Μόνο η διάλυση της κοινωνικής συνοχής μπορεί να εκτροχιάσει πάλι την οικονομία

Αυτή είναι η βασική αιτία που μπορεί να εκτροχιάσει ξανά την οικονομία. Να πετάξουν -αντί να μεταφέρουν στο… νοσοκομείο- τους επιβάτες έξω από το τρένο. Στη χαράδρα. Τις ατελείωτες στρατιές των αδύναμων, των ευάλωτων, των πολυτραυματιών του πρόσφατου οικονομικού πολέμου. Των μνημονίων και της πανδημίας.

Μόνο η βίαιη διάλυση κάθε κοινωνικής συνοχής μπορεί να εκτροχιάσει πάλι την οικονομία. Αν επαληθευτεί ο χειρότερος εφιάλτης, που στοιχειώνει τον ύπνο εκατοντάδων χιλιάδων, αυτός ο διαρκής κόμπος στον λαιμό. Για να ολοκληρωθεί η μεγαλύτερη αναδιανομή του πλούτου μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, με την αρπαγή της πρώτης και μοναδικής κατοικίας των Ελλήνων από τα μαύρα κοράκια της παρα-οικονομίας, τα αρπακτικά funds. «Ο πρώτος νόμος της προοδευτικής κυβέρνησης πρέπει να είναι η προστασία της πρώτης κατοικίας», είπε ο Αλέξης Τσίπρας στο Περιστέρι, παρουσιάζοντας -μαζί με τη Λούκα Κατσέλη και με την ουσιαστική συμμετοχή, τις καίριες παρεμβάσεις, εκπροσώπων από τους κοινωνικούς φορείς, που πασχίζουν να εκπροσωπούν τους εν δυνάμει ξεσπιτωμένους- με μια σαφή, πολύ συγκεκριμένη και τεκμηριωμένη πρόταση συνεργασίας για μια προγραμματική συμφωνία, σε μια προοδευτική διακυβέρνηση.

Ευτυχώς, να λέτε, που το έκανε πρώτο θέμα. Αυτό είναι το σημαντικότερο θέμα που θα κρίνει το αποτέλεσμα αυτών των εκλογών έγραφα, με αφορμή τη σπασμένη πόρτα -με τσεκούρι- της συναδέλφου μας, Ιωάννας Κολοβού, στις 28 Νοεμβρίου 2022, εδώ στην τελευταία σελίδα της Voice, με τίτλο: «Είναι άδικο να έχουν σωθεί τόσες φορές οι τράπεζες και οι άνθρωποι καμία»: «Τι θα κρίνει τις εκλογές; H ενεργειακή κρίση, η ακρίβεια, το καλάθι της νοικοκυράς ή οι υποκλοπές;. Οι πλειστηριασμοί! Λέγω εγώ, που όλα τα ερρώ. Γιατί με αυτή την αγριάδα τρόμαξε όλη η Ελλάδα. Ότι, ήγγικεν η ώρα που θα μας πάρουνε τα σπίτια. Φτηνά την εγλυτώσαμε μέχρι τώρα και ως ΠΑΣΟΚ, και ως ΣΥΡΙΖΑς και, κυρίως, ως Μητσοτάκης. Χάριν του νόμου που ‘κανε η κυρία Λούκα Κατσέλη, στην αριστοτεχνική χρονοκαθυστέρηση που κράτησαν όλες οι κυβερνήσεις και σπάσανε τα νεύρα της τρόικας και του ΔΝΤ, στις χωροχρονικές παγίδες που έστησε η προηγούμενη κυβέρνηση, χάρη στη μοναδική, την… υπέροχη γραφειοκρατική αργοπορία της ελληνικής δικαιοσύνης και ευτυχώς -για τον Μητσοτάκη- χάριν της αρωγής του ιδίου του Κορονογιού… Τώρα όμως, τα ψέματα τελείωσαν και αρχίζει το πάρτι».

