Μισθοί… ψίχουλα ακόμα και για τους πολυπτυχιούχους στην αγορά εργασίας

Την μεγάλη διαφορά των μισθών στον δημόσιο και τον ιδιωτικό τομέα ακόμα για άτομα με υψηλό μορφωτικό επίπεδο παρουσιάζει πρόσφατη μελέτη του Ιδρύματος Οικονομικών και Βιομηχανικών Ερευνών (ΙΟΒΕ), με τίτλο «Εκπαίδευση και αγορά εργασίας στην Ελλάδα: Επιπτώσεις της κρίσης και προκλήσεις».

Αυτό το φαινόμενο, μάλιστα, αποδεικνύεται πως εντάθηκε ακόμα περισσότερα τα τελευταία χρόνια, παρά την έκρηξη του αριθμού των πτυχιούχων.

Σύμφωνα με τη μελέτη, η πολιτική της διεύρυνσης της ανώτατης εκπαίδευσης που ακολουθήθηκε από τα μέσα της δεκαετίας του 1990 και μετά, με μεγάλη αύξηση του αριθμού των εκπαιδευτικών ιδρυμάτων, των φοιτητών και των πτυχιούχων ανώτατης εκπαίδευσης (ο αριθμός πτυχιούχων ανήλθε το 2017 σε 2,12 εκατ. έναντι 1,18 εκατ. το 2001), δεν κατάφερε να αντιμετωπίσει την προβληματική σχέση εκπαίδευσης – αγοράς εργασίας, ιδιαίτερα του πανεπιστημιακού τομέα, που παραδοσιακά παραμένει προσανατολισμένος στην εκπαίδευση στελεχών της δημόσιας διοίκησης και, κυρίως, του κλάδου της εκπαίδευσης.

Την ίδια στιγμή, η αύξηση του επιπέδου εκπαίδευσης δεν συνέβαλε στη μείωση της ανεργίας.

Είναι χαρακτηριστικό ότι μεταξύ 2000-2009, στον ιδιωτικό τομέα καταγράφηκε αύξηση του μερίδιου των αποφοίτων ανώτατης εκπαίδευσης στους απασχολούμενους (από 14% σε 18%) και των αποφοίτων Λυκείου (από 29% σε 34%), ενώ στον δημόσιο τομέα αυξήθηκε το μερίδιο των αποφοίτων ανώτατης εκπαίδευσης (από 57% σε 64%) και των κατόχων μεταπτυχιακών και διδακτορικών σπουδών (από 1% σε 4%).

Παράλληλα, μειώθηκαν τα μερίδια αποφοίτων του Λυκείου (από 26% σε 21%), του Δημοτικού (από 8% σε 3%) και του Γυμνασίου (από 3% σε 2%), κάτι το οποίο δείχνει ότι η πολιτική της διεύρυνσης της ανώτατης εκπαίδευσης οδήγησε σε αύξηση της απασχόλησης πτυχιούχων, πρωτίστως, στο δημόσιο τομέα.

Στην ίδια έρευνα επισημαίνεται ότι οι περισσότεροι απόφοιτοι Πανεπιστημίου έχουν απορροφηθεί στην εκπαίδευση και τη δημόσια διοίκηση.

Πάντως, αυτό που γίνεται σαφές είναι ότι υπάρχουν σημαντικές διαφορές στις αμοιβές εργαζομένων στον δημόσιο και τον ιδιωτικό τομέα, για όλες τις βαθμίδες της εκπαίδευσης.

Αυτό σημαίνει ότι οι επιχειρήσεις του ιδιωτικού τομέα αμείβουν τους εργαζόμενους με μισθό χαμηλότερο από ό,τι ο στενός ή ευρύτερος δημόσιος τομέας, και το επίπεδο εκπαίδευσης, ως προσδιοριστικός παράγοντας των αποδοχών, έχει μικρότερη επίδραση στον ιδιωτικό σε σχέση με το δημόσιο τομέα.

Επίσης, σε αντίθεση με το τι συμβαίνει στην Ευρώπη, η μεγαλύτερη αύξηση του αριθμού των ανέργων εν καιρώ κρίσης, σημειώθηκε μεταξύ των αποφοίτων ανώτατης εκπαίδευσης (179,1%). Ακολουθούν εκείνοι με εκπαίδευση στο Λύκειο (138,4%), ενώ η μικρότερη στους ανέργους με εκπαίδευση Δημοτικού (55,6%).

Μάλιστα, το μερίδιο των αποφοίτων ανώτατης εκπαίδευσης μεταξύ των ανέργων αυξήθηκε σε 19%, ενώ μειώθηκαν εκείνα των χαμηλότερων επιπέδων εκπαίδευσης (16% Δημοτικού και 36% Λυκείου), και παράλληλα άρχισαν να καταγράφονται μεταξύ των ανέργων οι απόφοιτοι μεταπτυχιακών και διδακτορικών σπουδών (με 1,7%).