Μοναδικός, εμβληματικός, άνθρωπος της ειρήνης: Παγκόσμιοι ηγέτες αποχαιρετούν τον Μιχαήλ Γκορμπατσόφ

«Εγκαταλείπω το αξίωμά μου με ανησυχία — αλλά και με ελπίδα, με πίστη σε εσάς, στη σοφία σας και στην πνευματική σας δύναμη. Είμαστε οι κληρονόμοι ενός σπουδαίου πολιτισμού, και η αναζωογόνηση και η μεταμόρφωση μας για να αποκτήσουμε σύγχρονη και αξιοπρεπή ζωή εξαρτάται από όλους και τον καθένα μας», είχε πει ο Μιχαήλ Γκορμπατσόφ, στην τελευταία του ομιλία ως επικεφαλής.

Ο τελευταίος ηγέτης της Σοβιετικής Ένωσης απεβίωσε χθες σε ηλικία 91 ετών, την ώρα που η Ουάσιγκτον και το Κρεμλίνο βρίσκονται αντιμέτωπες με αφορμή τον πόλεμο του Βλαντιμίρ Πούτιν στην Ουκρανία.

Πρώην και νυν δυτικοί ηγέτες, πολιτικοί σχολιαστές, ακαδημαϊκοί, ιστορικοί και διασημότητες είπαν με τη σειρά τους το τελευταίο αντίο στην ιστορική προσωπικότητα, ο οποίος ήταν «παρών» με πολλούς τρόπους στο τέλος μίας ολόκληρης εποχής.

Ο πρόεδρος Τζο Μπάιντεν ήταν από τους πρώτους που έσπευσαν να γράψουν για τον Γκορμπατσόφ, λέγοντας ότι ήταν ένας άνθρωπος με «αξιοσημείωτο όραμα» και ότι τον εκτιμούσαν πολύ επειδή οδήγησε τη χώρα του σε πορεία μεταρρυθμίσεων.

«Αυτές ήταν οι πράξεις ενός σπάνιου ηγέτη – ενός ηγέτη με την ικανότητα να δει ότι ένα διαφορετικό μέλλον ήταν εφικτό και το θάρρος να ρισκάρει ολόκληρη την καριέρα του για να το πετύχει», ανέφερε ο Μπάιντεν σε δήλωσή του. «Το αποτέλεσμα ήταν ένας ασφαλέστερος κόσμος και μεγαλύτερη ελευθερία για εκατομμύρια ανθρώπους».

Μοναδικός στο είδος του

Ο Αντόνιο Γκουτέρες, γενικός γραμματέας των Ηνωμένων Εθνών, δήλωσε ότι ο Γκορμπατσόφ ήταν ένας «μοναδικός στο είδος του πολιτικός άνδρας που άλλαξε τον ρου της ιστορίας».

«Ο κόσμος έχασε έναν πανύψηλο παγκόσμιο ηγέτη, αφοσιωμένο πολυμερή και ακούραστο υπέρμαχο της ειρήνης. Είμαι βαθύτατα λυπημένος από τον θάνατό του», έγραψε στο Twitter.

Θαύμαζα θάρρος και ακεραιότητα

Ο Μπόρις Τζόνσον, ο απερχόμενος πρωθυπουργός της Βρετανίας, δήλωσε ότι «πάντα θαύμαζα το θάρρος και την ακεραιότητα που επέδειξε για την ειρηνική λήξη του ψυχρού πολέμου». 

Σε ανάρτησή της στο Twitter, η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν ανέφερε: «Ο Μιχαήλ Γκορμπατσόφ ήταν ένας αξιόπιστος και σεβαστός ηγέτης. Έπαιξε καθοριστικό ρόλο για τον τερματισμό του Ψυχρού Πολέμου και την πτώση του Σιδηρούν Παραπετάσματος. Άνοιξε το δρόμο για μια ελεύθερη Ευρώπη. Αυτή την κληρονομιά δεν θα την ξεχάσουμε. R.I.P Μιχαήλ Γκορμπατσόφ».

Άνθρωπος της ειρήνης

Ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν περιέγραψε τον Γκορμπατσόφ ως «άνθρωπο της ειρήνης» στο Twitter νωρίς το πρωί της Τετάρτης, λέγοντας ότι «άνοιξε έναν δρόμο ελευθερίας για τους Ρώσους. Η δέσμευσή του για την ειρήνη στην Ευρώπη άλλαξε την κοινή μας ιστορία».