Μελέτησα προσεκτικά την πρόταση του ΣΥΡΙΖΑ και διάβασα κάθε λέξη από τις κριτικές εκ δεξιών και, κυρίως, εξ ευωνύμων -γιατί οι τελευταίοι πρωτοστάτησαν στο κίνημα κατά των πλειστηριασμών. Η πρόταση του Περιστερίου προβλέπει, εκτός των άλλων, τη δημιουργία υφυπουργείου για το ιδιωτικό χρέος με μηχανισμό παρακολούθησης και ελέγχου, ολιστική και εξατομικευμένη αντιμετώπιση των δανειοληπτών, υποχρεωτική συμμετοχή των πιστωτών στον εξωδικαστικό συμβιβασμό, διαγραφή στα πανωτόκια, κούρεμα στο κεφάλαιο, επέκταση του χρόνου αποπληρωμής και διατήρηση του δικαιώματος για δικαστική συνδρομή, αν δεν υπάρξει συμφωνία. Με πρόγραμμα επιδότησης της αποπληρωμής των δόσεων όπου χρειαστεί, με θεσμικές παρεμβάσεις που να αφορούν τη θέσπιση αυστηρών κανόνων λειτουργίας, όπως και άρση της φορολογικής ασυλίας των funds, με μηνιαία δόση υπολογισμένη με βάση το διαθέσιμο εισόδημα του νοικοκυριού που να μην ξεπερνά τα 3/10 του εισοδήματος, με διεύρυνση των «ορίων ευαλωτότητας» κατά 50% προκειμένου να αφορά ακόμα περισσότερους, δεδομένης και της αύξησης του κόστους διαβίωσης. Με πρώτη ενέργεια μια Πράξη Νομοθετικού Περιεχομένου, για αναστολή των πλειστηριασμών πρώτης κατοικίας, επαγγελματικής στέγης και αγροτικής γης, με βάση εισοδηματικά και περιουσιακά κριτήρια, για διάστημα τριών μηνών, έως ότου τεθεί σε πλήρη εφαρμογή το νέο πλαίσιο ρύθμισης οφειλών.

Έχουν το δίκιό τους οι εξ ευωνύμων. Χωρίς κατάργηση του «Ηρακλή» δεν μπορεί να υπάρξει προστασία της πρώτης κατοικίας. Θα πρέπει, επίσης, να έχουν το δικαίωμα προτίμησης, όπως έκανε η Κύπρος, οι δανειολήπτες -αν προστρέξουν συγγενείς και φίλοι- να αγοράσουν το δάνειο του σπιτιού τους, στην ίδια τιμή που προτείνει για να το αρπάξει το fund. Όπως και να έχουν δικαίωμα να εξοφλήσουν, αν και όποτε μπορέσουν -με την ίδια αποδεδειγμένη βοήθεια- το υπόλοιπο του δανείου μετά το «κούρεμα» και τη ρύθμιση. Το σχέδιο αυτό θα μπορούσε να το υιοθετήσει εκτός από το ΠΑΣΟΚ και η Νέα Δημοκρατία. Δεν «πυροβολεί» τα funds, απλώς μειώνει την ασυδοσία και το εύρος της κερδοσκοπίας τους. Και γι’ αυτό είναι ρεαλιστικό… Ας υποθέσουμε ότι, το δάνειο όταν «κοκκίνισε», είχε ένα υπόλοιπο αποπληρωμής 1.000 ευρώ. Η τράπεζα τα έχει πάρει, ήδη, αυτά τα 1.000 ευρώ από εμάς τους φορολογούμενους με τις τρείς ανακεφαλαιοποιήσεις της. Το χιλιάρικο προστέθηκε στο δημόσιο χρέος… Το πούλησε λοιπόν η τράπεζα στο fund από 20-30 ευρώ (2-3% αν δεν είχε εξασφαλίσεις) μέχρι 300 ευρώ (30%). Το σχέδιο Τσίπρα-Κατσέλη προβλέπει «κούρεμα» του κεφαλαίου της τάξης του 50-60%. Τουτέστιν θα πρέπει να αποπληρώσει με τόκους ο αποδεδειγμένα ευάλωτος δανειολήπτης 400-500 ευρώ κι αν χρειαστεί θα έχει την αρωγή του κράτους.

