί η τήρηση των στόχων για τις ετήσιες ακαθάριστες χρηματοδοτικές ανάγκες (15% του ΑΕΠ μεσοπρόθεσμα και 20% μακροπρόθεσμα).

Επίσημες ανακοινώσεις αναμένονται σήμερα και από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, καθώς ο επίτροπος Οικονομικών υποθέσεων, Πιερ Μοσκοβισί είναι προγραμματισμένο να παραχωρήσει συνέντευξη Τύπου στις Βρυξέλλες, στη 1 μμ ώρα Ελλάδας.