 Εμβληματική μορφή του 20ού αιώνα

«Ο Μιχαήλ Γκορμπατσόφ υπήρξε μια εμβληματική πολιτική μορφή του 20ού αιώνα», ανέφερε χθες, Τρίτη, ο αναπληρωτής υπουργός Εξωτερικών Μιλτιάδης Βαρβιτσιώτης μέσω Twitter.

«Έπαιξε καθοριστικό ρόλο στο τέλος του Ψυχρού Πολέμου ανοίγοντας το δρόμο για μια ελεύθερη Ευρώπη. Έδειξε πως η Ιστορία μπορεί να γράφεται όχι με πολέμους αλλά με πράξεις ειρήνης».

Στη Ρωσία, ωστόσο, η επίσημη αντίδραση στον θάνατο του ανθρώπου που κατηγορήθηκε ότι εξαπέλυσε τον χαοτικό καπιταλισμό στην καταρρέουσα σοβιετική αυτοκρατορία ήταν πολύ πιο ψύχραιμη.

Στη Ρωσία… απέφυγαν τους υπερθετικούς χαρακτηρισμούς για τον Γκορμπατσόφ

Ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν, η εισβολή του οποίου στην Ουκρανία θεωρείται ως μια προσπάθεια να αποκαταστήσει κάποια από τα παλιά σοβιετικά σύνορα, εξέφρασε «τα βαθύτατα συλλυπητήριά του» για τον θάνατο του Γκορμπατσόφ, δήλωσε ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου Ντμίτρι Πεσκόφ στο πρακτορείο ειδήσεων Interfax.

«Αύριο θα στείλει τηλεγράφημα συλλυπητηρίων στην οικογένεια και τους φίλους του», είπε.

Το ρεπορτάζ του επίσημου πρακτορείου ειδήσεων Tass ήταν φτωχό σε υπερθετικούς χαρακτηρισμούς και απλώς ανέφερε ότι πέθανε και ότι «ο Γκορμπατσόφ προώθησε τη γκλάσνοστ … και την περεστρόικα, μια πολιτική πολιτικών και οικονομικών μεταρρυθμίσεων. Υπήρξε ο πρώτος και ο τελευταίος πρόεδρος της Σοβιετικής Ένωσης, κερδίζοντας τις εκλογές για τη θέση αυτή τον Μάρτιο του 1990 και παραιτήθηκε στις 25 Δεκεμβρίου 1991».

Πέθανε τη χρονιάς της αποδόμησης

Ο Βιτάλι Μιλόνοφ, ένας Ρώσος βουλευτής, δήλωσε ότι ήταν συμβολικό το γεγονός ότι ο Γκορμπατσόφ πέθανε τη «χρονιά της αποδόμησης της παγκόσμιας τάξης», αναφερόμενος στην εισβολή στην Ουκρανία. Είπε ότι ο πρώην πρόεδρος της Σοβιετικής Ένωσης άφησε μια κληρονομιά «χειρότερη από τον Χίτλερ για τη χώρα μας», σύμφωνα με ένα tweet ενός δημοσιεύματος του φιλοκρεμλινικού Ομοσπονδιακού Πρακτορείου Ειδήσεων.

Ο πρώην υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, Χένρι Κίσινγκερ, δήλωσε ότι ο Γκορμπατσόφ «προσέφερε μεγάλες υπηρεσίες», αλλά «δεν μπόρεσε να εφαρμόσει όλα τα οράματά του», λέγοντας στην εκπομπή Newsnight του BBC: «Οι λαοί της ανατολικής Ευρώπης και ο γερμανικός λαός, και τελικά ο ρωσικός λαός, του οφείλουν μεγάλο χρέος ευγνωμοσύνης για την έμπνευση, για το θάρρος να βγει μπροστά με αυτές τις ιδέες της ελευθερίας».

Ο Κίσινγκερ, αφού αναγνώρισε και πάλι ότι ο Γκορμπατσόφ δεν μπόρεσε να υλοποιήσει πλήρως το όραμά του, πρόσθεσε: «Θα τον θυμάται ακόμα η ιστορία ως έναν άνθρωπο που ξεκίνησε ιστορικούς μετασχηματισμούς που ήταν προς όφελος της ανθρωπότητας και του ρωσικού λαού».