Θα μπορέσουν όλοι να αποπληρώσουν, έστω με επιμήκυνση μέχρι και 35 χρόνια, το δάνειό τους; Φυσικά, όχι. Τα περισσότερα υπερχρεωμένα νοικοκυριά δεν μπορούν να βγάλουν τον μήνα, αδυνατούν να καταβάλουν τη νέα «κουρεμένη» μηνιαία δόση. Τι γίνεται τότε; Υπάρχουν λαμπρές αποφάσεις των δικαστηρίων με βάση τον νόμο Κατσέλη, που σε μια γιαγιά, έναν ανάπηρο, έκαναν κούρεμα στο μικροδάνειο της τάξης του 80-90%. Υπάρχει π.χ. το παράδειγμα της Αγγλίας, όπου πληρώνεις ένα πολύ μικρό ποσό, εν είδει ενοικίου, κάθε μήνα και καταφέρνουν να το αποπληρώσουν και να γίνουν ιδιοκτήτες τα παιδιά σου σε 99 χρόνια. Βεβαίως τα fund δεν είναι στρατηγικοί επενδυτές ιδιωτικού χρέους για να παίρνουν το κάτι τις τους για ένα αιώνα. Θέλουν να αρπάξουν ό,τι μπορούν τώρα και γρήγορα να πάνε αλλού. Όπου μυρίζει ανθρώπινο αίμα. Ε, και τι λέτε να κάνουμε; Να ψηφίσουμε κυβέρνηση κορακιών…;

Έχουν τα δίκια τους και οι κριτικές εκ δεξιών. Πόσο θα κοστίσει; Πού θα βρείτε τόσα λεφτά; Το πρώτο που έκαναν ο Σάντσεθ και ο Ιγκλέσιας, όταν ήρθαν στην εξουσία, ήταν ότι ψήφισαν τον μεγαλύτερο κοινωνικό προϋπολογισμό στην ισπανική ιστορία, ύψους 239,76 δισ. ευρώ. Με τις δαπάνες για την προστασία της πρώτης κατοικίας να αυξάνονται κατά 369% και να φτάνουν στα 2,25 δισ. ευρώ. Δεν παρουσιάστηκε ένα τόσο φιλόδοξο και καλά κοστολογημένο πρόγραμμα στο Περιστέρι. Λόγω των… πλειστηριασμών κέρδισαν τις εκλογές στην Ισπανία οι Σοσιαλιστές με την Αριστερά. Οι πλειστηριασμοί έβγαλαν και δύο φορές δήμαρχο στη Βαρκελώνη (το 2015 και το 2019) την ακτιβίστρια Άδα Κολάου. Ένα παθιασμένο κορίτσι, τη γνώρισα, που πρωτοστατούσε στις καταλήψεις σπιτιών και αναξιοποίητων δημόσιων κτηρίων, ντυμένη «Supervivienda» -ο φανταστικός υπερήρωας, σε στυλ Ζορό, που εφηύρε μαζί με τον σύντροφό της, Αδριά Αλεμάν. Τον Φλεβάρη του 2013, παρουσίασε στο ισπανικό κοινοβούλιο μια πρόταση υπέρ της αξιοπρεπούς κατοικίας, που έφερε την υπογραφή 1.402.845 πολιτών. Μπούκαρε στις αίθουσες, διέκοπτε τα δημοτικά συμβούλια, ήταν το μαύρο πρόβατο. Θηρίο… ενήμερο.